Μαρία Δούση Ένα απλό δάσος στην τάιγκα της Βόρειας Φινλανδίας έκρυβε ένα μυστικό: μέσα στις βελόνες της ερυθρελάτης εντοπίστηκαν νανοσωματίδια χρυσού — ένα φαινόμενο που μέχρι πρόσφατα θεωρείτο ακατόρθωτο για τα φυτά.
Η νέα μελέτη δείχνει ότι ορισμένα φυτά δεν αρκούνται στην απλή φωτοσύνθεση. Φιλοξενούν μικροβιακούς οργανισμούς στο εσωτερικό τους, οι οποίοι πιθανόν να «μετασχηματίζουν» τη χημεία των ιστών τους και ενίοτε να παράγουν μέταλλα. Η μεταδιδακτορική ερευνήτρια Kaisa Lehosmaa του Πανεπιστημίου Oulu υποστηρίζει ότι τα βακτήρια που κατοικούν εντός των βελόνων μπορεί να παίζουν κρίσιμο ρόλο στη συσσώρευση νανοσωματιδίων χρυσού.
Πώς διαπιστώθηκε ο χρυσός στα κύτταρα των δέντρων
Οι ερευνητές συγκέντρωσαν 138 δείγματα από 23 ερυθρελάτες και τα ανάλυσαν με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο και ακτίνες‑Χ (EDS). Σε τέσσερα δέντρα εντοπίστηκαν σήματα τυπικά του χρυσού εντός των βελόνων. Παράλληλα, με χαρτογράφηση του βακτηριακού DNA (δείκτης 16S rRNA), διαπίστωσαν ότι ορισμένοι μικροοργανισμοί — όπως της οικογένειας Cutibacterium ή Corynebacterium — ήταν συχνότεροι στις βελόνες όπου υπήρχε χρυσός. Στις θέσεις αυτές τα σωματίδια ήταν κοντά σε βιοφίλμ, δηλαδή κολλώδεις μικροβιακές «κοινότητες».
Το σενάριο που προτείνουν οι επιστήμονες είναι το εξής: στον διαλυμένο χρυσό (ιόντα) που μεταφέρεται μέσωτου εδάφους και των ριζών, τα μικροπεριβάλλοντα των βιοφίλμ στις βελόνες μπορούν να δημιουργούν συνθήκες που ευνοούν τη μείωση και καθίζηση (κατακρήμνιση) του χρυσού σε στερεά μορφή — δηλαδή στο νανοσωματίδιο.
Αν επιβεβαιωθεί και ενισχυθεί αυτό το μηχανιστικό μοντέλο, ανοίγει ο δρόμος για μια «πράσινη» προσέγγιση στην εξερεύνηση ορυκτών: ανιχνεύοντας βακτηριακά αποτυπώματα στα φυτά, θα μπορούμε να εντοπίζουμε κοιτάσματα χωρίς να κάνουμε εκτεταμένες γεωτρήσεις. Επιπλέον, οι ίδιοι μηχανισμοί μπορούν να αξιοποιηθούν για την απομάκρυνση βαρέων μετάλλων από μολυσμένα ύδατα μέσω φυτών και μικροβίων.
Ωστόσο, οι ερευνητές τονίζουν ότι δεν έχουμε ακόμη πλήρη εικόνα — δεν έχουν γίνει στοχευμένα πειράματα που να παρακολουθούν τη διαδικασία της μετατροπής βήμα προς βήμα. Για να επιβεβαιωθεί η μικροβιακή δράση ως αιτία‑αποτελέσματος, χρειάζονται μελέτες σε περισσότερα φυτικά είδη, διαφορετικά κοιτάσματα, και πειράματα υπό ελεγχόμενες συνθήκες.
Η μελέτη δείχνει ότι η «μικρή γειτονιά» στο εσωτερικό φυτών — τα κύτταρα μαζί με τα μικροβιακά βιοφίλμ — μπορεί να παίζει ρόλο στην κυκλοφορία μετάλλων στη φύση. Το επόμενο βήμα; Να καταλάβουμε πώς αυτή η μικροβιολογία του χρυσού μπορεί να γίνει εργαλείο για την επιστήμη και τη βιωσιμότητα.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 20/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
