Alfavita Newsroom Για πολλές δεκαετίες, η έννοια της ενεργειακής ασφάλειας στην Ευρώπη συνδεόταν σχεδόν αποκλειστικά με τη θέρμανση κατά τους χειμερινούς μήνες. Η ανεπάρκεια στη θέρμανση γινόταν άμεσα θέμα πολιτικής και κοινωνικής παρέμβασης, με στρατηγικά αποθέματα, κρατικές επιδοτήσεις και πλήθος μηχανισμών να διασφαλίζουν τη ζεστασιά των νοικοκυριών. Όμως η πραγματικότητα αλλάζει.
Η επιδείνωση της κλιματικής κρίσης έχει στρέψει πλέον την προσοχή στην ανάγκη για επαρκή ψύξη κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι συχνοί και παρατεταμένοι καύσωνες φέρνουν στην επιφάνεια το πόσο απροετοίμαστη είναι η Ευρώπη μπροστά σε αυτό το νέο φαινόμενο. Η αυξημένη θερμοκρασία δοκιμάζει όχι μόνο την ανθρώπινη αντοχή, αλλά και τα ενεργειακά συστήματα, που συχνά αδυνατούν να ανταποκριθούν στη ζήτηση.
Έλλειψη σχεδίου για την ψύξη
Σε αντίθεση με τη θέρμανση, όπου υπάρχουν εδώ και χρόνια πολιτικές, υποδομές και θεσμικά εργαλεία, η ψύξη δεν αποτέλεσε ποτέ στρατηγική προτεραιότητα. Η προσέγγιση της Ευρώπης χαρακτηρίζεται από αποσπασματικότητα και έλλειψη σχεδιασμού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η αύξηση της ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια κατά τους καύσωνες να μην μπορεί να καλυφθεί επαρκώς, κυρίως επειδή η διάρκεια της υψηλής κατανάλωσης δεν είναι ολιγόωρη αλλά πολυήμερη.
Την ίδια ώρα, η ξηρασία περιορίζει την υδροηλεκτρική παραγωγή, ενώ οι υψηλές θερμοκρασίες των ποταμών δεν επιτρέπουν την απαραίτητη ψύξη των πυρηνικών αντιδραστήρων. Αυτό οδήγησε σε μείωση της παραγωγής ενέργειας σε χώρες όπως η Γαλλία και η Ελβετία. Επιπλέον, πυρκαγιές και τεχνικά προβλήματα σε δίκτυα και μετασχηματιστές αυξάνουν τον κίνδυνο διακοπών ρεύματος.
Η ενεργειακή φτώχεια του καλοκαιριού
Η ενεργειακή φτώχεια, που μέχρι τώρα ταυτιζόταν με τη θέρμανση τον χειμώνα, είναι πλέον μια έννοια που αποκτά και θερινή διάσταση. Ο κίνδυνος για τα πιο ευάλωτα στρώματα να μείνουν χωρίς επαρκή ψύξη είναι πλέον υπαρκτός και αφορά τη δημόσια υγεία.
Παράλληλα, η ζήτηση για ενέργεια κατά τους καύσωνες δεν μπορεί να καλυφθεί μόνο από ανανεώσιμες πηγές, με αποτέλεσμα οι πάροχοι να επιστρέφουν στη χρήση ορυκτών καυσίμων, όπως ο άνθρακας και το φυσικό αέριο. Παρότι η ανάγκη είναι προφανής, η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν έχει ακόμη υιοθετήσει μια συνεκτική στρατηγική για την ψύξη.
Το Σχέδιο Δράσης για Προσιτή Ενέργεια αναφέρει γενικά την ανάγκη αύξησης της ενεργειακής αποδοτικότητας και απανθρακοποίησης, αλλά δεν προτείνει συγκεκριμένα μέτρα για την πρόσβαση των πολιτών σε οικονομικά προσιτές και καθαρές λύσεις ψύξης.
Ευκαιρία για καινοτομία
Η απουσία στρατηγικής δεν σημαίνει και έλλειψη λύσεων. Υπάρχουν ήδη τεχνολογικές καινοτομίες, όπως τα δίκτυα τηλεψύξης, ο παθητικός σχεδιασμός κτιρίων, οι τεχνολογίες θερμικής αποθήκευσης και η έξυπνη πολεοδομία, που μπορούν να συμβάλουν στη μείωση της κατανάλωσης, την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και τη μείωση των εκπομπών.
Ωστόσο, η μαζική υιοθέτηση τέτοιων λύσεων απαιτεί πολιτική βούληση, χρηματοδοτήσεις και ευρύτερη ευαισθητοποίηση της κοινωνίας. Οι αγορές από μόνες τους δεν επαρκούν για να επιταχύνουν την αναγκαία αλλαγή.
Η ενεργειακή μετάβαση στην εποχή της ζέστης χρειάζεται πολυεπίπεδη προσέγγιση και επενδύσεις, τόσο σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης όσο και σε εθνικό επίπεδο. Κρίσιμη είναι και η ενίσχυση της ενεργειακής απόδοσης των παλαιών κτιρίων, καθώς και η ενσωμάτωση έξυπνων συστημάτων ψύξης στον αστικό σχεδιασμό.
Οι πρωταθλητές του κλιματιστικού
Η ανάγκη για ψύξη είναι ιδιαίτερα αισθητή στις χώρες της νότιας Ευρώπης, με την Ιταλία να καταναλώνει σχεδόν το ένα τρίτο της συνολικής ενέργειας για κλιματισμό στην ΕΕ. Παρά το υψηλό κόστος ρεύματος, οι Ιταλοί βασίζονται όλο και περισσότερο στα κλιματιστικά, καθώς έρχονται αντιμέτωποι με θερμοκρασίες έως και 48°C, ιδιαίτερα στις περιοχές της Σικελίας και της Σαρδηνίας. Επιπλέον, ο γηρασμένος πληθυσμός αυξάνει τη ζήτηση, αφού οι ηλικιωμένοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι στις υψηλές θερμοκρασίες.
Στη δεύτερη θέση έρχεται η Ελλάδα, που, αν και μικρότερη χώρα, καταγράφει υψηλή κατανάλωση ενέργειας για ψύξη, ξεπερνώντας τις 8.000 τερατζάουλ. Ακολουθούν η Γαλλία, η Ισπανία και η Γερμανία.
Ωστόσο, συνολικά, η ψύξη στην ΕΕ εξακολουθεί να αποτελεί μικρό ποσοστό της οικιακής κατανάλωσης ρεύματος (μόλις 0,6%), με την πλειονότητα (62,5%) να αφορά τη θέρμανση των χώρων.
Ένα νέο κεφάλαιο στην ενεργειακή πολιτική
Η ψύξη παύει πλέον να είναι πολυτέλεια και γίνεται βασικό ζήτημα κοινωνικής προστασίας, δημόσιας υγείας και ενεργειακής στρατηγικής. Τα επιδόματα ψύξης, όπως παλιότερα εκείνα της θέρμανσης, δεν είναι μακριά από την πολιτική ατζέντα. Σε μια εποχή όπου η θερμοκρασία αναμένεται να ανεβαίνει διαρκώς, η πολιτική προσαρμογή και η τεχνολογική καινοτομία είναι τα μόνα μέσα για να παραμείνει η καθημερινότητα ανεκτή και δίκαιη για όλους.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Οδήγηση τέλος για ηλικιωμένους: Ποιοι χάνουν το δίπλωμα στα 65 και ποιοι στα 67
Voucher ΔΥΠΑ 750 ευρώ: - Πότε οι πληρώνεστε και που ξεκινάτε πρώτοι
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 25/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
