Alfavita Newsroom Όπως γερνά το δέρμα και τα υπόλοιπα όργανα του σώματος, έτσι υφίστανται αλλαγές και τα μαλλιά. Με το πέρασμα του χρόνου, ο μηχανισμός που παράγει τη χρωστική της τρίχας αρχίζει να εξασθενεί, με αποτέλεσμα τα μαλλιά να χάνουν σταδιακά το φυσικό τους χρώμα.
Πότε και γιατί ξεκινά το γκριζάρισμα
Οι περισσότεροι άνθρωποι αρχίζουν να παρατηρούν γκρίζες τρίχες μεταξύ 30 και 40 ετών, αν και ο ρυθμός διαφέρει σημαντικά από άτομο σε άτομο. Καθοριστικό ρόλο παίζουν τα βλαστικά κύτταρα των μελανοκυττάρων, τα οποία είναι υπεύθυνα για την παραγωγή και αποθήκευση της μελανίνης, της χρωστικής που δίνει χρώμα στα μαλλιά.
Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα κύτταρα μπορεί να μειωθούν ή να μη λειτουργούν σωστά. Η διαδικασία αυτή, γνωστή ως κυτταρική γήρανση, οδηγεί στη σταδιακή απώλεια χρωστικής. Έτσι, τρίχες που ήταν κάποτε σκούρες ή ανοιχτόχρωμες αρχίζουν να φυτρώνουν γκρίζες ή λευκές, συχνά με πιο τραχιά υφή.
Παρότι η ηλικία είναι βασικός παράγοντας, το γκριζάρισμα δεν θεωρείται πλέον μια απολύτως «παθητική» διαδικασία. Οι επιστήμονες μιλούν όλο και περισσότερο για έναν δυναμικό μηχανισμό, ο οποίος επηρεάζεται από ποικίλους εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες.
Ο ρόλος της κληρονομικότητας και των γονιδίων
Η γενετική παραμένει ο σημαντικότερος καθοριστικός παράγοντας. Τα γονίδια ουσιαστικά ορίζουν το πότε θα εμφανιστούν οι πρώτες γκρίζες τρίχες. Έρευνες έχουν εντοπίσει συγκεκριμένες γονιδιακές παραλλαγές που σχετίζονται με το πρώιμο γκριζάρισμα, αλλά και με άλλα χαρακτηριστικά, όπως το πάχος της γενειάδας ή η τριχόπτωση.
Παρατηρούνται επίσης διαφορές ανάλογα με την εθνοτική καταγωγή. Άτομα ευρωπαϊκής καταγωγής τείνουν να γκριζάρουν νωρίτερα σε σύγκριση με άτομα αφρικανικής ή ασιατικής καταγωγής, ενώ οι φυσικοί ξανθοί συχνά εμφανίζουν πιο γρήγορα λευκές τρίχες.
Το πρώιμο γκριζάρισμα, που γενικά θεωρείται ότι εμφανίζεται πριν τα 20-30 έτη, ανάλογα με την ομάδα πληθυσμού, σχετίζεται επίσης σε μεγάλο βαθμό με τη γενετική. Σε σπάνιες περιπτώσεις, κληρονομικά σύνδρομα μπορεί να προκαλέσουν γκρίζα μαλλιά ακόμη και από τη γέννηση.
Φύλο και μοτίβα εμφάνισης
Άντρες και γυναίκες έχουν παρόμοιες πιθανότητες να γκριζάρουν, ωστόσο συχνά διαφέρει το σημείο όπου εμφανίζονται πρώτα οι λευκές τρίχες. Στους άντρες παρατηρούνται συχνά αρχικά στα γένια και στους κροτάφους, ενώ στις γυναίκες συνήθως στο μπροστινό μέρος του κεφαλιού.
Μπορεί ο τρόπος ζωής να επηρεάσει το γκριζάρισμα;
Αν και πολλά παραμένουν άγνωστα, ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι σοβαρές ελλείψεις σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία, όπως η βιταμίνη Β12 ή ο σίδηρος, συνδέονται με πρόωρο γκριζάρισμα. Ωστόσο, τέτοιες ελλείψεις δεν είναι συχνές και τα συμπληρώματα δεν είναι απαραίτητα για τους περισσότερους ανθρώπους, εφόσον ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή.
Το άγχος αποτελεί επίσης έναν παράγοντα που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον των επιστημόνων. Έρευνες έχουν δείξει ότι το χρόνιο στρες μπορεί να επηρεάσει τα μελανοκύτταρα, οδηγώντας σε ταχύτερη απώλεια χρωστικής. Πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι η ενεργοποίηση του μηχανισμού "μάχης ή φυγής" εξαντλεί τα βλαστικά κύτταρα που είναι υπεύθυνα για το χρώμα των μαλλιών.
Αν και δεν έχει αποδειχθεί πλήρως ότι η μείωση του άγχους μπορεί να αναστρέψει το γκριζάρισμα, οι ειδικοί συμφωνούν ότι η φροντίδα της ψυχικής υγείας ωφελεί συνολικά τον οργανισμό και ενδεχομένως και τα μαλλιά.
Η αποφυγή του καπνίσματος, ο επαρκής ύπνος, η άσκηση, η περιορισμένη κατανάλωση αλκοόλ και η υγιεινή διατροφή θεωρούνται γενικά σύμμαχοι της καλής υγείας των θυλάκων της τρίχας και μπορεί να βοηθήσουν στην επιβράδυνση της διαδικασίας.
Μπορεί να αναστραφεί το γκριζάρισμα;
Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει αποδεδειγμένος τρόπος να σταματήσει ή να αντιστραφεί πλήρως το γκριζάρισμα. Πέρα από τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, οι βασικές επιλογές παραμένουν η βαφή ή η αποδοχή της φυσικής αλλαγής.
Η επιστημονική έρευνα, ωστόσο, συνεχίζεται. Πρόσφατες μελέτες εξετάζουν το ενδεχόμενο τα βλαστικά κύτταρα των μελανοκυττάρων να παγιδεύονται σε λάθος θέση μέσα στον θύλακα της τρίχας, με αποτέλεσμα να μην παράγουν χρωστική. Θεωρητικά, αν αυτά τα κύτταρα επανενεργοποιηθούν ή μετακινηθούν σωστά, το γκριζάρισμα ίσως να μην είναι μόνιμο.
Παράλληλα, διάφορα τοπικά προϊόντα υπόσχονται επαναφορά του χρώματος, χωρίς όμως να υπάρχουν ισχυρά επιστημονικά δεδομένα που να επιβεβαιώνουν την αποτελεσματικότητά τους. Ορισμένες φαρμακευτικές ουσίες μελετώνται, αλλά προς το παρόν δεν έχουν εγκριθεί για αυτή τη χρήση.
Πότε χρειάζεται ιατρική συμβουλή
Σε περιπτώσεις πρώιμου γκριζαρίσματος, μια επίσκεψη στον γιατρό μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό πιθανών αιτιών, όπως διατροφικές ελλείψεις, διαταραχές του θυρεοειδούς ή φλεγμονές. Αν και δεν εντοπίζεται πάντα μια διορθώσιμη αιτία, σε ορισμένες περιπτώσεις η αντιμετώπιση υποκείμενων προβλημάτων μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση.
Το γκριζάρισμα, όπως και η τριχόπτωση, δεν μπορεί πάντα να προληφθεί. Ωστόσο, η σωστή φροντίδα των μαλλιών, η αποφυγή επιθετικών χημικών θεραπειών και τα χτενίσματα που δεν καταπονούν το τριχωτό της κεφαλής συμβάλλουν στη συνολική υγεία τους.
Τελικά, οι γκρίζες τρίχες είναι ένα φυσικό κομμάτι της ζωής. Είτε επιλέξει κανείς να τις καλύψει είτε να τις αγκαλιάσει, η γνώση γύρω από τα αίτια και τους παράγοντες που τις επηρεάζουν βοηθά να τις αντιμετωπίζουμε με μεγαλύτερη κατανόηση και λιγότερο άγχος.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
