Κάθε χρόνο χιλιάδες μαθητές μπαίνουν στη διαδικασία προετοιμασίας για τις πανελλαδικές εξετάσεις. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα η προετοιμασία ξεκίνα κατά τη διάρκεια της Β΄ λυκείου, με σκοπό να αυξηθούν οι πιθανότητες να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Η πλειονότητα αυτών των μαθητών έρχεται πρώτη φορά σε αντίκρουση με την καθημερινότητα των προηγούμενων ετών, όπου σε συνάρτηση με την καραντίνα λόγω της πανδημίας, η αντίκρουση αυτή εντάθηκε περισσότερο.
Ποια είναι αυτή η αντίκρουση;
Λόγω των γνωστών παθογενειών του δημοσίου εκπαιδευτικού συστήματος, αλλά και της πληθώρας ενασχολήσεων των εφήβων, μέσω κυρίως των ηλεκτρονικών μέσων, υπήρχε αναγκαστικά μία αποστασιοποίηση από τα βιβλία, τόσο του σχολείου, όσο και των εξωσχολικών.
Αναγκασμένοι οι μαθητές να προσαρμοστούν στο μελλοντικό εργασιακό περιβάλλον, επιβαρύνονται με την ενασχόληση των εκάστοτε εξετάσεων, προκειμένου να αποκτήσουν περισσότερα εφόδια. Ως εκ τούτου, αποφασίζουν να ξεκινήσουν μία διαδικασία σοβαρότερης προσπάθειας για την επίτευξη των στόχων τους, αναγνωρίζοντας ότι χρειάζεται να αποστασιοποιηθούν από τον εθισμό του διαδικτύου και των ηλεκτρονικών παιχνιδιών.
Παρόλα αυτά, όπως ένας αθλητής δεν μπορεί να τρέξει μαραθώνιο χωρίς να προπονηθεί, έτσι και ένας μαθητής δεν μπορεί, σε ένα χρονικό διάστημα ενός έτους περίπου, να προετοιμαστεί για τις πανελλαδικές εξετάσεις, τόσο στο γνωστικό αντικείμενο των μαθημάτων, όσο και στην ψυχολογική διαδικασία.
Ο κυριότερος λόγος δεν είναι η ύλη των μαθημάτων και η συναισθηματική κατάσταση, αλλά η επαφή με το βιβλίο. Είναι πολύ δύσκολο ένας υποψήφιος, που δε μπορούσε για λίγη ποιοτική ώρα να ασχοληθεί με το βιβλίο, ξαφνικά να είναι υποχρεωμένος να διαβάζει πολύ ώρα και να διαγωνιστεί σε τρίωρη εξέταση, πλήρως συγκεντρωμένος, για να καταφέρει να ανταπεξέλθει στο επίπεδο των θεμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων, το οποίο δεν έχει καμία σχέση με ότι είχε συναντήσει στη σχολική του εμπειρία.
Με βάση τα παραπάνω οι πιθανότητες επιτυχούς αποτελέσματος μειώνονται, εκτός και αν υπάρξει η κατάλληλη διαχείριση, ο αναγκαίος συμβιβασμός, μα περισσότερο η σχολική και η οικογενειακή υποστήριξη τόσο στον παιδαγωγικό όσο και στον ψυχολογικό τομέα.
Στην κοινωνία που ζούμε τόσο το σχολείο όσο και η πλειονότητα των οικογενειών μαστίζονται από την οικονομική κατάσταση και επιβιώνουν σε μια σκληρή και γρήγορη καθημερινότητα, χωρίς να αντιλαμβάνονται την πίεση των παιδιών, οπότε τα παιδιά αναμένουν αβοήθητα να μετατρέψουν το "θέλω" σε "μπορώ".
Το στενάχωρο είναι ότι από τη διαδικασία των εξετάσεων βγαίνουν ακόμα πιο "πληγωμένα" και στιγματισμένα με την υποτιθέμενη αποτυχία. Η ψυχολογική επιβάρυνση είναι μεγαλύτερη και λειτουργεί καταλυτικά για τη μόνιμη αποτροπή τους από την εκπαιδευτική διαδικασία για την υπόλοιπη ζωή τους.
Οι λύσεις που μπορούν να δοθούν δεν είναι λίγες, αλλά για να αποκτήσουν σημασία χρειάζεται μακροχρόνια προσπάθεια σε όλη την κοινωνία. Χρειάζονται καινοτόμες διαδικασίες που θα έχουν ως σκοπό την υποστήριξη των οικογενειών στην ανατροφή των παιδιών τους, από τη μικρότερη ηλικία, με οικογενειακούς συμβούλους και ψυχολόγους, που θα μεριμνούν για τη σωστή συμπεριφορά όλων των μελών της οικογένειας και θα έχουν ως απώτερο αποτέλεσμα, κυρίως, την εδραίωση σωστών σκέψεων και συμπεριφορών στα παιδιά.
Μία άλλη πρόταση που μπορεί να υλοποιηθεί άμεσα, είναι η ψυχολογική υποστήριξη σε κάθε βαθμίδα της εκπαίδευσης, τόσο στο εκπαιδευτικό δυναμικό, όσο και στο σύνολο των μαθητών. Προφανώς, σε διαφορετικό βαθμό σε σχέση με αυτόν που πραγματοποιείται τα τελευταία χρόνια, με εισαγωγή μαθημάτων που θα προσεγγίζουν τη σωστή συμπεριφορά και θα βοηθούν κυρίως τα παιδιά να κατανοήσουν τη σχέση μεταξύ πεποιθήσεων, σκέψεων και συναισθημάτων, καθώς και τα συμπεριφορικά πρότυπα που έπονται και τις δράσεις τους.
Ο μόνος τρόπος για να αποφύγουμε το εκπαιδευτικό αδιέξοδο που διαφαίνεται είναι να προσεγγίσουμε άμεσα αυτό το φαινόμενο και να ενεργήσουμε δραστικά, ώστε να αποφύγουμε δυσμενείς καταστάσεις, οι οποίες είναι σίγουρο ότι θα παρατηρηθούν στο μέλλον και θα έχουν επιρροή σε αρνητικά κοινωνικά αποτελέσματα. Είναι ένα φαινόμενο το οποίο παρατηρείται πολύ έντονα την τελευταία δεκαετία και θα μας απασχολήσει για πολλά χρόνια ακόμα, επομένως είναι κρίσιμο να υπάρξει η κατάλληλη υποστήριξη σε αυτά τα παιδιά πού "θέλουν", αλλά δε μπορούν.
Σωτηρίου Σωτήρης
ΜSc Χημικός
Όλα τα νέα και οι ειδήσεις που αφορούν τις Πανελλήνιες
Μηχανογραφικό 2025: Αυτός είναι ο χάρτης των αντιστοιχιών για 96 Τμήματα - Οι μεγάλες αλλαγές
