Alfavita Newsroom Η ιστορία της ελληνικής γλώσσας δεν είναι μονόλογος — είναι διάλογος. Και ένας από τους πιο διαρκείς και ζωντανούς συνομιλητές της υπήρξε η ιταλική, ιδιαίτερα από την εποχή της Ενετοκρατίας (1204–1797) και έπειτα. Οι Ενετοί, αλλά και οι Γενοβέζοι, άφησαν πίσω τους αποικίες, κάστρα, λιμάνια… αλλά και λέξεις. Στο Ιόνιο, στο Αιγαίο, στην Κρήτη και στην Πελοπόννησο, η λαϊκή ελληνική ενσωμάτωσε ιταλικούς όρους με τέτοια φυσικότητα, που σήμερα τους λέμε χωρίς να υποψιαζόμαστε την καταγωγή τους.
Ελάτε να γνωρίσουμε 10 τέτοιες λέξεις — λέξεις που κουβαλούν την αύρα του μεσογειακού εμπορίου, της ναυτοσύνης και της κοινής ζωής.
Κυρίως θέμα: Λέξεις με ιταλική ψυχή και ελληνικό στόμα
1. Μπόρα
Από το ιταλικό bora = ξαφνικός άνεμος.
Η λέξη περιγράφει σύντομη αλλά έντονη κακοκαιρία.
Παράδειγμα: «Μας έπιασε μια μπόρα με το που βγήκαμε».
2. Καπέλο
Από το ιταλικό cappello.
Από το Μεσαίωνα έως σήμερα, φοριέται στο κεφάλι και στη γλώσσα!
Παράδειγμα: «Καπέλο το φόρο στην τιμή, μας έγδαραν».
3. Σαλόνι
Από το ιταλικό salone.
Ο χώρος υποδοχής και κοινωνικότητας στα σπίτια.
Παράδειγμα: «Τους βάλαμε στο σαλόνι και τους κεράσαμε λικέρ».
4. Φούρνος
Από το ιταλικό forno.
Κοινή λέξη σε πολλές λατινογενείς γλώσσες. Το μαγειρικό βασίλειο της ζύμης.
Παράδειγμα: «Τα κουλουράκια βγήκαν μόλις απ’ τον φούρνο».
5. Πόρτα
Από το ιταλικό porta, λατινικό porta.
Μια λέξη που άνοιξε και... έμεινε!
Παράδειγμα: «Άσε την πόρτα ανοιχτή, κάνει ζέστη».
6. Βίλα
Από το ιταλικό villa.
Αρχικά εξοχική κατοικία των Ρωμαίων αριστοκρατών. Σήμερα: πολυτελές σπίτι.
Παράδειγμα: «Αγόρασαν βίλα στη Μύκονο».
7. Μπαλκόνι
Από το ιταλικό balcone.
Αναπόσπαστο μέρος της ελληνικής πολυκατοικίας.
Παράδειγμα: «Βγήκε στο μπαλκόνι με τον καφέ».
8. Μπουγάδα
Από το ιταλικό bugada = πλύσιμο ρούχων.
Η πιο ταπεινή λέξη της καθαριότητας.
Παράδειγμα: «Έβαλα μπουγάδα το πρωί, θα στεγνώσουν γρήγορα».
9. Μπαγκάζια
Από το ιταλικό bagaglio = αποσκευές.
Πολυσήμαντη λέξη: δηλώνει και κυριολεκτικά και μεταφορικά βάρη.
Παράδειγμα: «Φόρτωσε τα μπαγκάζια στο αυτοκίνητο».
10. Κουστούμι
Από το ιταλικό costume.
Από την έννοια της «εμφάνισης» και «ένδυσης», πέρασε στο ανδρικό ένδυμα.
Παράδειγμα: «Ήρθε με κουστούμι στη συνέντευξη, πολύ επίσημος».
Το μεσογειακό λεξιλόγιο της συνύπαρξης
Η ελληνική γλώσσα δεν φοβάται τη δανεική λέξη. Την παίρνει, την κάνει δική της, τη στρώνει στη φωνητική και στη γραμματική της, την αγαπά. Οι ιταλικές λέξεις που διασώθηκαν και άνθισαν στα ελληνικά δεν είναι σημάδια υποταγής, αλλά αποδείξεις αλληλεπίδρασης. Είναι γλωσσικά απολιθώματα εμπορικών, πολιτισμικών και ανθρώπινων σχέσεων που άντεξαν στον χρόνο.
Μια λέξη δεν ανήκει σε μια χώρα, αλλά σε όποιον τη χρησιμοποιεί για να επικοινωνήσει. Κι έτσι, η «μπόρα», το «σαλόνι» και το «μπαλκόνι» έγιναν πια ελληνικές με το σπαθί τους.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
