Λεωνίδας Βουρλιώτης Υπάρχει ένα σχολείο που μοιάζει κανονικό απ’ έξω. Τάξεις, πίνακες, παιδιά, τετράδια. Μα πίσω από την καθημερινή ρουτίνα, κάτι έχει ραγίσει. Όχι στους τοίχους, αλλά στις σχέσεις. Εκεί όπου η παιδαγωγική θα έπρεπε να είναι χώρος εμπιστοσύνης, γεννιέται ο φόβος. Εκεί όπου ο δάσκαλος θα έπρεπε να διδάσκει, καλείται να απολογείται.
Στην ιδιωτική εκπαίδευση, η γραμμή ανάμεσα στη συνεργασία και στην αυθαιρεσία είναι συχνά λεπτή. Όταν όμως διαλυθεί εντελώς, τότε το σχολείο παύει να είναι σχολείο και μετατρέπεται σε πεδίο πίεσης, εκφοβισμού και σιωπηλής βίας.
Μια νεαρή εκπαιδευτικός, στην αρχή της επαγγελματικής της διαδρομής, βρέθηκε αντιμέτωπη όχι μόνο με τις απαιτήσεις της τάξης, αλλά με κάτι πολύ βαρύτερο: την αμφισβήτηση της ίδιας της ύπαρξής της ως παιδαγωγού. Υποτιμητικά σχόλια, συνεχείς παρεμβάσεις στο έργο της, βλέμματα επιτήρησης. Κι όταν τόλμησε να σκεφτεί την αποχώρηση, η απάντηση δεν ήταν θεσμική· ήταν απειλητική: «Δεν θα ξαναβρείς δουλειά».
Σε ποιο σχολείο η παραίτηση θεωρείται έγκλημα;
Σε ποιο εκπαιδευτικό σύστημα ο φόβος χρησιμοποιείται ως μέθοδος διοίκησης;
Κι όμως, τα όρια ξεπεράστηκαν ακόμη περισσότερο. Γονείς που δεν αρκέστηκαν σε παρατηρήσεις ή καταγγελίες, αλλά μπήκαν στον χώρο του σχολείου για να «ελέγξουν» τον δάσκαλο. Να παρακολουθήσουν το μάθημα. Να επιτηρήσουν τη διδασκαλία. Σε μια από τις πιο σκοτεινές εικόνες αυτής της ιστορίας, γονέας φέρεται να κρύφτηκε σε χώρο του σχολείου για να παρακολουθήσει μάθημα. Όχι για το παιδί του. Αλλά για τον δάσκαλο.
Εδώ δεν μιλάμε πια για «ενδιαφέρον». Μιλάμε για κατάρρευση ορίων. Για ένα σχολείο χωρίς παιδαγωγική πυξίδα, όπου ο φόβος αντικαθιστά τον διάλογο και η εξουσία ασκείται άτυπα, ανεξέλεγκτα, σχεδόν παρασκηνιακά.
Το πιο ανησυχητικό, όμως, δεν είναι το μεμονωμένο περιστατικό. Είναι η σιωπή που το περιβάλλει. Η αίσθηση ότι «έτσι είναι τα πράγματα στην ιδιωτική εκπαίδευση». Ότι ο εκπαιδευτικός οφείλει να αντέχει, να σκύβει το κεφάλι, να προσαρμόζεται. Ότι η παιδαγωγική υποχωρεί μπροστά στον φόβο της απόλυσης, της διαπόμπευσης, της επαγγελματικής εξόντωσης.
Και κάπου εδώ τίθεται το πραγματικό ερώτημα: Ποιος προστατεύει τον δάσκαλο όταν το σχολείο παύει να τον προστατεύει;
Η ιδιωτική εκπαίδευση δεν είναι από τη φύση της προβληματική. Γίνεται προβληματική όταν λείπει η εποπτεία, όταν η αυθαιρεσία βαφτίζεται «αυτονομία» και όταν ο παιδαγωγός μετατρέπεται σε αναλώσιμο εργαζόμενο. Όταν το σχολείο λειτουργεί με όρους αγοράς, αλλά χωρίς κανόνες.
Η καταγγελία που έφτασε στην ΟΙΕΛΕ δεν αφορά μόνο ένα σχολείο. Αφορά ένα σύστημα που έχει επιτρέψει να ανθίσουν αγκάθια εκεί όπου θα έπρεπε να υπάρχουν θεσμικά στηρίγματα. Και όσο αυτά τα αγκάθια δεν κόβονται, τόσο το σχολείο θα πληγώνει αυτούς που υποτίθεται ότι το υπηρετούν.
Γιατί χωρίς σεβασμό στον δάσκαλο, δεν υπάρχει παιδεία. Υπάρχει μόνο φόβος — και σ’ αυτόν τον φόβο, τελικά, μεγαλώνουν και τα παιδιά.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
