Νίκος Μακρής Στις 28 Οκτωβρίου 2025, η Ελλάδα τιμά την 85η επέτειο από το ηχηρό «Όχι» του 1940. Όμως, πέρα από τις παρελάσεις, τους εθνικούς ύμνους και τα λόγια περί ελευθερίας και εθνικής υπερηφάνειας, υπάρχει μια σιωπή. Μια σιωπή που μοιάζει πιο ηχηρή από ποτέ.
Πόσοι νέοι γνωρίζουν πραγματικά τι έγινε τότε; Πόσοι κατανοούν ποιοι αντιστάθηκαν και ποιοι συνεργάστηκαν; Πόσοι θυμούνται ότι στην πρώτη επέτειο του ΟΧΙ, το 1941, εν μέσω κατοχής, ο λαός της Αθήνας βγήκε στους δρόμους με κίνδυνο της ζωής του για να τιμήσει την αντίσταση; Σήμερα, πολλοί μαθητές χασμουριούνται σε γιορτές που μοιάζουν περισσότερο με αγγαρεία παρά με ζωντανό μάθημα Ιστορίας.
Είναι τυχαίο; Ή μήπως η συστηματική απαξίωση της Ιστορίας είναι μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας αποχαύνωσης; Μιας προσπάθειας να ξεριζωθούν οι μνήμες που γεννούν ερωτήματα, αμφισβητήσεις και – κυρίως – δράση;
Δεν είναι λίγες οι φωνές που, κάθε φορά που προσεγγίζουμε τέτοιες επετείους, καταγγέλλουν την υποκρισία του επίσημου πολιτικού λόγου. Εκείνων που, από τη μία, μιλούν για πατρίδα και εθνική κυριαρχία, και από την άλλη, εκχωρούν κρίσιμες υποδομές, δημόσιο πλούτο και πολιτική αυτονομία σε «εταίρους» και «επενδυτές». Που φτωχοποιούν τον λαό, μα του ζητούν να σηκώσει τη σημαία της εθνικής υπερηφάνειας.
Η Ιστορία, όμως, δεν είναι ούτε διακοσμητικό ούτε αναμνηστικό. Είναι πεδίο μάχης. Κι αυτό το ξέρει καλά όποιος αναλογιστεί τις σκοτεινές σελίδες της Κατοχής: τις κυβερνήσεις-μαριονέτες των κατακτητών, τα Τάγματα Ασφαλείας, τους συνεργάτες του εχθρού που τιμήθηκαν αργότερα ως «πατριώτες». Και από την άλλη, τους αληθινούς ήρωες – τους μαυροσκούφηδες του Άρη, τους ΕΠΟΝίτες, τους ανώνυμους που πλήρωσαν με βασανιστήρια και εκτελέσεις τη συμμετοχή τους στην Αντίσταση.
Σήμερα, οι μάχες δεν δίνονται στα βουνά, αλλά στους δρόμους και στους χώρους δουλειάς. Οι «εισβολές» δεν γίνονται με στολές, αλλά με μνημόνια, επιτηρήσεις και ιδιωτικοποιήσεις. Η κατοχή δεν έρχεται με τανκς, αλλά με λογιστικά φύλλα και πλειστηριασμούς. Οι μαυραγορίτες δεν πουλάνε ψωμί στη μαύρη αγορά, αλλά δάνεια με υπέρογκους τόκους. Οι εχθροί δεν είναι μόνο έξωθεν· είναι και εντός.
Και ενώ αυτά συμβαίνουν, ζητείται από την εκπαιδευτική κοινότητα να «παραδώσει» εθνικά αφηγήματα σε σχολικές γιορτές χωρίς περιεχόμενο, σε μαθητές που δεν έχουν διδαχτεί την ουσία πίσω από τα γεγονότα. Με την Ιστορία συχνά αποστειρωμένη, ακίνδυνη, χωρίς ταξικά πρόσημα, χωρίς κριτική ματιά.
Η αλήθεια, όμως, είναι πάντα εκεί – αρκεί να θέλεις να τη δεις. Η Αντίσταση, το ΕΑΜ, ο ΕΛΑΣ, η ΕΠΟΝ δεν χωρούν εύκολα σε τηλεοπτικά σποτ και επίσημες ομιλίες. Γιατί είναι ένα κομμάτι Ιστορίας που δεν χωρά στα στενά όρια της «εθνικής ενότητας». Είναι η Ιστορία των πολλών, των απλών, των φτωχών, αυτών που κράτησαν όρθια τη χώρα όταν οι «ισχυροί» την εγκατέλειπαν.
Η 28η Οκτωβρίου δεν πρέπει να είναι μέρα στείρας αναπαραγωγής. Πρέπει να είναι μέρα αναστοχασμού. Για το ποιοι είμαστε, πού πάμε και ποιας Ιστορίας είμαστε κομμάτι. Για να μην καταντήσει το «Όχι» απλώς ένα σύνθημα χωρίς φωνή.
Γιατί το μέλλον – όπως και το παρελθόν – ανήκει σε αυτούς που δεν το ξεχνούν.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 28/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
