Alfavita Newsroom Η Μέση Ανατολή βρίσκεται και πάλι στο επίκεντρο μιας επικίνδυνης γεωπολιτικής αναμέτρησης, καθώς οι σχέσεις Ηνωμένων Πολιτειών, Ισραήλ και Ιράν εισέρχονται σε περίοδο υψηλής έντασης. Ο φόβος ένοπλης σύγκρουσης ανεβάζει κατακόρυφα τις τιμές του πετρελαίου, ενώ οι διπλωματικές προσπάθειες δείχνουν να εξαντλούνται.
Οι αγορές «μυρίζονται» πόλεμο: Ράλι στο πετρέλαιο
Οι διεθνείς αγορές αντέδρασαν άμεσα στην αύξηση της έντασης. Την Τετάρτη, οι τιμές του πετρελαίου εκτοξεύθηκαν πάνω από 4%, εν μέσω φόβων για διακοπή της παγκόσμιας προσφοράς. Συγκεκριμένα:
Το Brent ενισχύθηκε κατά 4,34%, κλείνοντας στα 69,77 δολάρια ανά βαρέλι — επίπεδα που είχε να δει από τις αρχές Απριλίου.
Το αμερικανικό WTI σημείωσε άνοδο 4,88%, φθάνοντας στα 68,15 δολάρια.
Όπως σημειώνει ο αναλυτής Phil Flynn της Price Futures Group, «η αγορά δεν περίμενε τόσο μεγάλο γεωπολιτικό ρίσκο», εξηγώντας το έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον. Οι επενδυτές εκτιμούν πως πιθανή στρατιωτική κλιμάκωση θα περιορίσει περαιτέρω την προσφορά από το Ιράν, το οποίο ήδη βρίσκεται υπό κυρώσεις.
Το διπλωματικό ναυάγιο και το ενδεχόμενο στρατιωτικής λύσης
Οι συνομιλίες ΗΠΑ-Ιράν, υπό τη μεσολάβηση του Ομάν, έχουν περιέλθει σε αδιέξοδο. Η Τεχεράνη απέρριψε το τελευταίο σχέδιο συμφωνίας, με τον ανώτατο ηγέτη Αλί Χαμενεΐ να το χαρακτηρίζει «100% αντίθετο στα εθνικά συμφέροντα». Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, σε συνέντευξή του στη New York Post, δήλωσε «λιγότερο αισιόδοξος» για την επίτευξη συμφωνίας, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο στρατιωτικής παρέμβασης προκειμένου να αποτραπεί η απόκτηση πυρηνικών όπλων από την Ισλαμική Δημοκρατία.
Την ίδια ώρα, σύμφωνα με αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του CNBC, το Ισραήλ εξετάζει σοβαρά την επιλογή μονομερούς στρατιωτικής δράσης κατά του Ιράν — ακόμη και χωρίς την έγκριση ή στήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών. Πέντε διαφορετικές πηγές με γνώση των διαβουλεύσεων επιβεβαιώνουν πως η κυβέρνηση Νετανιάχου θεωρεί τον εμπλουτισμό ουρανίου από την Τεχεράνη ως «κόκκινη γραμμή» που δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Οι ΗΠΑ απομακρύνουν προσωπικό – Συναγερμός στη ναυσιπλοΐα
Στον απόηχο των εξελίξεων, το Στέιτ Ντιπάρτμεντ διέταξε την αποχώρηση μη απαραίτητου προσωπικού από την πρεσβεία στη Βαγδάτη, καθώς και συγγενών στρατιωτών από βάσεις στο Μπαχρέιν, επικαλούμενο «επικαιροποιημένη ανάλυση κινδύνου». Το βρετανικό πολεμικό ναυτικό (UKMTO) εξέδωσε προειδοποίηση για αυξημένο κίνδυνο στρατιωτικών ενεργειών στην περιοχή του Περσικού Κόλπου, με άμεσες επιπτώσεις στη ναυσιπλοΐα.
Από την πλευρά του, ο Ιρανός υπουργός Άμυνας Αζίζ Νασιρζαντέ προειδοποίησε ότι οι αμερικανικές βάσεις στην περιοχή βρίσκονται ήδη εντός του βεληνεκούς των ιρανικών πυραύλων, ανεβάζοντας ακόμη περισσότερο την ένταση.
Το σενάριο κυρώσεων και το διπλωματικό «snapback»
Παράλληλα, ΗΠΑ και ευρωπαϊκές χώρες εξετάζουν την κατάθεση ψηφίσματος στον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (IAEA), που θα καταδικάζει τη μη συμμόρφωση του Ιράν, ανοίγοντας πιθανώς το δρόμο για την επαναφορά κυρώσεων («μηχανισμός snapback»). Η κίνηση αυτή ενδέχεται να απομονώσει περαιτέρω την Τεχεράνη από τη διεθνή οικονομία, ασκώντας ακόμη μεγαλύτερη πίεση στο ιρανικό καθεστώς.
Το ευρύτερο ενεργειακό παζλ
Πέραν της γεωπολιτικής αναταραχής, οι αγορές πετρελαίου επηρεάζονται και από τη δυναμική προσφοράς-ζήτησης. Μετά την προκαταρκτική εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας, η παγκόσμια ζήτηση εμφανίζει τάσεις ανόδου, ειδικά σε οικονομίες του OPEC+ όπως η Σαουδική Αραβία. Σύμφωνα με τον αναλυτή Hamad Hussain της Capital Economics, η προγραμματισμένη αύξηση παραγωγής κατά 411.000 βαρέλια ημερησίως από τον Ιούλιο ίσως να μην επαρκεί για να καλύψει πιθανές απώλειες από μια περαιτέρω απομόνωση του Ιράν.
Πόσο κοντά είμαστε σε μια νέα γενικευμένη σύρραξη στη Μέση Ανατολή και ποιο θα είναι το τίμημα για την παγκόσμια οικονομία;
Η συγκυρία δείχνει ιδιαίτερα εύφλεκτη, με τις ισορροπίες να κρέμονται από λεπτές διπλωματικές κινήσεις. Το ενδεχόμενο σύρραξης δεν αφορά μόνο τις εμπλεκόμενες δυνάμεις αλλά και ολόκληρη την παγκόσμια αγορά ενέργειας.
Με αναφορές από: Reuters, CNBC, AFP, New York Post, IRNA.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 16/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
