Νίκος Τσούλιας Δεκάδες κείμενα έχω γράψει για το βιβλίο, το διάβασμα, το γράψιμο – ξεκινώντας από τις εφημερίδες «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ» και «ΕΞΟΡΜΗΣΗ» τη δεκαετία του 1980. Αλλά θεωρώ ότι δεν αρκεί να στεκόμαστε πάνω μόνο σε καθαυτό το όλο σκηνικό αυτού του τριμερούς και τόσο ενιαίου σχήματος της κοινωνίας και του πολιτισμού του ανθρώπου.
Μπορούμε να δούμε και να μελετήσουμε τα περί βιβλίου κλπ μέσα από αλληγορίες, από παραλληλισμούς, από επινοήσεις, από φαντασιώσεις. Μπορούμε να τα προσεγγίσουμε με όρους αγροτικής ζωής ή πολιτικο-κοινωνικής θεώρησης ή ακόμα και μεταφυσικής. Άλλωστε, η σκέψη μας δεν οριοθετείται, όπως είναι οργανωμένη η εκδηλωμένη προσωπική και κοινωνική ζωή μας. Μπορεί να ενοποιεί, να συσχετίζει, να μετασχηματίζει, να ανατρέπει, να αυθαιρετεί, να αυτοσχεδιάζει…
Πρώτα είναι το όργωμα, με το υνί να μπαίνει βαθιά στο χώμα και να κάνει το έδαφος καλλιεργήσιμο (το διάβασμα του κειμένου). Μετά είναι το σβάρνισμα για να σπάζουν οι σβώλοι και να γίνονται χώμα – σκόνη, καλλιεργήσιμος τόπος (εμβάθυνση ή και αποδελτίωση των σημαντικότερων σημείων του κειμένου). Και τέλος είναι η σπορά (το γράψιμο, η γραφή του αναγνώστη είτε με βιβλιοπαρουσίαση είτε με τη γραφή άρθρου ή διηγήματος εμπνευσμένου από το συγκεκριμένο βιβλίο). Έτσι ολοκληρώνεται μια σχέση με τα βιβλία, σε τρεις ξεχωριστές ενέργειες.
Το τρίπτυχο «βιβλίο – διάβασμα – γράψιμο» δεν έχει απλά και μόνο ενότητα, αλλά απλώνεται και σε άλλους θεσμούς: οι εκπαιδευτικοί θεσμοί (σχολείο, πανεπιστήμιο, ερευνητικά κέντρα…) μπορούν να «κάνουν βήμα» χωρίς αυτά, η τέχνη και ο πολιτισμός πώς μπορούν να αναπνεύσουν χωρίς την αδιάκοπη ροή τους; Απλώνονται παντού, όπως οι ρίζες των φυτών (εν τίνι τρόπω ο «εγκέφαλος» των φυτών) στο δάσος και συνενώνουν με απίστευτες συνεργασίας τα φυτά και ακόμα καθορίζουν το πόσο ισχυρά θα υψωθεί ο βλαστός παλεύοντας με τη βαρύτητα της Γης και με την αναζήτηση του άπλετου ηλιόφωτου.
Πόσες και πόσοι άνθρωποι δεν βρίσκονται σε ένα μοτίβο συστηματικής πνευματικής αναζήτησης; «Έχει μανία με το διάβασμα. Ζει για να διαβάζει. Διαβάζοντας δημιούργησε και δημιουργεί τον δικό του κόσμο – και τον εξωτερικό (τον κοινωνικό του κόσμο) και τον εσωτερικό (τον πνευματικό του κόσμο). Με το διάβασμα είναι ήρωας ξεχωριστός της ζωής του, της ομορφιάς της ζωής. Ζει δύο παράλληλους κόσμους. Πολλαπλασιάζει και ανασυνθέτει τις προσλαμβάνουσες παραστάσεις και αναδημιουργεί τους στοχασμούς του και τους προβληματισμούς του».
Αλλά δεν είναι ένας μοναχός μέσα στον κόσμο. Γεύεται τον πολιτισμό και πάλλεται με τους ρυθμούς της κοινωνίας. Η κρίση με την κατάρρευση ενός πολιτισμού παρακμής (των ανισοτήτων, της συσσώρευσης κεφαλαίων σε λίγους, του καταναλωτισμού αλλά και της πείνας) καταδεικνύει το πεπερασμένο και το αβέβαιο του χρήματος και των υλικών αγαθών. Κανένας σπουδαίος των Γραμμάτων ποτέ δεν καταπίπτει.
Έχουν βαθιά ριζώματα βιβλιοφιλίας τα παιδικά του βιώματα. Δασκάλα η μαμά του, του διάβαζε παραμύθια και ιστορίες, όταν έτρωγε, όταν πήγαινε για ύπνο. Δεν μπορούσε να προχωρήσει στο φαγητό του ή στον ύπνο του αν δεν άκουγε μια αφήγηση. Μεγάλωσε κι αυτός εκεί. Στο κρεβάτι είναι δίπλα του μόνιμα βιβλίο μυθιστορήματος. Αλλά και όταν τρώει μόνος του, βάζει δίπλα του ένα από τα αγαπημένα του παιδικά κόμικς (Τεν – Τεν, Λούκι Λουκ, Αστερίξ) και γεύεται «ύλη και πνεύμα”.
Μπορεί στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς ένας νέος έντονα μορφωμένος να δυσκολεύεται πολλαπλά στην εξέλιξη του. Αλλά έχει περισσότερες δυνατότητες σε σχέση με έναν που έχει έλλειμμα μόρφωσης. Παράλληλα βιώνει άλλη σχέση με τον εαυτό του. Δεν τον αφήνει να συρθεί από την απογοήτευση.
Διαμορφώνει ισχυρή στρατηγική διαχείρισης και υπέρβασης των δυσκολιών. Έχει δυναμική στην αυτοπεποίθησή του και ισχυρό πνευματικό φορτίο. Δεν μπορεί να νιώσει τη ζωή του χωρίς το μόνιμο άγγιγμα του βιβλίου. Η τριλογία «βιβλίο, διάβασμα, γράψιμο» θα μείνει το σταθερό νήμα λυρικότητας, δημιουργικότητας, πνευματικότητας…
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 1/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
