Alfavita Newsroom Κυρία Ευελπίδου, ποια είναι η καινοτομία του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών «Geographic Information Systems» του ΕΚΠΑ, και πώς ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς εργασίας;
Το ΠΜΣ «Geographic Information Systems» είναι ένα καθαρά εφαρμοσμένο και επαγγελματικά προσανατολισμένο μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Εστιάζει στην εκπαίδευση φοιτητών σε σύγχρονες τεχνολογίες, εργαλεία και τεχνικές γεωχωρικής ανάλυσης, με στόχο την άμεση αξιοποίησή τους στην αγορά εργασίας. Το πρόγραμμα παρέχει στους φοιτητές πρακτική εξειδίκευση σε λογισμικά GIS, τηλεπισκόπησης, χωρικών βάσεων δεδομένων, μοντελοποίησης και ανάλυσης big data, αλλά και σε μεθοδολογίες που εφαρμόζονται ήδη στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα.
Η εκπαιδευτική φιλοσοφία του ΠΜΣ βασίζεται στην επίλυση πραγματικών προβλημάτων μέσω εργαστηριακών μαθημάτων, μελετών περίπτωσης και συνεργασιών με φορείς. Οι φοιτητές συμμετέχουν ενεργά σε εφαρμοσμένα έργα που σχετίζονται με κρίσιμους τομείς όπως η πολιτική προστασία, ο χωρικός σχεδιασμός, η περιβαλλοντική παρακολούθηση, οι έξυπνες πόλεις, η πολιτιστική διαχείριση και η ενεργειακή μετάβαση.
Με αυτόν τον τρόπο, αποκτούν επαγγελματικά εφόδια που ανταποκρίνονται σε υπαρκτές ανάγκες, ενισχύοντας ουσιαστικά την απασχολησιμότητα και την ένταξή τους σε ένα δυναμικό πεδίο που εξελίσσεται ραγδαία.
Ποιες είναι οι βασικές δεξιότητες που θα αποκτήσουν οι φοιτητές μέσα από το πρόγραμμα, ειδικά σε σχέση με τα προγραμματιστικά εργαλεία και τις βάσεις δεδομένων σε περιβάλλοντα GIS;
Τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS) έχουν πλέον διαπεράσει κάθετα ένα ευρύτατο φάσμα επιστημονικών και επαγγελματικών πεδίων. Από τη διαχείριση φυσικών κινδύνων, την πολεοδομική πολιτική και την περιβαλλοντική παρακολούθηση, μέχρι την κλιματική προσαρμογή, την ενέργεια, τη γεωργία ακριβείας, τις μεταφορές και τις τηλεπικοινωνίες, τα GIS αποτελούν απαραίτητο εργαλείο για την ανάλυση και την τεκμηριωμένη λήψη αποφάσεων. Παράλληλα, χρησιμοποιούνται όλο και συχνότερα σε τομείς όπως το marketing, για την ανάλυση γεωγραφικών προτύπων καταναλωτικής συμπεριφοράς και τη χωρική στόχευση εμπορικών στρατηγικών, καθώς και στον τομέα της πολιτιστικής κληρονομιάς, για την τεκμηρίωση και διαχείριση ιστορικών και αρχαιολογικών δεδομένων με γεωχωρικά εργαλεία.
Η ενσωμάτωση τεχνικών big data και μηχανικής μάθησης (machine learning) ενισχύει ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες των GIS, επιτρέποντας τη συνδυαστική ανάλυση χωρικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών δεδομένων και καθιστώντας τα αναντικατάστατα στην έρευνα, στη δημόσια διοίκηση και στην αγορά. Οι απόφοιτοι του ΠΜΣ “Geographic Information Systems” αποκτούν έτσι ένα ιδιαίτερα ευέλικτο και σύγχρονο επαγγελματικό προφίλ, ικανό να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις ποικίλων κλάδων, από τον τεχνικό σχεδιασμό έως τη στρατηγική επιχειρήσεων και τη διαχείριση πολιτιστικών πόρων.
Πώς διαμορφώνεται η εξ αποστάσεως εκπαίδευση στο συγκεκριμένο ΠΜΣ; Ποια είναι τα πλεονεκτήματα για τους φοιτητές που επιλέγουν αυτή τη μορφή εκπαίδευσης;
Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση στο πρόγραμμά μας βασίζεται σε ένα άρτια οργανωμένο και δυναμικό ψηφιακό περιβάλλον, που συνδυάζει σύγχρονες και ασύγχρονες διαλέξεις, διαδραστικά εργαστήρια και συνεχή ακαδημαϊκή υποστήριξη.
Το πλεονέκτημα είναι διττό: αφενός, προσφέρει ευελιξία σε φοιτητές που εργάζονται ή διαμένουν εκτός Αθηνών· αφετέρου, τους εξοικειώνει με τον τρόπο λειτουργίας της σύγχρονης ψηφιακής επαγγελματικής πραγματικότητας, η οποία πλέον αποτελεί αναπόσπαστο μέρος πολλών κλάδων.
Παρά τη διαδικτυακή του μορφή, το πρόγραμμα διατηρεί υψηλό επίπεδο διαδραστικότητας και ποιότητας, μέσα από ζωντανές συναντήσεις, παρουσιάσεις και ουσιαστική ανατροφοδότηση. Επιπλέον, έχουμε οργανώσει όλες τις σύγχρονες διαλέξεις και τα εργαστήρια να πραγματοποιούνται τα Σαββατοκύριακα, σε ένα σαφώς καθορισμένο πρόγραμμα που γνωστοποιείται στους φοιτητές από την έναρξη κάθε εξαμήνου — διευκολύνοντας έτσι τη συνδυαστική παρακολούθηση με επαγγελματικές ή οικογενειακές υποχρεώσεις.
Το εργαλείο GIS θεωρείται ένα από τα πιο δυναμικά εργαλεία του μέλλοντος. Ποιες είναι οι κύριες εφαρμογές του και σε ποιους επαγγελματικούς τομείς βλέπετε να αξιοποιείται περισσότερο;
Τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών (GIS) έχουν μετατραπεί σε ένα στρατηγικό εργαλείο για την κατανόηση και διαχείριση του χώρου στον σύγχρονο κόσμο. Οι εφαρμογές τους καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα τομέων, από την πρόληψη και αντιμετώπιση φυσικών καταστροφών και την παρακολούθηση της κλιματικής αλλαγής, μέχρι τον αγροτεχνολογικό σχεδιασμό, την ενεργειακή μετάβαση, τις μεταφορές, τις τηλεπικοινωνίες, την υγεία του πληθυσμού και την πολιτιστική κληρονομιά.
Η ενσωμάτωση δορυφορικών δεδομένων, ενισχύει τη δυναμική των GIS, επιτρέποντας ανάλυση σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Αυτό μεταφράζεται σε άμεσες και τεκμηριωμένες αποφάσεις για χωροθέτηση υποδομών – από τη βέλτιστη τοποθέτηση ανεμογεννητριών και φωτοβολταϊκών πάρκων, μέχρι τη χάραξη νέων γραμμών μεταφορών ή την εγκατάσταση τηλεπικοινωνιακών δικτύων.
Χαρακτηριστικά παραδείγματα εφαρμογής:
Στην Ελλάδα, οι Δήμοι Αθηναίων, Θεσσαλονίκης και Τρικκαίων εφαρμόζουν GIS για έξυπνη αστική διαχείριση και βελτιστοποίηση υπηρεσιών κοινής ωφέλειας. Η Πολιτική Προστασία αξιοποιεί χωρικά δεδομένα για την πρόβλεψη πλημμυρών και πυρκαγιών. Οι περιφέρειες, οι ΔΕΥΑ, αλλά και γεωργικοί συνεταιρισμοί εφαρμόζουν GIS για τη διαχείριση υδάτων, εδαφών και καλλιεργειών.
Διεθνώς, η NASA και ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) χρησιμοποιούν GIS σε αποστολές παρατήρησης της Γης. Εταιρείες όπως η Esri, η Google, η Uber και η Tesla ενσωματώνουν χωρική νοημοσύνη για υπηρεσίες πλοήγησης, αυτόνομης οδήγησης ή έξυπνων χαρτών. Η Vestas χρησιμοποιεί GIS για την επιλογή τοποθεσιών ανεμογεννητριών παγκοσμίως.
Τα GIS επίσης αποτελούν αναπόσπαστο εργαλείο σε δράσεις ανθρωπιστικής βοήθειας (π.χ. Humanitarian OpenStreetMap Team), στη χαρτογράφηση πληθυσμιακών και επιδημιολογικών δεδομένων, ή στην ανάδειξη και προστασία πολιτιστικών τοπίων.
Ενδεικτικές επαγγελματικές διέξοδοι για αποφοίτους:
GIS Analyst / GIS Specialist
Remote Sensing & Earth Observation Expert
Spatial Data Scientist
Urban/Environmental Planner με εξειδίκευση σε GIS
GIS Project Manager σε τεχνικές εταιρείες, ΔΕΚΟ ή διεθνείς οργανισμούς
Σύμβουλος σε ενεργειακές ή τηλεπικοινωνιακές επενδύσεις
Ειδικός σε εφαρμογές ευφυούς γεωργίας
Εκπαιδευτικός/ερευνητής στον χώρο της γεωπληροφορικής και χωρικής ανάλυσης
Καθώς οι αποφάσεις σε κάθε επίπεδο – από το τοπικό έως το παγκόσμιο – απαιτούν ολοένα και περισσότερο γεωχωρική τεκμηρίωση, η γνώση των GIS συνιστά όχι απλώς προσόν, αλλά κρίσιμο πυλώνα επαγγελματικής ανάπτυξης. Το μέλλον δεν είναι μόνο ψηφιακό – είναι και γεωγραφικά ευφυές.
Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα ερευνητικού έργου ή πρακτικής εφαρμογής που θα μπορούσε να αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια του προγράμματος;
Στο πλαίσιο του ΠΜΣ «Geographic Information Systems», οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε εφαρμοσμένα έργα που γεφυρώνουν τη θεωρητική κατάρτιση με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας, της αγοράς και της δημόσιας διοίκησης. Καθ’ όλη τη διάρκεια των σπουδών, αναπτύσσουν ερευνητικές και τεχνικά απαιτητικές εργασίες, βασισμένες σε πραγματικά δεδομένα και σύγχρονες τεχνολογίες γεωχωρικής πληροφορίας.
Ενδεικτικά, έχει αναπτυχθεί εφαρμογή GIS για την παρακολούθηση κατολισθητικών φαινομένων σε περιοχές υψηλού κινδύνου, αξιοποιώντας δεδομένα τηλεπισκόπησης, δορυφορικές εικόνες και ψηφιακά μοντέλα εδάφους. Αντίστοιχα, σημαντική είναι η συμβολή των φοιτητών στη χωρική ανάλυση επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, με έργα που αφορούν στη χαρτογράφηση ευπαθών αστικών περιοχών απέναντι σε ακραία καιρικά φαινόμενα, την εκτίμηση του ρόλου των αστικών πάρκων μέσω θερμικών δορυφορικών δεδομένων, καθώς και τη γεωχωρική μοντελοποίηση της απορροής υδάτων στη Θεσσαλία μετά την κακοκαιρία Daniel.
Επιπλέον, εκπονείται σειρά εργασιών που σχετίζονται με την ενεργειακή μετάβαση και τη βιώσιμη ανάπτυξη: εντοπισμός κατάλληλων θέσεων για εγκατάσταση ανεμογεννητριών, αξιολόγηση της ανθεκτικότητας ενεργειακών υποδομών σε κλιματικές μεταβολές με τεχνικές big data, καθώς και πολυκριτηριακή μοντελοποίηση κινδύνου πλημμυρικών εισβολών σε παράκτια περιβάλλοντα.
Ιδιαίτερο βάρος δίνεται και στη μελέτη φυσικών και ανθρωπογενών μεταβολών στο τοπίο. Ενδεικτικές είναι οι εργασίες που αφορούν την ανάλυση της εξέλιξης δασικών πυρκαγιών, τη χωρική παρακολούθηση της μεταβολής των ακτών λόγω πλημμυρών, καθώς και την τεκμηρίωση της θερμικής συμπεριφοράς των αστικών περιοχών στην Ελλάδα. Σημαντικό πεδίο εφαρμογής αποτελεί και ο πολιτισμός: φοιτητές έχουν εμπλακεί σε έργα χαρτογράφησης και τεκμηρίωσης αρχαιολογικών θέσεων, είτε για σκοπούς προστασίας, είτε για την υποστήριξη χωρικού σχεδιασμού σε ευαίσθητες πολιτιστικά περιοχές.
Όλα τα παραπάνω έργα αξιοποιούν προηγμένα εργαλεία GIS, τεχνικές τηλεπισκόπησης και μεθόδους γεωχωρικής ανάλυσης, και συχνά υλοποιούνται σε συνεργασία με άλλα Πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα του εσωτερικού και του εξωτερικού, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και φορείς του ιδιωτικού τομέα. Με αυτόν τον τρόπο, οι φοιτητές όχι μόνο αποκτούν ουσιαστική εμπειρία πεδίου και ανάλυσης, αλλά και διαμορφώνουν από νωρίς σαφές επαγγελματικό προφίλ, με ισχυρή διασύνδεση με την αγορά εργασίας και τις προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου.
Πώς το πρόγραμμα σπουδών συνδέεται με τις σύγχρονες επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις; Υπάρχει προοπτική συνεργασίας με φορείς ή επιχειρήσεις για πρακτική άσκηση ή ερευνητικά projects;
Η διασύνδεση του ΠΜΣ «Geographic Information Systems» με την αγορά εργασίας αποτελεί βασική του συνιστώσα. Το Πρόγραμμα καλλιεργεί ένα δυναμικό και ανοιχτό πεδίο συνεργασιών με δημόσιους φορείς, ερευνητικά ινστιτούτα, οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης και ιδιωτικές εταιρείες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Οι συνεργασίες αυτές δεν περιορίζονται σε επίπεδο ανταλλαγής γνώσης, αλλά συχνά εξελίσσονται σε ουσιαστικές ευκαιρίες απασχόλησης ή πρακτικής άσκησης για τους φοιτητές.
Ήδη, μέσα από τις διπλωματικές εργασίες, δίνεται η δυνατότητα οι φοιτητές να εργαστούν σε έργα με άμεση εφαρμογή σε πραγματικά προβλήματα, σε συνεργασία με εξωτερικούς φορείς. Παράλληλα, υποστηρίζονται ενεργά προσπάθειες για συμμετοχή σε χρηματοδοτούμενα έργα, προγράμματα πρακτικής άσκησης ή θέσεις junior researcher/intern σε δομές που αναζητούν ανθρώπινο δυναμικό με δεξιότητες στη γεωχωρική τεχνολογία και την ανάλυση δεδομένων.
Το ενδιαφέρον των φορέων για συνεργασία είναι αυξανόμενο, καθώς οι εφαρμογές των GIS αγγίζουν πλέον σχεδόν κάθε τομέα: από την πολιτική προστασία και τη βιώσιμη ανάπτυξη, μέχρι τη διαχείριση φυσικών πόρων, τη χωρική δικαιοσύνη, τις μεταφορές, τις υποδομές, τον πολιτισμό και την τεχνητή νοημοσύνη. Σε αυτό το πλαίσιο, το ΠΜΣ λειτουργεί και ως δίαυλος σύνδεσης μεταξύ της εκπαίδευσης και της παραγωγικής δραστηριότητας, προσφέροντας στους φοιτητές ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και ένα σταθερό βήμα για την είσοδό τους στον επαγγελματικό στίβο.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 47.000 υποψήφιους ως 6/6 με τις λύσεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 6/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
