Χρήστος Κάτσικας Αν οι ρυθμίσεις για τη διαγραφή φοιτητών αποτυπώνουν τη στρατηγική κατεύθυνση της ανώτατης εκπαίδευσης, η υπόθεση των φοιτητικών εστιών στο Πολυτεχνείο Κρήτης αποκαλύπτει το καθημερινό, βιωματικό της πρόσωπο. Εκεί όπου ο νόμος παύει να είναι αφηρημένος και γίνεται απειλή: έξωση, πειθαρχικό, αδυναμία ολοκλήρωσης σπουδών.
Η επιστολή του τελειόφοιτου ΗΜΜΥ Νίκου Μαράκη προς τον πρωθυπουργό και το υπουργείο Παιδείας, δεν είναι απλώς μια διαμαρτυρία. Είναι ένα ντοκουμέντο κοινωνικής πραγματικότητας, που φωτίζει πώς οι πολιτικές «εξορθολογισμού» συναντούν τη στεγαστική κρίση, την εργασιακή επισφάλεια και τις άνισες αφετηρίες.
Όταν η φοιτητική μέριμνα μετατρέπεται σε ποινικό ζήτημα
Έξι φοιτητές απειλούνται με πειθαρχικές διώξεις όχι επειδή κατέστρεψαν δημόσια περιουσία, ούτε επειδή παρεμπόδισαν τη λειτουργία του ιδρύματος, αλλά επειδή δεν δέχτηκαν να εγκαταλείψουν τις φοιτητικές εστίες, ενώ:
είναι ακόμη εγγεγραμμένοι φοιτητές,
δεν έχουν υπερβεί το προβλεπόμενο όριο ν+3,
υπάρχουν δεκάδες κενές κλίνες.
Η ερώτηση που τίθεται είναι απλή και συνάμα συντριπτική: από πότε η διεκδίκηση ενός κοινωνικού δικαιώματος συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα;
Η απάντηση φαίνεται να βρίσκεται σε μια ευρύτερη μετατόπιση: το πανεπιστήμιο παύει να λειτουργεί ως χώρος μέριμνας και μετατρέπεται σε μηχανισμό συμμόρφωσης. Όποιος δεν «χωρά» στο χρονοδιάγραμμα, όποιος δεν προσαρμόζεται χωρίς όρους, δεν απομακρύνεται απλώς – στιγματίζεται.
Η κοινωνική διαδρομή πίσω από τους αριθμούς
Ο Νίκος Μαράκης δεν είναι στατιστικό μέγεθος. Είναι φοιτητής από τρίτεκνη οικογένεια, απόφοιτος ΕΠΑΛ, εργαζόμενος παράλληλα με τις σπουδές του, με επτά μαθήματα πριν το δίπλωμα. Η διαδρομή του συνοψίζει ακριβώς εκείνο το κομμάτι της φοιτητικής κοινότητας που οι οριζόντιες πολιτικές αδυνατούν –ή αρνούνται– να δουν.
Σε μια πόλη όπως τα Χανιά, με ενοίκια που αγγίζουν ή ξεπερνούν τα 500 ευρώ, η έξωση από την εστία δεν είναι διοικητική πράξη. Είναι ακαδημαϊκή καταδίκη. Σημαίνει αδυναμία παρακολούθησης, εγκατάλειψη μαθημάτων, αναγκαστική διακοπή σπουδών. Κι όταν αυτή η αντίσταση βαφτίζεται «παράπτωμα», τότε το πειθαρχικό δίκαιο χάνει κάθε παιδαγωγική νομιμοποίηση.
Ο κοινός παρονομαστής: εκκαθάριση αντί για στήριξη
Αν ενώσουμε τα κομμάτια –διαγραφές λόγω ν+2, έξωση από εστίες, πειθαρχικές διώξεις, ιδιωτική «δεύτερη ευκαιρία»– προκύπτει ένα συνεκτικό μοτίβο. Το σύστημα δεν σχεδιάζεται για να στηρίζει τη συνέχιση των σπουδών, αλλά για να εκκαθαρίζει όσους καθυστερούν.
Η καθυστέρηση, όμως, δεν αντιμετωπίζεται ως κοινωνικό ή εκπαιδευτικό ζήτημα. Αντιμετωπίζεται ως ατομικό ελάττωμα. Και όταν το άτομο αντιδρά, τότε ενεργοποιούνται οι μηχανισμοί πειθαρχίας.
Το μήνυμα είναι σαφές:
δεν χωράς στον χρόνο; διαγράφεσαι.
δεν χωράς στη στέγη; φεύγεις.
δεν υπακούς; διώκεσαι.
Κι όμως, μέσα σε αυτή τη ζοφερή εικόνα, αναδύεται κάτι βαθιά ελπιδοφόρο: η επιμονή. Η επιστολή δεν είναι κραυγή παραίτησης. Είναι δήλωση πίστης στη γνώση, στην επιστήμη, στο δημόσιο πανεπιστήμιο. Είναι η υπενθύμιση ότι η μόρφωση δεν είναι γραμμική, ούτε πολυτελής. Είναι αγώνας.
Ένα πανεπιστήμιο που ποινικοποιεί την επιμονή κινδυνεύει να χάσει τον λόγο ύπαρξής του. Ένα κράτος που σπρώχνει τους πιο ευάλωτους είτε στην έξοδο είτε στο ιδιωτικό ταμείο, δεν εξορθολογίζει· αποκλείει.
Το ερώτημα που θέτει ο φοιτητής προς την κυβέρνηση δεν αφορά μόνο τον ίδιο: τι θεωρεί τελικά «εγκληματική πράξη» η εκπαιδευτική πολιτική;
Την καθυστέρηση; Τη φτώχεια; Την ανάγκη για στέγη; Την επιμονή να ολοκληρώσεις αυτό που άρχισες;
Αν αυτές είναι οι «παραβάσεις», τότε το πρόβλημα δεν βρίσκεται στους φοιτητές. Βρίσκεται σε ένα σύστημα που ξεχνά πως η παιδεία δεν είναι φίλτρο αποβολής, αλλά υπόσχεση συμπερίληψης. Και αυτή η υπόσχεση, όσο κι αν πιέζεται, εξακολουθεί να βρίσκει φωνή.
Η επιστολή του εστιακού φοιτητή από το Πολυτεχνείο Κρήτης: Θέλω απλά να με αφήσετε να ολοκληρώσω τις σπουδές μου!
«Κυρίες και κύριοι της κυβέρνησης και του ΥΠΑΙΘΑ,
Ονομάζομαι Νίκος Μαράκης, είμαι τελειόφοιτος του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του Πολυτεχνείου Κρήτης (Χανιά) και οικότροφος των φοιτητικών εστιών του Πολυτεχνείου.
Απειλούμαι ότι θα διωχθώ πειθαρχικά, μαζί με 5 ακόμα οικοτρόφους των εστιών του Πολυτεχνείου Κρήτης, ύστερα από διαδικασίες που κίνησαν οι Κοσμήτορες των Σχολών μας.
Με ποια κατηγορία; Γιατί πρέπει να απολογηθούμε;
Επειδή δεν δεχτήκαμε την άδικη έξωση από τις φοιτητικές εστίες που προσπάθησαν να μας επιβάλλουν, ενώ είμαστε ακόμα φοιτητές! Και μάλιστα ενώ υπάρχουν αυτή τη στιγμή που γράφω αυτές τις λέξεις, δεκάδες άδειες κλίνες!
Μου απομένουν μόλις 7 μαθήματα για να πάρω το δίπλωμά μου. Είμαι φοιτητής του 7ου έτους και δεν έχω ακόμα ξεπεράσει το όριο ν+3 έτη που ισχύει στις Πολυτεχνικές σχολές, ώστε με βάση τον νόμο της κυβέρνησης να μην δικαιούμαι φοιτητικές παροχές. Και τώρα, αιφνιδίως, πριν λίγες μέρες, μου ανακοινώνουν ότι πρέπει να εγκαταλείψω την εστία μου! Πώς ακριβώς θα μπορέσω να σπουδάσω αν μου στερήσετε το δικαίωμα να μένω στα Χανιά, και να μπορώ να παρακολουθώ υποχρεωτικά και προαιρετικά μαθήματα; Πού θα μείνω; Ξέρετε ότι στα Χανιά δε βρίσκεις σπίτι ούτε για "ζήτω"; Ακόμα κι αν βρω, πώς θα το πληρώνω; Ξέρετε πού έχουν φτάσει τα νοίκια; Ο μέσος όρος των τιμών στα Χανιά είναι στα 500 ευρώ! Αν βρω κι άλλη δουλειά για να το πληρώνω πώς θα πηγαίνω στη Σχολή;
Κυρίες και κύριοι,
Κατάφερα να φτάσω ως εδώ, χάρη στους κόπους και τις στερήσεις της οικογένειάς μου για να στηρίξουν εμένα και τα αδέρφια μου στην προσπάθειά μας να περάσουμε στο πανεπιστήμιο και να σπουδάσουμε (είμαι από τρίτεκνη οικογένεια, τα αδέρφια μου είναι επίσης φοιτητές), ενώ παράλληλα αποπλήρωνε και στεγαστικό δάνειο.
Κατάφερα να φτάσω ως εδώ με πολλή προσωπική προσπάθεια, με ξενύχτια, με επιπλέον διάβασμα, καθώς φοιτούσα σε ΕΠΑΛ και συνδυάζοντας για μεγάλα διαστήματα τις φοιτητικές υποχρεώσεις με παράλληλη εργασία για να μπορέσω, εκτός από το να σπουδάσω και να επιβιώσω!
Κι εδώ που έφτασα, με μόνο στήριγμα την οικογένειά μου κι όχι το κράτος σας, δεν ανέχομαι να σας χαρίσω τη μοναδική φοιτητική παροχή που είχα, το δωμάτιό μου στις εστίες! Είναι δημόσιες, τις έχουν πληρώσει οι γονείς μας, ο λαός μας, διπλά και τριπλά, για να μπορούμε να σπουδάζουμε.
Θέλω λοιπόν, να ρωτήσω την κυβέρνηση και το υπουργείο παιδείας:
Ο νόμος σας για τα πειθαρχικά φοιτητών τελικά τι θεωρεί εγκληματική πράξη;
Είναι έγκλημα να μην εγκαταλείπεις τα φοιτητικά δικαιώματα και τις σπουδές σου;
Ξέρω πώς οι περισσότερες οικογένειες, φοιτήτριες, φοιτητές που θα τύχει να διαβάσουν αυτή την επιστολή, συμμερίζονται και καταλαβαίνουν την αγωνία μου. Γιατί αυτά που διαβάζουν δεν τους είναι ξένα. Τα έχουν ζήσει οι ίδιοι, τα παιδιά τους, δικοί τους άνθρωποι. Παίρνω το θάρρος να ζητήσω δημόσια την υποστήριξη των φοιτητριών και των φοιτητών, όσων σπουδάζουν τα παιδιά τους, των πανεπιστημιακών δασκάλων, των εργαζομένων, της κοινωνίας, για εμάς που διωκόμαστε πειθαρχικά από κάποιους που θέλουν να λέγονται δάσκαλοι, κατ’ εφαρμογήν του νόμου της κυβέρνησης της ΝΔ για τα πειθαρχικά φοιτητών.
Αυτό που θέλω και για το οποίο αγωνίζομαι, είναι ΑΠΛΑ να με αφήσετε να ολοκληρώσω τις σπουδές μου! Αγαπάω την επιστήμη που σπουδάζω και έχω παλέψει πολύ για να την εγκαταλείψω με αυτόν τον τρόπο»!
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Η πιο εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών στην Ελλάδα σε 2 ημέρες στα χέρια σου - Δίνεις από το σπίτι σου
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 18/12
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
