Χλευάζεις τα σκοτάδια μου﮲ αλλά
δεν βλέπεις τα δικά σου﮲ αν και βλέπεις μια χαρά,
δεν διακρίνεις τον γκρεμό που κατοικείς -
ούτε με ποιους﮲
(Σοφοκλής, Οιδίπους Τύραννος 412-414)
Τα τελευταία χρόνια η ελληνική κοινωνία βρίσκεται μεταξύ σφύρας κι άκμονος. Η βία εντός του σχολικού πλαισίου και συνακόλουθα η νεανική παραβατικότητα και η μετεξέλιξη της σε ακραίες εγκληματικές συμπεριφορές «έχει πλέον κάνει εμφανή την παρουσία της και στη χώρα μας»! Ας είμαστε ειλικρινείς. Δεν είναι και τόσο καινούργιο φαινόμενο.
Όλα τα προηγούμενα χρόνια, βλέπαμε αλλά αρνούμασταν να δούμε την αλήθεια! Εθελοτυφλώντας, επιτρέψαμε σε μία ομολογουμένως ταλαιπωρημένη γενιά να εκφραστεί με κάθε αντικοινωνική συμπεριφορά και στην βία να ριζώσει για τα καλά σε κάθε σχολείο, σε κάθε επαρχία, σε κάθε κοινωνικό σύνολο! Τα παιδιά μας, η ίδια η κοινωνία και η συνοχή της, το σήμερα και το αύριο βρίσκονται ενώπιον μιας σκληρής πραγματικότητας που ίσως τελικά αρνούμαστε να δούμε κι όταν πια βρεθούμε αντιμέτωποι με τη σκληρότητα των συνεπειών της, πέφτουμε από τα σύννεφα. Αναπόφευκτα έρχεται αυτή η στιγμή. Νομοτελειακά είναι προκαθορισμένο να αναμετρηθούμε με την αλήθεια, όσο σκληρή κι αν είναι. Και τότε, κλάματα κι οδυρμοί, θλίψη και πόνος. Διαρρηγνύουμε τα ιμάτια μας και τα μέσα, κυρίως τα ηλεκτρονικά, μεταφέρουν «αλήθειες» που βρίθουν από εξομολογήσεις κι ενδόμυχες «ειλικρινείς μαρτυρίες».
- Δεν είχαμε δει, δεν είχαμε καταλάβει τίποτα κακό.
- Μα ήταν άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Κανείς δεν περίμενε κάτι τέτοιο από τα παιδιά τους!
- Μα ποτέ δεν έδωσαν κανένα δικαίωμα!
Πόσο όμορφα λόγια, μα όχι για έναν αγγελικά πλασμένο κόσμο!
Τον τελευταίο καιρό με μία απίστευτη συχνότητα έρχονται στην επιφάνεια μία σειρά από ακραία φαινόμενα βίας στα σχολεία. Η εύκολη απάντηση είναι ότι πρόκειται για ένα φαινόμενο παλιό. Είναι αλήθεια παλιό, όπως αλήθεια είναι και ότι η ευκολία με την οποία αποδεχόμαστε την διαχρονικότητα του δεν μειώνει καθόλου τις ευθύνες μας. Όμως πόσο παλιά είναι αλήθεια αυτή η ακραία βία εντός του σχολείου; Πόσο συνηθισμένη φαντάζει στα μάτια όλων των εμπλεκόμενων φορέων ο ξυλοδαρμός ανηλίκων από ανήλικους; Η άσκηση βίας, λεκτικής και σωματική, από παιδιά εναντίον καθηγητών; Πόσο φυσιολογικό θεωρούμε πιά να ανησυχούμε για την σωματική ακεραιότητα των παιδιών και των δασκάλων επειδή ομάδα παιδιών ξέρει να χειρίζεται μαχαίρια κι άλλα συναφή «εργαλεία» καλύτερα κι από μαθητευόμενους εκδοροσφαγείς; Πόσο φυσιολογικό φαίνεται να προσλαμβάνονται από γονείς ιδιωτικοί φύλακες – security προκειμένου να οδηγηθούν τα παιδιά με ασφάλεια από και προς το σχολείο; Και μέσα στο σχολείο; Πόσα όπλα πια να επιτρέπονται; Εντάξει, για τη χρήση κινητού δίδεται αποβολή!
Δεν βλέπουμε. Σαν άλλος Οιδίποδας αδυνατούμε να δούμε την αλήθεια μπροστά μας! Ή μήπως αν και βλέπουμε, απλώς… παραβλέπουμε το πρόβλημα; Μήπως αδιαφορούμε; Μήπως σπρώχνοντας τα σκουπίδια κάτω από το χαλάκι δίνουμε μία επίφαση καθαριότητας κι έτσι ήρεμοι για το επίτευγμα μας συνεχίζουμε την πιεστική μας καθημερινότητα;
Δεν πρόκειται για μια παντελώς υποκειμενική θέαση των πραγμάτων, αν και ομολογώ ότι ελάχιστα καταφέρνω να αφήσω το θυμικό και το συναίσθημα στην άκρη όταν νιώθω την ανάγκη να μιλήσω για τα παιδιά μας. Πράγματι, τα παιδιά μας νοσούν γιατί η ελληνική κοινωνία νοσεί. Τα παιδιά μας βρίσκονται σε κίνδυνο γιατί εμείς τα βάλαμε σε κίνδυνο! Η κοινωνία μας, όλοι εμείς, βρισκόμαστε στην αλγεινή θέση να αντιμετωπίσουμε την επώδυνη πραγματικότητα, φοβόμαστε όμως να παραδεχτούμε τα σφάλματα μας! Αρνούμαστε να ανατάμομε την ψυχή μας και να αναζητήσουμε το μέγεθος της ευθύνης μας ως γονείς, ως εκπαιδευτικοί, ως κοινωνία ή έστω ως αδιάφοροι παρατηρητές.
Πρώτα από όλα την ευθύνη την φέρουν οι κρατικοί φορείς. Τα θεσμικά όργανα του κράτους που σιωπηλά αποδέχτηκαν την ανηθικότητα και εξέθρεψαν το τέρας της αδηφαγίας στο βωμό του ωχαδερφισμού. Έτσι, αφού «όλοι μαζί τα φάγαμε» αποδεχτήκαμε την ανηθικότητα. Αφού υποφέρει και ο γείτονας αντέχω και τα δικά μου δεινά, δεν χρειάζεται να αντιδράσω. Αφού ο συμπολίτης μου δεν επωμίζεται την ευθύνη της ίδιας του της ύπαρξης, λειτουργώ αντιστοίχως κι εγώ. «Σιγά μην κάτσω να σκάσω», ε; Κι αφού υποφέρουν οι παραδίπλα μου, αφού η φωτιά είναι λίγο πιο κάτω, αφού δεν πλημμύρισα εγώ, αφού, αφού… Τουλάχιστον εγώ δεν πλημμύρισα! Κι εκπαιδεύσαμε μία ολόκληρη γενιά στην αποποίηση της ευθύνης και της ηθικής!
Μα κι ο καθένας από εμάς, ως μονάδα, δεν είναι άμοιρος ευθυνών! Δεν μπορεί με κάθε τρόπο να επιρρίπτουμε την πέτρα του αναθέματος στην κρατική μηχανή, σε έναν πρωθυπουργό, σε έναν ή μία υπουργό (ούτε καν σε αυτήν της Παιδείας!), σε έναν εκπρόσωπο του κράτους λες και σαν άλλος Άγιος Βασίλης έχει την ευθύνη να μας φέρει δώρα, συντάξεις, ηθική, συμπόνοια, ενσυναίσθηση κ.ο.κ. Φταίω εγώ, φταις εσύ, φταίμε όλοι μαζί κι ο καθένας μόνος του. Ναι, φταίμε όταν δεν ορθώσαμε το ανάστημα εντός κι εκτός του οίκου μας! Φταίμε όταν δεν είδαμε ότι το «καμάρι» μας παρεκκλίνει επικίνδυνα! Φταίμε όταν ο δάσκαλος και ο καθηγητής φάνταζε ως ο μόνος υπεύθυνος του προβλήματος, νίπτοντας τας χείρας μας! Δε λέω ότι έπρεπε να ρίξουμε ένα μπερντάκι ξύλο στο μεταξωτά οπίσθια του καμαριού μας (μου θυμίζω όλο και περισσότερο τη μάνα μου!). Λέω απλώς ότι έπρεπε να δω όταν έκανα ότι δεν έβλεπα… να αγκαλιάσω όταν δεν αγκάλιαζα γιατί μου ήταν δύσκολο (;), να νουθετήσω όταν δεν νουθετούσα λόγω έλλειψης χρόνου, να μαλώσω, να οριοθετήσω ή ακόμη να γίνω «ο κακός γονιός» όταν έβλεπα ότι όλα τα άλλα μέσα δεν απέδιδαν! Αυστηρός εννοώ, για να μην παρεξηγούμαστε! Τέλος πάντων, να τιμούσα τον ρόλο μου ως γονιός!
Τέλος, ανέφερα λίγο πριν τον δάσκαλο και τον καθηγητή. Κατά πολλούς την πέτρα του δασκάλου, κατ’άλλους πάλι το θύμα της όλης υπόθεσης. Προσωπικά διαφωνώ και με τις δύο προσεγγίσεις. Και οι δύο είναι ανυπόστατες! Μην παρεξηγούμαι. Φταίμε κι εμείς οι δάσκαλοι και οι καθηγητές και στο σχολείο και στο φροντιστήριο και στα ιδιωτικά σχολεία! Οι ευθύνες υπάρχουν για όλους μας. Οφείλουμε όλοι μας να συνεισφέρουμε και ως δάσκαλοι και ως γονείς στην προσπάθεια να ανατραπεί το κακό! Οφείλουμε να μιλήσουμε στα παιδιά μας και ως γονείς και ως δάσκαλοι για την πορεία αυτού του «νέου κόσμου». Όχι όμως όπως συνηθίζουμε. Αυτά τα συνηθισμένα τσιτάτα μας «εμείς στα νιάτα μας, ενώ εσείς σήμερα» είναι αστεία πιστέψτε με! Εμείς οφείλουμε να προσαρμοστούμε στις διαφορετικές συνθήκες και να προσπαθήσουμε να εντάξουμε σε αυτή την «περίεργη εποχή τους» όση πιο πολλή ανθρωπιά γίνεται! Απλώς, νομίζω ότι πρέπει πρώτα κι εμείς να θυμηθούμε και να δούμε τι είναι αυτό! Έ, κι αν διαβάσουμε λίγο τον Οιδίποδα, προφανώς θα κάνει μας καλό! Έστω και σε περίληψη από την Wikipedia (!)
* Ο. Αντώνης Φοδελιανάκης Διδ./Phd c. EHU/UPV είναι φιλόλογος - φροντιστής - www.idiaiteron.gr
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
