Χρήστος Κάτσικας Σε μια χώρα όπου οι ανάγκες της δημόσιας εκπαίδευσης αποσιωπώνται πίσω από διοικητικές σκιές, η αυτονόητη παιδαγωγική φροντίδα μπορεί να γίνει… κατηγορητήριο. Νηπιαγωγός, ασκώντας το θεσμικό της δικαίωμα και ηθικό της καθήκον, ζήτησε —τεκμηριωμένα— τη δημιουργία επιπλέον τμήματος στο Νηπιαγωγείο, με στόχο την αποσυμφόρηση και την ποιοτικότερη εκπαιδευτική διαδικασία. Η απάντηση; Κλήση σε απολογία και παραπομπή στο πειθαρχικό συμβούλιο.
Το "παράπτωμα"; Η διατύπωση επίσημου αιτήματος προς τη διοίκηση για ίδρυση δεύτερου τμήματος, με στόχο να τηρηθεί το παιδαγωγικό όριο στον αριθμό των μαθητών και να διασφαλιστεί η ασφάλεια και η ουσιαστική εκπαιδευτική επαφή των νηπίων.
Η είδηση προκαλεί αίσθηση, όχι μόνο στους εκπαιδευτικούς κύκλους, αλλά και στην ευρύτερη κοινωνία που παρακολουθεί με σκεπτικισμό τον τρόπο με τον οποίο η Πολιτεία επιλέγει να «τιμωρεί» την παιδαγωγική ευσυνειδησία.
Πηγές αναφέρουν ότι η εκπαιδευτικός δεν παραβίασε κάποια ιεραρχική διαδικασία ούτε ενήργησε αυθαίρετα. Αντιθέτως, κινήθηκε εντός των πλαισίων της διοικητικής δεοντολογίας, καταθέτοντας αίτημα που βασιζόταν σε αντικειμενικά δεδομένα — υπερπληθυσμό τάξης, ανάγκη για ειδική υποστήριξη, ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή.
Το ερώτημα που προκύπτει είναι εύλογο: Ποιος "δικάζει" την αγωνία για τα παιδιά;
Η υπόθεση, την οποία ήδη συνδικαλιστικοί φορείς έχουν χαρακτηρίσει «μνημείο αυταρχισμού», επαναφέρει στο προσκήνιο την ανάγκη για προστασία της ελεύθερης παιδαγωγικής φωνής μέσα στο σχολείο. Το σχολείο δεν μπορεί να λειτουργεί ως διοικητικό στρατόπεδο, αλλά ως κοινότητα διαλόγου, φροντίδας και δημοκρατικής συνύπαρξης.
Σε επικοινωνία μας με συναδέλφους της εκπαιδευτικού, έγινε σαφές ότι η ίδια χαίρει της εμπιστοσύνης και της εκτίμησης της τοπικής κοινωνίας και των γονέων. Το πειθαρχικό που της επιβλήθηκε, μοιάζει περισσότερο με απόπειρα παραδειγματισμού παρά με ουσιαστική διερεύνηση κάποιας "παράβασης".
Κι όλα αυτά, σε μια περίοδο που το δημόσιο σχολείο πασχίζει να σταθεί όρθιο ανάμεσα σε συγχωνεύσεις, υποχρηματοδότηση και έλλειψη προσωπικού. Αντί η Πολιτεία να επικροτεί και να ενισχύει τέτοιες πρωτοβουλίες, απαντά με το γνώριμο εργαλείο της πειθάρχησης.
Το ζητούμενο, τελικά, δεν είναι μόνο η δικαίωση μιας εκπαιδευτικού. Είναι η υπεράσπιση της ίδιας της παιδαγωγικής ελευθερίας.
Η παιδαγωγική ως "ύποπτη πράξη"
Η εκπαιδευτικός δεν προκάλεσε αναστάτωση, δεν αγνόησε καμία διαδικασία. Ζήτησε, με τεκμηρίωση, να λειτουργήσει και δεύτερο τμήμα στο Νηπιαγωγείο για να εξυπηρετηθούν τα παιδιά καλύτερα. Το αίτημά της δεν ήταν ούτε ιδιοτελές ούτε γραφειοκρατικό — ήταν παιδαγωγικό. Κι όμως, μεταφράστηκε σε "ανυπακοή", σε "παράκαμψη", σε "διοικητική αυθαιρεσία".
Αν η φροντίδα για τα νήπια και η υπεράσπιση της παιδαγωγικής ποιότητας εκλαμβάνεται ως πειθαρχικό παράπτωμα, τότε πρέπει να αναρωτηθούμε: Ποιος τελικά αποφασίζει για την ποιότητα της εκπαίδευσης; Οι διοικήσεις ή οι παιδαγωγοί;
Ο παραλογισμός της διοικητικής εξουσίας
Αντί να ακούσουν τη φωνή ενός ανθρώπου της πράξης, η Διοίκηση προτίμησε να εφαρμόσει ένα δόγμα σιωπής. Δεν είναι η πρώτη φορά. Ο εκπαιδευτικός που τολμά να διεκδικήσει καλύτερες συνθήκες —για τους μαθητές του, όχι για τον εαυτό του— γίνεται ύποπτος. Το βλέπουμε σε κάθε επίπεδο: από τις συγχωνεύσεις σχολείων μέχρι την αυστηρή ιεραρχία που επιβάλλεται ως «πολιτισμός πειθαρχίας».
Η διοίκηση ξεχνά, όμως, ότι το σχολείο δεν είναι στρατώνας. Είναι ζωντανός οργανισμός, με ανάγκες, αντιφάσεις και κυρίως: με ανθρώπους.
Όταν η σιωπή γίνεται πιο επικίνδυνη από το λάθος
Το πραγματικό πρόβλημα δεν είναι η αυστηρότητα. Είναι η πειθαρχημένη σιωπή που απλώνεται στους εκπαιδευτικούς χώρους. Ο φόβος να μιλήσεις, να διεκδικήσεις, να πεις το "αυτονόητο". Και αυτός ο φόβος είναι η πιο ύπουλη μορφή παραίτησης. Όχι μόνο του εκπαιδευτικού, αλλά και της ίδιας της κοινωνίας που τον στηρίζει.
Αν κάθε φορά που ένας εκπαιδευτικός υψώνει φωνή —όχι για τον εαυτό του, αλλά για τα παιδιά— η απάντηση είναι ένα "πειθαρχικό", τότε ας μην αναρωτιόμαστε γιατί τα σχολεία στενάζουν από υποστελέχωση, παραιτήσεις και αδιαφορία.
Η εκπαιδευτικός αυτή δεν πρέπει να απολογηθεί. Πρέπει να τιμηθεί. Γιατί υπερασπίστηκε αυτό που πολλοί ξέχασαν: ότι η Παιδεία ξεκινά από τη φροντίδα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Πανελλήνιος γραπτός διαγωνισμός: Βγήκε η προκήρυξη - Αιτήσεις από 29/4 έως 14/5
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 7/05
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
