Νίκος Τσούλιας Ας φαίνεται ότι αυτό είναι το βασικό πρόβλημα. Δεν μας έχει πανικοβάλλει ο ιδιότυπος εγκλεισμός, ο περιορισμός του φυσικού χώρου μας, η συστολή της δράσης μας.
Αλλού είναι η αγωνία μας.
Η κατάρρευση μιας απόλυτης βεβαιότητας με πολλαπλές πτυχώσεις:
ότι υπάρχουν δεδομένα πάνω στα οποίο προσθέτουμε τα δικά μας καλά ζητούμενα, ότι ζούμε μια “κατακτημένη” από εμάς πραγματικότητα που απλώς θα διαστέλλεται, ότι μπορούμε διαρκώς και αενάως να ονειρευόμαστε χωρίς εκτεταμένες ανατροπές με σοβαρές επιπτώσεις, ότι υπάρχει μια παγκόσμια, μια καθολική δύναμη του πολιτισμού και του ανθρώπου που θα ανοίγει όλο και πιο νέους και πιο φωτεινούς ορίζοντες.
Η ζοφερή εικόνα της πανδημίας μας κατέστρεψε ένα δόγμα. Δεν μπορούσαμε να φανταστούμε και να δεχτούμε ότι η συνηθισμένη καθημερινότητά μας (ακόμα και η πιο βαρετή και ανιαρή καθημερινότητα) θα γινόταν ένα μακρινό, συλλογικό όνειρο, ότι εκεί που όλοι οι άνθρωποι επιζητούν με μανία τη συνεχή πρόοδο και προσβλέπουν σε ευτοπίας εικόνες μπορεί να εμφανιστεί μια δυστοπία, που θα ακυρώνει τη δική μας μυθολογία, την απόλυτη ανθρωποκεντρική και – κατά τη γνώμη μας μοναδική – θεώρηση της φύσης.
Δεν μπορεί να αλλάζουν όλα αυτά, όταν έχουμε κατακτήσει κάθε γωνιά του πλανήτη μας, όταν η τεχνολογία μάς δίνει τη δυνατότητα για μια Οδύσσεια στο διάστημα, όταν η μηχανική γενετική αρχίζει να σμιλεύει την επί εκατομμύρια χρόνια φυσική μας εξέλιξη με βάση τις δικές μας επιθυμίες, όταν η νανοτεχνολογία αλλάζει την υφή των κατασκευασμένων πραγμάτων, όταν το διαδίκτυο κάνει τον κόσμο όλο μια μεγάλη γειτονιά, όταν ο ψηφιόκοσμος ελαχιστοποιεί τον χώρο και τον χρόνο. Δεν μπορεί ξαφνικά πάνω σε όλα αυτά να πέφτει ένα γκρίζο πέπλο.
Το πρόβλημά μας δεν είναι ότι είμαστε αποκλεισμένοι.
Αλλά το ότι συρρικνώνεται η δύναμή μας, ότι μπορεί να υπάρξει κάτι που μας παραπέμπει σε σκηνές Μεσαίωνα, ότι ο άλλος άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος μπορεί να γίνει εστία ενός βιολογικού “κακού”. Και σε αυτό το κλίμα αντί να κυριαρχεί ο ορθολογισμός και η επιστημονική σκέψη, έρχεται και απλώνεται ένα φάντασμα συνωμοσιολογίας, σκοταδισμού, αμορφωσιάς.
Και αναρωτιέσαι.
Πού πάει τόση γνώση και τόση εκπαίδευση, αν δεν σε βοηθάει να ερμηνεύεις την πραγματικότητα και να προσδιορίζεις έναν δρόμο υπέρβασης του “κακού”, πώς απλώνεται τόσο εύκολα το σκοτάδι, σε έναν κόσμο γεμάτο πληροφορίες και ενημέρωση, γιατί δεν μπορούμε να διακρίνουμε την είδηση και το “κρυμμένο” γεγονός της από την παραπληροφόρηση;
Ναι, η πανδημία έβγαλε στην επιφάνεια την κενότητα του λόγου μας και την ισχύ της μυθολογίας – όχι της δικής μας μυθολογίας αλλά εκείνης της μυθολογίας που την ανάτρεψε η αυγή του Λόγου, εδώ στις δύο όχθες του Αιγαίου, στα Μικρασιατικά παράλια και στην αρχαία Αθήνα.
Δεν έχουμε να αντιμετωπίσουμε μόνο τον κορωνοϊό αλλά και τα βαθιά σκοτάδια της ανοησίας και της βλακείας.
Και εδώ η επιστήμη δεν αρκεί. Χρειάζεται ο πιο ουσιώδης στοχασμός της φιλοσοφίας. Αναρωτιέμαι… Όταν ο Θουκιδίδης τόσους αιώνες πριν αναζητούσε την πραγματική αιτία του λοιμού στην Αθήνα, πώς σήμερα με τόση πρόοδο στην ιστορία μας αναζητούμε την αιτία στον ανορθολογισμό;
Κι όμως τίποτα δεν είναι ανερμήνευτο – ούτε και η προέλευση της πανδημίας ούτε και η στάση των ανθρώπων. Ο Αλμπέρ Καμύ μας έχει δώσει σχετικό δείγμα γραφής στο εμβληματικό έργο του Η πανούκλα.
“Η βλακεία είναι ανθεκτική, και αυτό μπορεί να το καταλάβει όποιος δεν σκέφτεται πάντα και μόνο τον εαυτό του... Η συμφορά δεν έχει ποτέ ανθρώπινα μέτρα, για αυτό λέμε πάντα ότι η συμφορά είναι εξωπραγματική, ένα κακό όνειρο που θα περάσει... Οι συμπολίτες μας δεν έφταιγαν περισσότερο από όλους τους άλλους, απλώς ξεχνούσαν τι θα πει μετριοφροσύνη, νόμιζαν ότι έχουν την κατάσταση στα χέρια τους, και πως οι συμφορές είναι απίθανες. Έτσι εξακολουθούσαν να κυνηγούν τις «υποθέσεις» τους, να ετοιμάζονται για ταξίδια, να έχουν απόψεις. Πώς να σκεφτούν μια πανούκλα που καταργεί το μέλλον, τις μετακινήσεις, τις συζητήσεις. Πίστευαν πως είναι ελεύθεροι, όμως κανείς δεν θα είναι ποτέ ελεύθερος, όσο υπάρχουν συμφορές”.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 15/5
ΑΣΕΠ: Σε 2 ημέρες ΕΥΚΟΛΟ Online Proficiency χωρίς προφορικά, χωρίς έκθεση
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
