Η έκταση της κρίσης στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα αποτυπώνεται με δραματικό τρόπο: πάνω από 700 σχολικές μονάδες αναστέλλουν τη λειτουργία τους για το σχολικό έτος 2025–2026, λόγω έλλειψης μαθητών. Από συνολικά 13.478 σχολεία, περίπου 721 θα παραμείνουν κλειστά, με την πρωτοβάθμια εκπαίδευση να πλήττεται περισσότερο – 324 δημοτικά και 358 νηπιαγωγεία είναι μεταξύ των πλέον ευάλωτων.
Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στις απομακρυσμένες περιοχές: σχολικά λουκέτα σημειώνονται και στην Αττική, με 77 σχολικές μονάδες να παραμένουν σε αναστολή λειτουργίας.
Απώλεια μαθητών: Μια μαρτυρία σε αριθμούς
Το 2025-2026 ο συνολικός αριθμός μαθητών στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση αναμένεται να είναι περίπου 1,21 εκατ., μια μείωση κατά 150.000 μαθητές σε επτά χρόνια – από 1,36 εκατ. το 2018–2019. Η υπογεννητικότητα σαρώνει, καθώς στα δημοτικά σχολεία καταγράφηκαν ήδη 111.000 λιγότερα παιδιά, μόνο τα τελευταία επτά χρόνια.
Γιατί συμβαίνει αυτή η τραγική αλλαγή;
Το δημογραφικό πρόβλημα είναι βαθύ και πολυδιάστατο. Οι παράγοντες περιλαμβάνουν:
Σταγονοειδής γεννητικότητα, με τη χώρα να έχει μία από τις χαμηλότερες αναλογίες γεννήσεων στην Ευρώπη.
Αυξημένη θνησιμότητα σε συνδυασμό με χαμηλή γονιμότητα.
Μετανάστευση νέων, πολλοί από τους οποίους φεύγουν στη διάρκεια ή μετά από την οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας.
Αποψίλωση των χωριών και μικρότερων κοινοτήτων λόγω εσωτερικής μετανάστευσης προς τα αστικά κέντρα.
Η καθημερινότητα πίσω από τους αριθμούς
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο στατιστικό:
Παιδιά σε απομακρυσμένες περιοχές αναγκάζονται να διανύουν μέχρι και 80 χιλιόμετρα καθημερινά για να φτάσουν στο σχολείο τους.
Οι οικογένειες συχνά καλούνται να μετακομίσουν για να εξασφαλίσουν πρόσβαση στην εκπαίδευση, ενισχύοντας την αστικοποίηση.
Οι εναπομείναντες εκπαιδευτικοί σε μικρά σχολεία καλούνται να ανταποκριθούν σε πολλαπλούς ρόλους, συνδυάζοντας διαφορετικές ηλικιακές ομάδες μαθητών και εξατομικευμένη διδασκαλία – ολοένα δυσκολότερα.
Στο σταυροδρόμι: Το σχολικό μέλλον της Ελλάδας
Τα δεδομένα καθιστούν σαφές ότι η κρίση του δημογραφικού επηρεάζει πια καίρια τη λειτουργία των σχολείων και θέτει ερωτήματα για την ίδια την επιβίωση του εκπαιδευτικού δικτύου της χώρας.
«Οι σχολικές αίθουσες αντανακλούν την κατάσταση της μητρότητας και τον πληθυσμό των γεννήσεων», τόνισε η Υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, μιλώντας για το τέλος των σχολείων και τον «δημογραφικό ’Αρμαγεδδώνα’».
Χωρίς σημαντικές παρεμβάσεις – όπως οικονομικά κίνητρα για τη δημιουργία οικογενειών, πολιτικές υποστήριξης των απομακρυσμένων κοινοτήτων, και αλλαγές στον σχολικό χάρτη – η εκπαιδευτική κατάπτωση θα συνεχιστεί και θα βαθαίνει.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ