Alfavita Newsroom Μια συνηθισμένη στιγμή της καθημερινότητας – ένα βλέμμα, μια λέξη, μια κίνηση – αρκεί για να νιώσει κανείς ότι «όλα αυτά έχουν ξανασυμβεί». Το φαινόμενο είναι τόσο κοινό, ώστε δύσκολα θα βρεθεί κάποιος που δεν έχει ψιθυρίσει έστω και μία φορά: «μα αυτό... το έχω ξαναζήσει».
Η εμπειρία αυτή είναι γνωστή ως προμνησία, ή με τον ευρέως διαδεδομένο γαλλικό όρο déjà vu – που σημαίνει, κυριολεκτικά, «ήδη ιδωμένο».
Η αινιγματική αίσθηση του επαναλαμβανόμενου παρόντος
Το déjà vu δεν είναι απλώς μια σύμπτωση. Πρόκειται για μια έντονη ψυχική εμπειρία, στην οποία το άτομο αισθάνεται ότι η παρούσα κατάσταση έχει ξανασυμβεί με ακρίβεια – σαν ένα είδος ψευδούς ανάμνησης. Συχνά συνοδεύεται από ένα αίσθημα αλλόκοτου ή παράξενου, και πολλοί περιγράφουν πως έχουν την εντύπωση ότι το συγκεκριμένο σκηνικό έχει προηγηθεί σε κάποιο όνειρο.
Παρόλο που η εμπειρία προκαλεί δέος – και ενίοτε ανησυχία – δεν θεωρείται παθολογική. Αντιθέτως, είναι εξαιρετικά διαδεδομένη. Σύμφωνα με επιστημονικές μελέτες, περισσότερο από το 70% των ανθρώπων έχουν βιώσει déjà vu τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.
Από την αρχαιότητα έως σήμερα
Η προμνησία δεν αποτελεί επινόηση της σύγχρονης ψυχολογίας. Αναφορές στο φαινόμενο εντοπίζονται ήδη σε λογοτεχνικά και φιλοσοφικά κείμενα περασμένων αιώνων. Από τους στοχαστές της Αναγέννησης μέχρι τους συγγραφείς του 20ού αιώνα, το déjà vu έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης, προβληματισμού και μυστηρίου.
Επιστήμονες έχουν προσπαθήσει να το εξηγήσουν μέσω θεωριών που σχετίζονται με τη μνήμη, τη λειτουργία του εγκεφάλου και τις γνωστικές διαδικασίες. Ωστόσο, μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει πλήρως αποδεκτή επιστημονική ερμηνεία που να καλύπτει όλες τις πτυχές του.
Μια φυσική “παραξενιά” του εγκεφάλου
Η επικρατέστερη άποψη υποστηρίζει ότι το déjà vu ενδέχεται να είναι αποτέλεσμα μιας προσωρινής “ασυμφωνίας” ανάμεσα στη βραχυπρόθεσμη και τη μακροπρόθεσμη μνήμη, ή μιας στιγμιαίας επεξεργασίας ενός ερεθίσματος σε λάθος «χρονική ετικέτα» από τον εγκέφαλο.
Με άλλα λόγια, ο εγκέφαλος αναγνωρίζει το παρόν ως παρελθόν, χωρίς όμως να υπάρχει κάποιο πραγματικό αντίστοιχο γεγονός στη μνήμη του ατόμου.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
