Λεωνίδας Βουρλιώτης Μια συνολική, θεσμική μεταρρύθμιση στην εκπαίδευση των ατόμων με αναπηρία παρουσιάζει σήμερα, Τρίτη, στις 10:00 πμ στη Βουλή ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Παιδείας, Γιάννης Παπαδομαρκάκης.
Η παρουσίαση αφορά ένα ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης που διαμορφώνει τον οδικό χάρτη της Ειδικής και Συμπεριληπτικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα έως το 2030.
Στο επίκεντρο βρίσκεται η ισότιμη πρόσβαση όλων των μαθητών, ανεξαρτήτως αναπηρίας, σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης - από το νηπιαγωγείο έως τη διά βίου μάθηση.
Το σχέδιο, το οποίο θα παρουσιαστεί στην αρμόδια υποεπιτροπή της Βουλής, βασίζεται σε στρατηγικούς άξονες και συνοδεύεται από συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης.
Οι άξονες της νέας στρατηγικής
Το υπουργείο εστιάζει στους εξής αλληλένδετους τομείς πολιτικής:
- Στόχος: Συμπερίληψη στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση
- Στόχος ΙV.3: Διασφάλιση συμπερίληψης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση
- Στόχος ΙV.4: Εξασφάλιση συμπερίληψης στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση και Διά Βίου Μάθηση
- Στόχος ΙV.1: Αποτελεσματική πρώιμη παρέμβαση
Εκρηκτική αύξηση συμμετοχής μαθητών με αναπηρία στη γενική εκπαίδευση
Τα τελευταία δέκα χρόνια η συμμετοχή μαθητών με αναπηρία στη γενική εκπαίδευση εκτοξεύθηκε.
Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Παιδείας, ο αριθμός των μαθητών αυτών αυξήθηκε από 68.000 το σχολικό έτος 2014-2015 σε 110.000 το 2022-2023, σημειώνοντας ανοδική τάση που συνεχίζεται.
Ωστόσο, όπως επεσήμανε η Επιτροπή του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία, παραμένουν σημαντικά εμπόδια στην πλήρη συμμετοχή αυτών των μαθητών σε όλες τις πτυχές της σχολικής ζωής.
Αντίστοιχα, ο αριθμός των μαθητών που φοιτούν σε σχολεία Ειδικής Αγωγής αυξήθηκε από 10.500 το 2016-2017 σε 12.800 το 2022-2023, γεγονός που δείχνει ενίσχυση των υποδομών, αλλά και ανάγκη για μεγαλύτερη ενοποίηση των δύο εκπαιδευτικών συστημάτων.
H πρόκληση της πρόωρης εγκατάλειψης και της επαγγελματικής ανισότητας
Η Ελλάδα εμφανίζει χαμηλό ποσοστό πρόωρης εγκατάλειψης (8%) σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (22%), ωστόσο το ποσοστό αυτό παραμένει πολλαπλάσιο σε σχέση με τους μαθητές χωρίς αναπηρία.
Ανησυχητικό είναι επίσης το γεγονός ότι 46% των νέων 16-29 ετών με αναπηρία βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, εργασίας ή κατάρτισης (NEETs), έναντι μόλις 22% στους νέους χωρίς αναπηρία.
Πρώιμη Παρέμβαση: Εντοπισμός και υποστήριξη από τη βρεφική ηλικία
Η πρώιμη διάγνωση και παρέμβαση αποτελεί κεντρική προτεραιότητα του σχεδίου.
Προβλέπεται η θεσμοθέτηση προγραμμάτων έγκαιρης παρέμβασης για παιδιά 0-6 ετών, με παροχή voucher εξειδικευμένων θεραπειών βασισμένων στο οικογενειοκεντρικό μοντέλο.
Οι δράσεις αυτές θα υποστηρίζονται από διεπιστημονικές ομάδες, ενισχύοντας τη συμμετοχή της οικογένειας.
Χρονοδιάγραμμα: Έως Δεκέμβριο 2026.
Ενίσχυση συμπερίληψης στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση
Η στρατηγική προβλέπει ένα νέο θεσμικό πλαίσιο για ενταξιακή εκπαίδευση, αξιοποιώντας βέλτιστες διεθνείς πρακτικές.
Στόχος είναι η αναβάθμιση των υποστηρικτικών δομών, η επέκταση των συμπεριληπτικών σχολικών κοινοτήτων και η διασύνδεση σχολείων ειδικής και γενικής εκπαίδευσης μέσα από προγράμματα συνεκπαίδευσης.
Επιπλέον, θα εφαρμοστεί μοντέλο διαφοροποιημένης διδασκαλίας και εκτεταμένα προγράμματα επιμόρφωσης εκπαιδευτικών, ώστε να υιοθετήσουν πρακτικές εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς.
Πρώτο ορόσημο: Ιούνιος 2026 – Ολοκλήρωση πιλοτικών προγραμμάτων.
Τελική υλοποίηση: Δεκέμβριος 2030.
Ισότιμη συμμετοχή στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση
Για τα πανεπιστήμια, το σχέδιο προβλέπει καθολική εφαρμογή των διατάξεων για την ισότιμη πρόσβαση, με δημιουργία Μονάδων και Επιτροπών Ισότιμης Πρόσβασης σε όλα τα ΑΕΙ.
Προτεραιότητα δίνεται στην προσβασιμότητα των υποδομών, την ανάπτυξη συμπεριληπτικών προγραμμάτων σπουδών και την ψηφιακή υποστήριξη φοιτητών με αναπηρία.
Επιπλέον, θα θεσπιστεί πλαίσιο για ισότιμη συμμετοχή στην πρακτική άσκηση, καθώς και ενίσχυση των ηλεκτρονικών υπηρεσιών που απευθύνονται σε φοιτητές ΑμεΑ.
Υλοποίηση έως: 2030 – με ενδιάμεσο σταθμό τον Δεκέμβριο 2025 για πιλοτικά προγράμματα.
Συμπερίληψη στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση
Ο τέταρτος πυλώνας επικεντρώνεται στη συμμετοχή ατόμων με αναπηρία στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (ΕΕΚ) και τη Διά Βίου Μάθηση.
Το σχέδιο προβλέπει:
Προσβασιμότητα σε όλες τις δομές ΕΕΚ
Πιστοποίηση δεξιοτήτων σε ίσους όρους
Ενσωμάτωση καθολικού σχεδιασμού και συμπεριληπτικών τεχνολογιών
Αυξημένη μοριοδότηση για υποψηφίους με αναπηρία
Κίνητρα για εργοδότες που προσφέρουν προγράμματα μαθητείας
Ιδιαίτερη σημασία έχει η δημιουργία 80 “Κόμβων Ψηφιακής Ενδυνάμωσης”, όπου άτομα με αναπηρία θα καταρτίζονται σε νέες τεχνολογίες και ψηφιακές δεξιότητες.
Ορόσημα:
Δεκέμβριος 2024: Ενίσχυση εκπροσώπησης ΑμεΑ στη διακυβέρνηση ΕΕΚ
Ιούνιος 2026: Πιλοτικά προγράμματα συμπεριληπτικών σπουδών
Δεκέμβριος 2030: Πλήρης εφαρμογή
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
