Ευαγγελία Ασημακοπούλου Ικανοποιητική κρίνεται η γενική εικόνα των φετινών θεμάτων στο μάθημα της Οικονομίας για τους υποψηφίους των Γενικών Λυκείων, σύμφωνα με την Ένωση Οικονομολόγων Εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΕΟΕΔΕ). Τα θέματα ήταν σαφώς διατυπωμένα, χωρίς ασάφειες, και σε μεγάλο βαθμό κινούνταν εντός του πλαισίου της διδαγμένης ύλης. Ωστόσο, η ΕΟΕΔΕ επισημαίνει πως ο τρόπος εξέτασης του μαθήματος παραμένει στατικός και επαναλαμβανόμενος, κάτι που καθιστά αναγκαία την επανεξέταση τόσο της ύλης όσο και της δομής της εξέτασης.
Οι ερωτήσεις κλειστού τύπου κάλυψαν ευρύ φάσμα του εξεταστικού υλικού και παρουσιάστηκαν με ακρίβεια και σαφήνεια, συμβάλλοντας σε μια αντικειμενική αποτίμηση των βασικών γνώσεων των υποψηφίων. Το θεωρητικό ερώτημα που ζητούσε την ανάλυση των αδυναμιών του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) ως δείκτη ευημερίας ήταν αναμενόμενο και διδασκόμενο. Ωστόσο, απαιτούσε από τους μαθητές όχι μόνο στείρα αναπαραγωγή θεωρίας, αλλά και ουσιαστική κατανόηση και ικανότητα σαφούς διατύπωσης, κάτι που ενδεχομένως να δυσκολέψει ορισμένους.
Οι ασκήσεις των επόμενων ομάδων κινήθηκαν σε λογικά και γνωστά πλαίσια. Η ανάλυση πάνω στην Καμπύλη Παραγωγικών Δυνατοτήτων και την έννοια του Κόστους Ευκαιρίας αξιολόγησε τις ικανότητες εφαρμογής των βασικών οικονομικών εργαλείων, ενώ το τέταρτο θέμα, με επίκεντρο την αγορά ενός αγροτικού προϊόντος, την ισορροπία και τις κρατικές παρεμβάσεις μέσω κατώτατων τιμών, συνδύασε θεωρητικές και πρακτικές γνώσεις. Η παρουσία μαθηματικών υπολογισμών ήταν περιορισμένης δυσκολίας και ο απαιτούμενος χρόνος κρίνεται επαρκής για την ολοκλήρωση όλων των ζητουμένων.
Η ΕΟΕΔΕ, ωστόσο, τονίζει πως η συνεχής επανάληψη παρόμοιων θεμάτων χρόνο με τον χρόνο φανερώνει μια μονοτονία που αποδυναμώνει τη δυνατότητα ουσιαστικής αξιολόγησης. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ένωση έχει ήδη προτείνει αναμόρφωση της διάρθρωσης των θεμάτων. Συγκεκριμένα, εισηγείται η πρώτη ομάδα να περιλαμβάνει πέντε ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, με σκοπό την αύξηση της αντικειμενικότητας, ενώ η δεύτερη ομάδα να δίνει έμφαση σε ερωτήματα που ενθαρρύνουν τη σύνθεση, την κριτική σκέψη και τη σύνδεση με την καθημερινότητα.
Παράλληλα, τίθεται και το πάγιο αίτημα για επανεξέταση του πλαισίου διδασκαλίας του μαθήματος. Η Οικονομία είναι το μοναδικό μάθημα των Πανελλαδικών που διδάσκεται αποκλειστικά στη Γ΄ Λυκείου. Οι μαθητές καλούνται, μέσα σε μόλις ένα σχολικό έτος, να διαχειριστούν μια ύλη που ξεκινά από βασικές εισαγωγικές έννοιες και φτάνει έως σύνθετα μακροοικονομικά ζητήματα, όπως το ΑΕΠ και ο κρατικός προϋπολογισμός. Το γνωστικό αυτό άλμα είναι απαιτητικό και επιβαρυντικό, ιδίως αν δεν έχει προηγηθεί επαφή με την οικονομική σκέψη σε προηγούμενες τάξεις.
Η ΕΟΕΔΕ καλεί το Υπουργείο Παιδείας να υλοποιήσει την εξαγγελθείσα εισαγωγή μαθημάτων οικονομικής παιδείας και σε άλλες τάξεις της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, καθώς αυτό θα ενισχύσει σημαντικά τις γνωστικές βάσεις και την κατανόηση των μαθητών, εξισορροπώντας τις απαιτήσεις του μαθήματος και βελτιώνοντας τις συνθήκες αξιολόγησης στις Πανελλαδικές.
Σε γενικές γραμμές, τα φετινά θέματα θεωρούνται προσιτά, δίκαια και εντός διδακτέας ύλης, ωστόσο η ανάγκη μεταρρυθμίσεων στον τρόπο εξέτασης και διδασκαλίας της Οικονομίας παραμένει επιτακτική.
Ο σχολιασμός από την Ένωση Οικονομολόγων Εκπαιδευτικών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (ΕΟΕΔΕ)
Σχολιασμός των θεμάτων Πανελλαδικών Εξετάσεων στο μάθημα «Οικονομία» των ΓΕΛ
- ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΗ Οι ερωτήσεις κλειστού τύπου καλύπτουν μεγάλο μέρος της εξεταστέας ύλης και είναι διατυπωμένες με σαφήνεια. Αξιολογούνται θετικά ως προς την πληρότητα και την ακρίβεια τους.
- ΟΜΑΔΑ ΔΕΥΤΕΡΗ Το θεωρητικό ερώτημα αφορά τις αδυναμίες του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) ως δείκτη οικονομικής ευημερίας. Πρόκειται για ένα αναμενόμενο θέμα, ωστόσο ενδέχεται να δυσκολέψει τους υποψηφίους στην επεξεργασία και διατύπωση της απάντησης, καθώς απαιτεί κατανόηση σε βάθος και σαφή έκφραση.
- ΟΜΑΔΑ ΤΡΙΤΗ Η άσκηση βασίζεται στο θεωρητικό υπόδειγμα της Καμπύλης Παραγωγικών Δυνατοτήτων (Κ.Π.Δ.). Τα ερωτήματα Γ1, Γ2, Γ3 και Γ4 απαιτούν την εφαρμογή βασικών μαθηματικών πράξεων με χρήση της έννοιας του Κόστους Ευκαιρίας.
- ΟΜΑΔΑ ΤΕΤΑΡΤΗ Το τέταρτο θέμα αφορά την αγορά ενός αγροτικού προϊόντος με ισοσκελή υπερβολή ως καμπύλη ζήτησης και γραμμική προσφορά. Η επίλυση απαιτεί προσδιορισμό της τιμής ισορροπίας μέσω δευτεροβάθμιας εξίσωσης, με απλούς μαθηματικούς υπολογισμούς. Τα ερωτήματα Δ2, Δ3 και Δ4 σχετίζονται με την κρατική παρέμβαση μέσω κατώτατων τιμών. Όλα τα ζητήματα είναι σαφώς διατυπωμένα και καλύπτονται επαρκώς από το σχολικό εγχειρίδιο. Κρίνεται προσιτό για καλά προετοιμασμένους μαθητές.
- ΓΕΝΙΚΗ ΕΚΤΙΜΗΣΗ Τα φετινά θέματα είναι στο σύνολό τους εντός του πλαισίου του σχολικού εγχειριδίου και είχαν διδαχθεί στους μαθητές. Οι διατυπώσεις είναι σαφείς, χωρίς περιττά ή ασαφή σημεία. Οι υπολογισμοί που απαιτούνται δεν παρουσιάζουν ιδιαίτερη πολυπλοκότητα, ενώ ο χρόνος που διατέθηκε κρίνεται επαρκής για την ολοκλήρωση της εξέτασης. Ωστόσο, η επανάληψη θεμάτων ή παρόμοιων ερωτημάτων προηγούμενων ετών αναδεικνύει την ανάγκη αναθεώρησης τόσο της ύλης όσο και του τρόπου εξέτασης του μαθήματος. Η Ένωση Οικονομολόγων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης έχει ήδη καταθέσει συγκεκριμένες προτάσεις προς αυτήν την κατεύθυνση οι οποίες περιλαμβάνουν:
✓ Στην ομάδα Α να υπάρχουν 5 ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής (5x5=25 μονάδες),
✓ Η ομάδα Β να αποτελείται από ανεξάρτητες ερωτήσεις με τις οποίες να ελέγχεται η ικανότητα σύνθεσης, κριτικής ανάλυσης και εφαρμογής στην καθημερινή πράξη των γνώσεων που απέκτησαν οι υποψήφιοι/ες Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί η ιδιαιτερότητα του μαθήματος «Οικονομία», καθώς αποτελεί το μόνο πανελλαδικά εξεταζόμενο γνωστικό αντικείμενο που διδάσκεται αποκλειστικά στη Γ΄ Λυκείου.
Οι μαθητές καλούνται να καλύψουν, σε διάστημα μίας μόνο σχολικής χρονιάς, ύλη που εκτείνεται από βασικές εισαγωγικές έννοιες (όπως ανάγκες και αγαθά) έως σύνθετα μακροοικονομικά ζητήματα (όπως το ΑΕΠ και ο κρατικός προϋπολογισμός).
Το γνωστικό άλμα που απαιτείται είναι ιδιαίτερα μεγάλο. Για τον λόγο αυτό, καλούμε το Υπουργείο Παιδείας να επανεξετάσει τα ωρολόγια προγράμματα και να δρομολογήσει άμεσα από την επόμενη σχολική χρονιά την εισαγωγή μαθημάτων οικονομίας σε προηγούμενες τάξεις της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, όπως το έχει ήδη εξαγγείλει.
