Χρήστος Κάτσικας Ο ψηφιακός κόσμος υποσχέθηκε ευκολία, ταχύτητα, αμεσότητα. Δυστυχώς, πρόσφερε στους επιτήδειους κάτι ακόμα πιο ισχυρό: πρόσβαση στον πιο ευάλωτο χώρο — τη δική μας εμπιστοσύνη. Τις τελευταίες εβδομάδες σημειώνονται ρεκόρ καταγγελιών για ηλεκτρονικές και τηλεφωνικές επιθέσεις, με στόχο χρήστες Gmail, Outlook, τραπεζικές εφαρμογές, αλλά και άτομα που δεν θα μπορούσαν ποτέ να φανταστούν ότι θα «πέσουν» σε μια τέτοια παγίδα.
Και το πιο ανησυχητικό; Δεν μιλάμε πια για αδέξια μηνύματα με κακή ορθογραφία. Μιλάμε για καλοδουλεμένες επιχειρήσεις ψηφιακού εγκλήματος, με σενάρια, τεχνική, χρήση AI και απόλυτη γνώση του πώς σκέφτεται ένας βιαστικός χρήστης.
Η σύγχρονη μάστιγα των απάτων – γιατί Gmail, Outlook ή ένα τηλεφώνημα μπορούν να γίνουν παγίδες
Στην εποχή που η καθημερινότητα μας εξαρτάται όλο και περισσότερο από το διαδίκτυο και τα κινητά, οι απατεώνες έχουν εξελίξει τις μεθόδους τους — και δύο από τα πιο επικίνδυνα «όπλα» τους είναι τα email (π.χ. μέσω Gmail, Outlook κ.λπ.) και οι τηλεφωνικές κλήσεις.
Οι «παγίδες» αυτές δεν έχουν να κάνουν με λάθη ή κακή τύχη — βασίζονται σε ψυχολογικά τεχνάσματα, παραπλανητικές τακτικές και εκμετάλλευση της αδυναμίας ή της βιασύνης. Το αποτέλεσμα; Καταπάτηση ιδιωτικότητας, οικονομική απώλεια, κλοπή δεδομένων ή λογαριασμών.
Τι είναι το “ηλεκτρονικό ψάρεμα” (phishing) και πώς λειτουργεί μέσω email
Ο όρος Phishing — στα ελληνικά «ηλεκτρονικό ψάρεμα» — περιγράφει τη μέθοδο όπου ο απατεώνας υποδύεται κάποιον αξιόπιστο (π.χ. τράπεζα, υπηρεσία, εταιρεία) προκειμένου να αποσπάσει ευαίσθητα δεδομένα.
Τα email είναι ιδιαίτερα δημοφιλές εργαλείο: οι εισβολείς χρησιμοποιούν ψεύτικα μηνύματα που μοιάζουν αληθινά — με λογότυπα, διευθύνσεις που προσομοιάζουν σε πραγματικές, και αναφορές σε προβλήματα λογαριασμών, ενημερώσεις ασφαλείας κ.λπ.
Μέσα από αυτά τα “δολώματα”, ο στόχος είναι να κάνετε «κλικ» σε έναν σύνδεσμο που οδηγεί σε πλαστή ιστοσελίδα ή να ανοίξετε ένα κακόβουλο συνημμένο — με αποτέλεσμα είτε να υποκλαπούν οι κωδικοί σας, είτε να εγκατασταθεί κακόβουλο λογισμικό.
Συχνά, τα μηνύματα χρησιμοποιούν «πειστικά» τεχνάσματα: αίσθηση επείγοντος (“ο λογαριασμός σας θα κλειδωθεί”), φόβο (“αν δεν κάνετε …”), υποσχέσεις (“έκπτωση, δώρο, επιστροφή χρημάτων”) ή περιέργεια.
Το αποτέλεσμα μπορεί να είναι οικτρό: από απλή υποκλοπή κωδικών, έως πλήρη κατάληψη λογαριασμών, υποκλοπή τραπεζικών στοιχείων ή ταυτότητας, εγκατάσταση κακόβουλου λογισμικού (ransomware, trojan) κ.ά.
Τηλεφωνικές απάτες — η “φωνητική” εκδοχή του phishing (vishing / call scams)
Η μέθοδος Vishing («voice phishing») χρησιμοποιεί τηλεφωνικές κλήσεις αντί για email ή μήνυμα. Ο απατεώνας προσποιείται ότι είναι εκπρόσωπος τράπεζας, εταιρείας, δημόσιας υπηρεσίας ή άλλου αξιόπιστου φορέα, ζητώντας ευαίσθητα στοιχεία.
Μερικές φορές ο αριθμός που εμφανίζεται στην οθόνη σας είναι “μαϊμού” — μπορεί να μοιάζει με πραγματικό, λόγω “spoofing” (παραποίηση caller ID), ώστε να φαίνεται ότι καλεί μια τράπεζα, δημόσια υπηρεσία ή εταιρεία που γνωρίζετε.
Συνηθισμένα σενάρια: σας λένε ότι υπάρχει πρόβλημα με τον τραπεζικό λογαριασμό σας, ότι πρέπει να μεταφέρετε χρήματα σε “ασφαλή” λογαριασμό, ότι υπάρχει υπόθεση εναντίον σας ή ότι κερδίσατε ένα μεγάλο ποσό / δώρο — αλλά για να το πάρετε πρέπει να πληρώσετε “τέλη”, να δώσετε κωδικούς ή να κάνετε μεταφορά.
Σε πιο εξελιγμένες μορφές, μπορεί να σας πιέσουν να εγκαταστήσετε κάποια εφαρμογή, να δώσετε απομακρυσμένη πρόσβαση (remote access) στο κινητό ή τον υπολογιστή, ή να μεταβιβάσετε πρόσβαση/λέσχες (π.χ. με SIM-swap).
Η “φωνητική απάτη” έχει πλεονεκτήματα για τους απατεώνες: καθώς γίνεται άμεσα και ανθρώπινα, μπορεί να αποπροσανατολίσει — ειδικά αν η κλήση φαίνεται επείγουσα και “επίσημη”.
Αναλυτικά
Η χριστουγεννιάτικη «μόδα» των απατών — η καταιγίδα κατάληψης λογαριασμών
Κυβερνοεγκληματίες στέλνουν μηνύματα που μοιάζουν γνήσια, υπογράφουν ως τράπεζες, εταιρείες courier, τεχνική υποστήριξη ή ακόμα και υπηρεσίες cloud, και ζητούν:
κωδικούς πρόσβασης
PIN
OTP (SMS επιβεβαίωσης)
στοιχεία e-banking
Το σενάριο είναι τόσο καλά στημένο που συχνά συνοδεύεται από τηλεφώνημα, ώστε ο χρήστης να μην προλάβει να σκεφτεί.
Αν μέχρι χθες λέγαμε «πρόσεχε τα μηνύματα», σήμερα πρέπει να προσθέσουμε: «πρόσεχε και τις κλήσεις που φαίνεται ότι είναι αληθινές».
Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα:
ο αριθμός 2144027860 — ο επίσημος αριθμός της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
Και όμως:
Δεν κάνει εξερχόμενες κλήσεις.
Χρησιμοποιείται από απατεώνες μέσω Caller ID Spoofing για να εμφανίζεται στην οθόνη του θύματος.
Η «ιστορία» που ακολουθεί: «Υπάρχουν λογαριασμοί κρυπτονομισμάτων στο όνομά σας. Σας βοηθάμε να τα ανακτήσετε. Δώστε μας στοιχεία.»
Το αποτέλεσμα; Αν δώσεις προσωπικά ή τραπεζικά δεδομένα, είσαι ήδη θύμα.
Η νέα γενιά ψηφιακής απειλής
Οι επιθέσεις δεν βασίζονται πλέον στην τύχη. Βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη:
Δημιουργούν αψεγάδιαστα email χωρίς λάθη.
Φτιάχνουν deepfake call centers με πραγματικές φωνές «τραπεζικών υπαλλήλων».
Στέλνουν μαζικά εξατομικευμένα μηνύματα που ξέρουν τι σε ενδιαφέρει, τι αγοράζεις, τι έψαξες.
Σύμφωνα με έρευνα της Visa & Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ:
63% αποφεύγουν προσφορές που μοιάζουν… τέλειες.
6 στους 10 έχουν δεχτεί phishing απόπειρα.
53% δηλώνουν ότι δεν μπορούν πια να ξεχωρίσουν τι είναι αληθινό στη διαφήμιση.
Αυτό δεν είναι πρόβλημα τεχνολογίας. Είναι επαναπρογραμματισμός εμπιστοσύνης.
Οι πιο επικίνδυνες παγίδες στο Online Banking (2025)
Δεν είναι θεωρία. Είναι πρακτικές που αδειάζουν λογαριασμούς σε δευτερόλεπτα:
Phishing email για «μπλοκαρισμένο λογαριασμό»
Smishing & vishing – τηλεφώνημα + SMS
Fake τραπεζικές ιστοσελίδες μέσω Google Ads
Ψεύτικες εφαρμογές τραπεζών
Remote access μέσω AnyDesk / TeamViewer
Επενδυτικές «ευκαιρίες» με εξωφρενικά κέρδη
SMS «εγκρίσεων» συναλλαγής
Ίδιο password παντού
Δημόσιο Wi-Fi
Μη έλεγχος διεύθυνσης πριν το Enter
Το χειρότερο λάθος που κάνει ο χρήστης; Θεωρεί ότι “η τράπεζά του είναι ασφαλής, άρα δε θα συμβεί σε αυτόν”.
Η πραγματικότητα είναι απλή: Η τράπεζα μπορεί να έχει άμυνα — εσύ πρέπει να έχεις κρίση.
Το “έξυπνο τεστ” των 10 δευτερολέπτων
Πριν πατήσεις σε αμφίβολο μήνυμα, απάντησε:
Μου το ζητά αυτό μια τράπεζα; ΔΕΝ θα μου ζητήσει ποτέ κωδικούς.
Βλέπω επείγον και πανικό; Τότε ΔΕΝ είναι επίσημο.
Έχει συνδέσμους; Μπαίνω ΜΟΝΟ χειροκίνητα στο site.
Μου ζητά OTP; Δεν δίνω, ΤΕΛΟΣ.
Καλεί αριθμός δημόσιας αρχής; Κλείνω, παίρνω εγώ.
Αν έστω και ένα απ’ αυτά είναι «ύποπτο», σταματάς.
Γιατί τελικά πέφτουμε θύματα;
Δεν είναι θέμα νοημοσύνης — είναι θέμα:
Βιασύνης
Εορταστικής πίεσης
Επιθυμίας να «μην χάσουμε την προσφορά»
Φόβου μήπως μπλοκάρει ο λογαριασμός
Στην πραγματικότητα, οι απατεώνες πριν να κλέψουν χρήματα κλέβουν λίγα δευτερόλεπτα κρίσης.
Ο οδηγός προστασίας «μιας κίνησης»
Αν δε θέλεις να θυμάσαι τίποτα άλλο, θυμήσου ΤΥΠΙΚΑ ΤΡΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ:
Καμία τράπεζα, δημόσια αρχή ή courier δεν ζητά PIN, OTP, κωδικούς. ΠΟΤΕ.
Αν σου το ζητήσουν, είναι απάτη. ΤΕΛΟΣ.
Μην εμπιστεύεσαι αριθμό, εμπιστεύσου ΠΡΩΤΑ εσένα.
Κλείνεις κλήση. Παίρνεις εσύ στον επίσημο αριθμό.
Σκέψου 5 δευτερόλεπτα πριν πατήσεις «Enter».
Είναι κυριολεκτικά η διαφορά ανάμεσα σε ασφάλεια και απώλεια.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Έκτακτο επίδομα έως 1.700 ευρώ σε εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 6/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
