Κίνα - Ζώνη Αναγνώρισης Αεράμυνας, Αμυντική κίνηση ή κάτι περισσότερο;

Αν και η αντιπαράθεση υπερβαίνει κατά πολύ την όποια συμβολική, γεωστρατηγική ή πιθανή οικονομική σημασία του συμπλέγματος των οκτώ νησίδων, έχει αξία να σημειωθεί πως την ευθύνη για την κλιμάκωση των τελευταίων χρόνων γι’ αυτά κυρίως την έχει το Τόκιο. Από το 1996, με προκάλυμμα υπερεθνικιστικές ομάδες και ρεβανσιστές πολιτικούς σαν τον πρώην δήμαρχο του Τόκιο, Σιντάρο Ισιχάρα, προσπάθησε να επιβάλλει ντε-φάκτο την κυριαρχία του πάνω σε αυτά. Κατασκεύασε φάρους, εκπόνησε σχέδιο για ελικοδρόμιο στο Uotsuri και το 2012 ανακοίνωσε την εθνικοποίηση των τριών από τα οκτώ νησιά. Αντέδρασαν οργισμένα όχι μόνο το Πεκίνο αλλά και η Σεούλ και η κυβέρνηση της Ταϊβάν. Παράλληλα, η Ιαπωνία, με το πρόσχημα της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης που μπορεί να διεκδικήσουν νησιά, ατόλες έως και βραχονησίδες, προσπαθεί να επιβάλλει όρους κυριαρχίας σε μια τεράστια περιοχή στον Ειρηνικό. Μόνο μια ματιά στον χάρτη που δημοσιεύτηκε με αφορμή την κινέζικη εξαγγελία δείχνει το μέγεθος της ιαπωνικής ADIZ, που φτάνει στα 100 χιλιόμετρα τις ακτές της Ταϊβάν και πολύ κοντά στις ακτές της νότιας Κορέας και της Κίνας. Οι γιαπωνέζοι μάλιστα, αφότου ανέλαβαν την διαχείριση της ADIZ το 1969 από τους αμερικανούς, την επέκτειναν δύο φορές μονομερώς. Μια το 1972 και μια το 2010. Το 2010 μάλιστα, η απόφαση για επέκταση αγνόησε τις αντιδράσεις της Ταϊβάν ενώ Κίνα και Ρωσία δεν έχουν αναγνωρίσει εξαρχής τα όρια της γιαπωνέζικης ADIZ.

Η κινέζικη εξαγγελία, όπως ήταν φυσικό, προξένησε αντιδράσεις από όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές. Η Ουάσιγκτον σχεδόν αμέσως έστειλε δύο βομβαρδιστικά Β-52 από το Γκουάμ να διασχίσουν για δυο ώρες και είκοσι λεπτά την διαφιλονικούμενη περιοχή, δίχως να προειδοποιήσουν τις κινεζικές αρχές. Αργότερα ανακοίνωσαν πως δεν ήταν οπλισμένα, θέλοντας να δείξουν πως επιθυμούν να διατηρήσουν σε πολιτικο-διπλωματικό επίπεδο την κρίση, αλλά με αυτόν τον τρόπο έσπευσαν να κάνουν σαφή την θέση τους πως δεν διαπραγματεύονται την κεκτημένη στρατιωτική παρουσία τους στην περιοχή. Έμπρακτη αμφισβήτηση της ζώνης πραγματοποίησαν αργότερα και μαχητικά αεροπλάνα της Ιαπωνίας και της Νότιας Κορέας, με τους Κινέζους να μην αντιδρούν έμπρακτα σε καμία από αυτές τις κινήσεις. Η οδηγία των αμερικανικών αρχών προς τις αεροπορικές εταιρίες να σέβονται τις οδηγίες (ΝΟΤΑΜ) τρίτων χωρών, η οποία θεωρήθηκε σαν έμμεση αποδοχή της κινέζικης δικαιοδοσίας, αποτελεί κίνηση διαφύλαξης της ασφάλειας των εμπορικών πτήσεων και προσπάθεια αποφυγής κάποιου ανεπιθύμητου γεγονότος και όχι αναγνώριση της κινέζικης πρωτοβουλίας. Η Ουάσινγκτον διαμέσου του αντιπροέδρου Μπάιντεν φρόντισε να συνταχθεί με τις γιαπωνέζικες θέσεις και να διαβεβαιώσει για την σταθερή στάση της απέναντι στην λεγόμενη κινέζικη επιθετικότητα.

Η πρωτοβουλία του Πεκίνου, από την μια πλευρά, απαντά στην αυξανόμενη γιαπωνέζικη μιλιταριστική αφύπνιση αλλά και στην διαφαινόμενη προσπάθεια των Αμερικανών να δημιουργήσουν μια πολιτικο-στρατιωτική περίμετρο επιτήρησης και ανάσχεσης. Αποτελεί και μήνυμα και υποθήκη για μελλοντικές κινήσεις. Από την άλλη, έχει και πλευρές που υπερβαίνουν μια αποκλειστικά αμυντική κίνηση. Η Κίνα με αυξημένη αυτοπεποίθηση επιδιώκει να αποκτήσει βαρύνοντα, περιφερειακό αλλά και παγκόσμιο ρόλο, να επεκτείνει και να διασφαλίσει τις οικονομικές εξορμήσεις της, να διαφυλάξει παλιούς εμπορικούς και ενεργειακούς δρόμους και να ανοίξει καινούριους και να αυξήσει την οικονομική και πολιτική επιρροή της σε πολλές κατευθύνσεις. Μια από τις προϋποθέσεις γι’ αυτούς τους στόχους είναι η αναβάθμιση της περιφερειακής επιρροής που ασκεί και η εξουδετέρωση αντίρροπων κινήσεων που κυρίως γίνονται με μαέστρο τις ΗΠΑ και από κοντά την Ιαπωνία. Γι’ αυτό τον λόγο, το Πεκίνο έχει δρομολογήσει ένα τεράστιο σχέδιο επιχειρησιακής αναβάθμισης του πολεμικού ναυτικού του. Το 2015, το πρώτο κινέζικο αεροπλανοφόρο, το «Λιαονίν», που ήδη έχει μπει σε δρομολόγια, θα είναι πλήρως φορτωμένο με μαχητικά αεροπλάνα ενώ το δεύτερο αεροπλανοφόρο κτίζεται σε ναυπηγείο της Σαγκάης. Πρόσφατα έγινε γνωστή, επίσης, η ναυπήγηση μιας μεγάλης σειράς νέων αντιτορπιλικών τα οποία αποτελούν ένα σημαντικό βήμα αναβάθμισης για τις κινεζικές ναυπηγήσεις πολεμικών πλοίων. Η αναβάθμιση των δυνατοτήτων του πολεμικού ναυτικού της Κίνας, που τώρα υστερεί σημαντικά απέναντι στην αμερικάνικη παρουσία στην περιοχή αλλά και στην γιαπωνέζικη ναυτική ισχύ, αποτελεί προϋπόθεση για να μεταβληθούν οι ισορροπίες και οι συσχετισμοί στον Ειρηνικό και να υλοποιηθούν πρωτοβουλίες σαν αυτήν με την ζώνη αεράμυνας.

Η τελευταία κρίση, με αφορμή την ανακήρυξη της κινέζικης Ζώνης Αναγνώρισης Αεράμυνας, έδειξε πως στην περιοχή συσσωρεύεται σταδιακά, αλλά και γρήγορα, μια επικίνδυνη στρατιωτική-πολεμική δυναμική. Η εξίσωση είναι ως συνήθως σε αυτές τις περιπτώσεις περίπλοκη, οι διασταυρώσεις συμμαχιών και αντιθέσεων ποικίλες και τα συμφέροντα εν πολλοίς ασυμβίβαστα. Σύμφωνα με ένα πρόσφατο ρεπορτάζ της «Φωνής της Ρωσίας», «(...) όλες οι χώρες της περιοχής με γοργούς ρυθμούς αναπτύσσουν τις δυνάμεις του Πολεμικού Ναυτικού τους. Για παράδειγμα, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία αυξάνουν σε αριθμό και ναυπηγούν νέους τύπους αποβατικών πλοίων και υποβρυχίων. Η Ιαπωνία ήδη διαθέτει 6 αντιτορπιλικά ενταγμένα σε μοίρες και εξοπλισμένα με αμερικανικά οπλικά συστήματα πολλαπλών χρήσεων Aegis. Τρία πλοία με παρόμοια συστήματα εμφανίστηκαν στο Στόλο της Νότιας Κορέας. Οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να ενισχύσουν σημαντικά τη ναυτική τους παρουσία στον Ειρηνικό ωκεανό, να δημιουργήσουν μεγάλη ναυτική βάση στο Γκουάμ και να εγκαταστήσουν εκεί πρόσθετες αεροπλανοφόρες επιθετικές μονάδες». Το ρεπορτάζ εξηγούσε με αυτό τον τρόπο γιατί θα πρέπει το παροπλισμένο γιγαντιαίο ρωσικό καταδρομικό «Ναύαρχος Ναχίμοφ» να εκσυγχρονιστεί και να σταλεί στα νερά του Ειρηνικού με την διαδικασία του κατεπείγοντος.

Αν και φαίνεται πως καμιά πλευρά δεν θέλει σε αυτήν την φάση μια ραγδαία κλιμάκωση της κρίσης και ανεξέλεγκτες καταστάσεις, σίγουρο είναι πως τα σύννεφα στην περιοχή θα γίνονται όλο και πιο σκοτεινά. Οι κίνδυνοι για τους λαούς της περιοχής από την ιμπεριαλιστική παρουσία, κύρια την αμερικάνικη, τις μιλιταριστικές ρεβανσιστικές πολιτικές της Ιαπωνίας αλλά και από τις αντιδραστικού χαρακτήρα φιλοδοξίες της κινέζικης αστικής τάξης θα μεγαλώνουν συν τω χρόνω. Στον βαθμό φυσικά που οι λαοί θα συνεχίσουν δέχονται να είναι στρατευμένοι στις σημαίες των εκμεταλλευτών και των καταπιεστών τους και δεν προσπαθήσουν να βάλουν φραγμό στα πολεμικά σχέδια κάθε λογής αντιδραστικών.

 

Δ.Παυλίδης

 

Πηγή: Προλεταριακή Σημαία μέσω http://antigeitonies.blogspot.gr