Alfavita Newsroom Η λέξη «Προκρούστεια» έχει διατηρήσει ως τις μέρες μας την έντονη μεταφορική της δύναμη, φέρνοντας στο νου μια από τις πιο χαρακτηριστικές –και σκοτεινές– μορφές της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας: τον Προκρούστη, ληστή και βασανιστή που έδρασε στην περιοχή της Αττικής.
Ο Προκρούστης, σύμφωνα με τον μύθο, καλούσε περαστικούς στο σπίτι του και τους προσέφερε φιλοξενία. Ωστόσο, τους ανάγκαζε να ξαπλώσουν σε ένα σιδερένιο κρεβάτι συγκεκριμένων διαστάσεων. Αν ο «φιλοξενούμενος» ήταν πιο ψηλός, του έκοβε τα μέλη που περίσσευαν· αν ήταν πιο κοντός, τον τέντωνε βίαια για να τον φέρει στα μέτρα του κρεβατιού. Η έννοια του «ίδιου μέτρου για όλους» μετατρέπεται έτσι σε όργανο βίας και ομογενοποίησης με το ζόρι.
Η Προκρούστεια νοοτροπία στον σύγχρονο κόσμο
Η προκρούστεια λογική δεν έχει μείνει στο παρελθόν. Αντιθέτως, την εντοπίζουμε και σήμερα, σε διάφορους τομείς της κοινωνικής, εκπαιδευτικής, πολιτικής ή εργασιακής ζωής. Χρησιμοποιούμε τον όρο «Προκρούστεια λύση» για να περιγράψουμε οποιαδήποτε αυθαίρετη επιβολή κανόνων ή πλαισίων, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η ιδιαιτερότητα ή η ποικιλομορφία του εκάστοτε θέματος.
Παραδείγματα:
Στην εκπαίδευση, όταν απαιτούμε από όλους τους μαθητές να αποδίδουν με τον ίδιο τρόπο, χωρίς να αναγνωρίζουμε διαφορετικά μαθησιακά στυλ ή δυσκολίες (όπως η δυσλεξία), αυτό μπορεί να θεωρηθεί προκρούστειο.
Στην οικονομία, όταν τα μέτρα λιτότητας εφαρμόζονται με τον ίδιο τρόπο σε τελείως διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, θυσιάζοντας τους πιο αδύναμους για χάρη της ισοπεδωτικής «ισότητας».
Στην τεχνοκρατική πολιτική, όπου λύσεις εφαρμόζονται «με το ζόρι» για να ταιριάξουν σε ένα σύστημα, παραγνωρίζοντας ανθρώπινες ανάγκες και πραγματικότητες.
Ένας διαχρονικός μύθος ως προειδοποίηση
Ο Προκρούστης δεν αποτελεί απλώς έναν αιμοδιψή ληστή της μυθολογίας. Είναι σύμβολο του αυταρχισμού της ομοιομορφίας, της καταπίεσης της διαφορετικότητας και της τυφλής συμμόρφωσης. Το «κρεβάτι του» γίνεται μεταφορά για κάθε πλαίσιο που εφαρμόζεται με τρόπο τόσο άκαμπτο, ώστε καταλήγει να παραμορφώνει ή να καταστρέφει την ουσία όσων καλείται να εξυπηρετήσει.
Η χρήση της λέξης «προκρούστειο» υπενθυμίζει ότι η ισότητα δεν επιτυγχάνεται μέσα από τη βία της ομοιομορφίας, αλλά μέσα από την αποδοχή της ποικιλομορφίας και την ευελιξία των δομών. Άλλωστε, στο τέλος του μύθου, ο Θησέας σκοτώνει τον Προκρούστη, χρησιμοποιώντας τα ίδια του τα μέσα: τον έβαλε στο κρεβάτι του και τον υποχρέωσε να υποστεί τη δική του τιμωρία.
Ίσως, τελικά, αυτός ο μύθος να μας υπενθυμίζει ότι η δικαιοσύνη δεν είναι να μετράμε όλους με τον ίδιο κανόνα, αλλά να βρίσκουμε το σωστό μέτρο για τον καθένα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 47.000 υποψήφιους ως 6/6 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 6/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
