Οι αρνητές της κλιματικής αλλαγής, όπως ο Τραμπ και ο υπουργός Ενέργειας που επισκέφθηκε τις προηγούμενες μέρες την Αθήνα, συνηθίζουν να λένε ότι αυτά είναι συνωμοσιολογίες των οικολόγων και της Αριστεράς. Όμως αυτό δεν είναι αλήθεια. Ο πλανήτης έχει και τα όριά του. Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή που πλέον μάς δείχνει τα δόντια της, με τις πλημμύρες, τις μεγαπυρκαγιές, τους καύσωνες και τη λειψυδρία είναι απτή πραγματικότητα, τόσο στην Ευρώπη όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Σερζ Ωντιέ, στο διαφωτιστικό του βιβλίο «Για μια πολιτική οικολογία», εκδόσεις ΠΟΛΙΣ σε μετάφραση του Άγγελου Μουταφίδη και επίμετρο του Λευτέρη Παπαγιαννάκη, είναι ξεκάθαρος: όχι μόνο η ακροδεξιά αποτελείται από αρνητές της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής, αλλά και η Αριστερά δεν έμεινε αλώβητη.
Όπως σημειώνει ο συγγραφέας, «Θα πρέπει να κάνουμε ένα πιο αποφασιστικό βήμα και ν’ αναγνωρίσουμε ότι ένα ευρύτατο φάσμα της Αριστεράς- συμπεριλαμβανομένων (ενδεχομένως και προεξαρχουσών) των θεωρητικά πιο αντικαπιταλιστικών εκδοχών, μαρξιστικών και κομμουνιστικών, εσωτερίκευσε το καπιταλιστικό φαντασιακό. […] Εξάλλου η Αριστερά στην κομμουνιστική, την εργατιστική και τη σοσιαλδημοκρατική εκδοχή της, έχει σημαδέψει βαθιά την κοινωνικο-οικονομική και την περιβαλλοντική ιστορία όλων των εκβιομηχανισμένων και αναπτυσσόμενων χωρών, τόσο όταν κλήθηκε να αναλάβει τα ηνία της κυβερνητικής εξουσίας, όσο και ως υπολογίσιμη πολιτική, κοινωνική, συνδικαλιστική και ιδεολογική δύναμη».
Και συνεχίζει: «Όμως, το οικολογικό κίνημα- πολύ περισσότερο από ό,τι το εργατικό και σοσιαλιστικό, αμφισβήτησε μια άλλη θεμελιώδη διάσταση, “το σχήμα και τη δομή των αναγκών”, με άλλα λόγια τον “τρόπο ζωής”. Η γένεση της πολιτικής οικολογίας μάς καθιστά μάρτυρες μιας κεφαλαιώδους μετατόπισης που επισημαίνει αναδρομικά τη μονομερή λογική των σοσιαλιστικών ρευμάτων και καθεστώτων του παρελθόντος: Αυτό που τίθεται επί τάπητος από το οικολογικό κίνημα είναι η συνολική αντίληψη, η συνολική διάταξη των σχέσεων ανάμεσα στην ανθρωπότητα και τον κόσμο και, εντέλει, το κεντρικό και αιώνιο ερώτημα τι είναι η ανθρώπινη ζωή. Ζούμε για να κάνουμε τι;».
Τελικά η νεωτερικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη όταν την αναλύσουμε: ο Διαφωτισμός μάς κληροδότησε με μια υπεραισιόδοξη αντίληψη για την λεγόμενη πρόοδο. Αυτή συνίσταται, κατά τους παραγωγιστές, σε μια αέναη μεγέθυνση, στην υπέρμετρη πίστη στην επιστήμη, στα δικαιώματα του ανθρώπου, στον φιλελευθερισμό, στην τεχνολογία, στις μηχανές και την αλματώδη παραγωγική ανάπτυξη.
Ο Ωντιέ τάσσεται υπέρ ενός «οικολογικού Διαφωτισμού» όπως τον ονομάζει, «ικανού να επεκτείνει το πεδίο του κριτικού λόγου και στην κατεύθυνση των περιβαλλοντικών διακυβευμάτων.
Μάς υπογραμμίζει πως εάν αναγνωρίσουμε το μέγεθος της κοινωνικής και περιβαλλοντικής βλάβης που προκλήθηκε απ’ αυτήν την ανάπτυξη, τότε φαίνεται πως έχουμε να κάνουμε με μια ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΑΘΟΛΟΓΙΑ του ίδιου του προτάγματος της δημοκρατικής νεωτερικότητας, η καταπολέμηση της οποίας καθίσταται ιδιαίτερα ακανθώδης, γι’ αυτό το οικολογικό ζήτημα προκαλεί μια αναθέρμανση των αυταρχικών ή αντιδραστικών σεναρίων.
Επίσης μάς λέει ότι πρέπει επιτέλους να περάσουμε από την αρχή της «ανεξαρτησίας» στην αρχή της «αλληλεξάρτησης», η οποία θα συμπεριλαμβάνει εντός της και την φύση. Μας θυμίζει ότι ο μεγάλος Άλντους Χάξλεϋ, ήδη από την δεκαετία του 1950 είχε προτείνει μια την οικοδόμηση μιας οικολογικής κοινωνίας, στη βάση ενός είδους «χρυσού κανόνα»-μην κάνεις στον άλλον ό,τι δεν θα ήθελες να σου κάνουν, συμπεριλαμβάνοντας σε αυτόν και όλα τα μη ανθρώπινα όντα.
Υιοθετεί, επίσης, για την εποχή μας, τον όρο «Καπιταλόκαινος», αντί για «Ανθρωπόκαινος», διότι δεν είναι γενικά οι άνθρωποι που θεωρούν την φύση αναλώσιμη, αλλά ο ίδιος οι καπιταλισμός που ευθύνεται για τις καταστροφές που έχουμε επιφέρει σε αυτήν.
Προτείνει τον «ελευθεριακό κομμουνισμό» ως λύση στα οικολογικά προβλήματα, ο οποίος, όπως λέει, ασκεί δριμεία κριτική στην ατομική ιδιοκτησία και στον καπιταλισμό, και τείνει σε μορφές διαμοιρασμού και συλλογικής διαχείρισης των φυσικών πόρων και των μέσων παραγωγής.
Μας θυμίζει δε τον Αντρέ Γκορζ, ο οποίος ήδη από τις δεκαετίες του ‘80 και του ‘90 τασσόταν υπέρ μια ιδιαίτερης μορφής οικο-σοσιαλισμού, που βασικός άξονας του προγράμματός του ήταν ο δραστικός περιορισμός και επιμερισμός του εργασιακού χρόνου, αλλά και ολοένα περισσότερο, κάποιου είδους βασικό εισόδημα.
Παράλληλα, μάς ξεκαθαρίζει ότι, «όπως ο σοσιαλισμός σε μια μόνη χώρα αποδείχτηκε φενάκη, έτσι και η πολιτική οικολογία σε μία μόνη χώρα δεν μπορεί να είναι συνεπής με τον εαυτό της. Δεν είμαστε στην εποχή του One World, αλλά μάλλον της όξυνσης των κοινωνικών και περιβαλλοντικών ανισοτήτων σε παγκόσμιο επίπεδο. Πρέπει, ωστόσο, να επισημάνουμε ταυτόχρονα πως οι μεγάλοι παγκόσμιοι κίνδυνοι, ιδίως οι κλιματικοί, επηρεάζουν δυνητικά ολόκληρο τον πλανήτη, την ίδια την επίγεια ζωή και δημιουργούν μια ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΠΕΠΡΩΜΕΝΟΥ!
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 12/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
