Μιχάλης Τσιλιβάκος Δημόσια συζήτηση έχει προκαλέσει η επίσημη απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής προς την Ευρωκοινοβουλευτική Ομάδα του ΚΚΕ, μετά από ερώτηση του ευρωβουλευτή Κώστα Παπαδάκη, σχετικά με τη ραγδαία αύξηση των ελλείψεων εκπαιδευτικών στα σχολεία της ΕΕ.
«Η Επιτροπή γνωρίζει ότι οι ελλείψεις εκπαιδευτικών έχουν καταστεί μείζον πρόβλημα σε ολόκληρη την ΕΕ, ασκώντας πρόσθετη πίεση στο υφιστάμενο εργατικό δυναμικό. Οι ελλείψεις συνδέονται στενά με την ευρύτερη πρόκληση της χαμηλής ελκυστικότητας του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού», σημειώνει χαρακτηριστικά η Κομισιόν.
Ωστόσο, στην πολυσέλιδη απάντηση δεν υπάρχει καμία αναφορά στους χαμηλούς μισθούς των Ελλήνων εκπαιδευτικών, συγκριτικά με τους συναδέλφους τους σε άλλες χώρες της Ευρώπης - ένα ζήτημα που παραμένει στην κορυφή των διεκδικήσεων του κλάδου.
Θεματολόγιο για το 2026, χωρίς ξεκάθαρη δέσμευση για αυξήσεις
Η Κομισιόν υπενθυμίζει ότι για το 2026 η Ένωση Δεξιοτήτων προωθεί νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο για εκπαιδευτικούς και εκπαιδευτές, με στόχο τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και της επαγγελματικής εξέλιξης.
Παράλληλα, αναφέρει πως προβλέπεται περίπου 1 δισ. ευρώ, μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου+, για παρεμβάσεις που αφορούν την εκπαίδευση και την κατάρτιση στην Ελλάδα. Ωστόσο, δεν προσδιορίζεται εάν τα χρήματα αυτά θα κατευθυνθούν σε μισθολογικές ενισχύσεις ή σε λειτουργικές ανάγκες.
Για τις συμβάσεις «η ΕΕ δεν έχει αρμοδιότητα»
Η Επιτροπή παραπέμπει στο ισχύον ευρωπαϊκό πλαίσιο:
– Η οδηγία 1999/70 επιβάλλει στα κράτη-μέλη να λαμβάνουν μέτρα για την αποτροπή κατάχρησης διαδοχικών συμβάσεων ορισμένου χρόνου
– Ωστόσο, η εφαρμογή και η επιλογή μέτρων αποτελεί ευθύνη των κρατών-μελών
Με άλλα λόγια, η Κομισιόν αναγνωρίζει το πρόβλημα, αλλά δεν παρεμβαίνει στη συζήτηση για τη μακροχρόνια χρήση αναπληρωτών στα ελληνικά σχολεία.
Οι μόνιμοι διορισμοί μετά από μια δεκαετία «παγώματος»
Η Επιτροπή υπενθυμίζει πως η Ελλάδα, «ύστερα από μια δεκαετία χωρίς προσλήψεις στην εκπαίδευση», προχώρησε σε μόνιμους διορισμούς από το 2019, με στόχο τη σταδιακή μείωση της εξάρτησης από αναπληρωτές.
Ωστόσο, «τα υπάρχοντα δημόσια στοιχεία δεν επιτρέπουν να αξιολογηθεί κατά πόσον καλύπτονται όλες οι ανάγκες», ενώ η προβλεπόμενη μείωση μαθητικού πληθυσμού στα επόμενα χρόνια καθιστά αναγκαία «αξιόπιστα δεδομένα και συστηματική παρακολούθηση».
Ο ευρωβουλευτής του ΚΚΕ ζητούσε απαντήσεις για τρία κρίσιμα ζητήματα:
- Αν οι ελλείψεις και τα κενά στερούν από χιλιάδες μαθητές το δικαίωμα στη μόρφωση
- Αν η πολιτική «δημοσιονομικών περιορισμών» οδηγεί σε συρρίκνωση μόνιμων διορισμών, ελαστικές σχέσεις και επιβάρυνση των οικογενειών
- Αν οι υψηλοί αριθμοί μαθητών ανά τάξη καθιστούν την εκπαιδευτική διαδικασία αναποτελεσματική, όπως καταγγέλλουν εκπαιδευτικοί σε όλη την ΕΕ
Στα παραπάνω, η Κομισιόν επιλέγει να μην πάρει ευθεία θέση.
Η απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναγνωρίζει την κρίση στελέχωσης, προτείνει ευρωπαϊκά εργαλεία, αλλά αποφεύγει να αγγίξει το “καυτό” θέμα των μισθών, που αποτελεί βασικό παράγοντα αποχώρησης, επαγγελματικής εξουθένωσης και μειωμένης προσέλκυσης νέων εκπαιδευτικών.
Το ζήτημα επανέρχεται πλέον στο ελληνικό δημόσιο διάλογο - με εκπαιδευτικούς, συνδικάτα και μαθητικές κοινότητες να ζητούν λύσεις που δεν περιορίζονται σε τεχνικές προτάσεις, αλλά σε ουσιαστική αναβάθμιση του επαγγέλματος.
Αναλυτικά η ερώτηση
Θέμα: Ελλείψεις εκπαιδευτικών στα σχολεία
Οι σοβαρές ελλείψεις εκπαιδευτικών ακόμη μια χρονιά επηρεάζουν τα μορφωτικά δικαιώματα των μαθητών.
Στην Ελλάδα, χιλιάδες σχολεία ξεκινούν τη χρονιά χωρίς τους απαραίτητους εκπαιδευτικούς, ιδιαίτερα στην Ειδική Αγωγή, όπου οι ανάγκες είναι τεράστιες. Κάθε χρόνο, προσλαμβάνονται πάνω από 40.000 αναπληρωτές ενώ συνταξιοδοτούνται 4.000-7.000 εκπαιδευτικοί. Οι μόνιμες προσλήψεις δεν επαρκούν.
Η κυβέρνηση ΝΔ όχι μόνο δεν προσλαμβάνει το απαιτούμενο προσωπικό - σε μια λογική περικοπών, την ώρα που δρομολογεί δαπάνες 26 δισ. για την πολεμική βιομηχανία - αλλά επέλεξε και να προχωρήσει σε συμπτύξεις, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σχολικά τμήματα άνω των 30 παιδιών.
Η πολιτική ελάχιστων μόνιμων διορισμών και διόγκωσης της ελαστικής εργασίας οδηγεί δεκάδες χιλιάδες αναπληρωτές σε καθεστώς ανασφάλειας.
Οι μισθοί των εκπαιδευτικών παραμένουν χαμηλοί, ενώ η ακρίβεια και η έλλειψη προσιτής στέγης καθιστούν αδύνατη την επιβίωση.
Με βάση τα παραπάνω, πώς τοποθετείται η Επιτροπή στο ότι:
1. Οι τεράστιες ελλείψεις εκπαιδευτικών και οι καθυστερήσεις στην αναπλήρωση κενών έχουν ως αποτέλεσμα να στερούνται χιλιάδες παιδιά το δικαίωμα στη μόρφωση;
2. Η πολιτική της ΕΕ για «δημοσιονομικούς περιορισμούς» και «εξορθολογισμό δαπανών» υπαγορεύεται από το ράλι εξοπλισμών της πολεμικής οικονομίας, και οδηγεί στη συρρίκνωση των μόνιμων διορισμών, τη γενίκευση των ελαστικών σχέσεων και τη μετακύλιση του κόστους σπουδών στις λαϊκές οικογένειες;
3. Όπως καταγγέλλουν οι ενώσεις εκπαιδευτικών στην Ελλάδα και σε όλη την ΕΕ, με τέτοιους αριθμούς μαθητών ανά τάξη είναι αδύνατον να υπάρξει ουσιαστική και αποδοτική εκπαιδευτική διαδικασία;
Η απάντηση εξ ονόματος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
«Η Επιτροπή γνωρίζει ότι οι ελλείψεις εκπαιδευτικών έχουν καταστεί μείζον πρόβλημα σε ολόκληρη την ΕΕ, ασκώντας πρόσθετη πίεση στο υφιστάμενο εργατικό δυναμικό. Οι ελλείψεις συνδέονται στενά με την ευρύτερη πρόκληση της χαμηλής ελκυστικότητας του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού. Για το 2026, η Ένωση Δεξιοτήτων ανακοίνωσε ένα θεματολόγιο της ΕΕ για τους εκπαιδευτικούς και τους εκπαιδευτές, το οποίο θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις εκπαιδευτικών, βελτιώνοντας τις συνθήκες εργασίας των εκπαιδευτικών και τις προοπτικές σταδιοδρομίας τους. Επίσης, προβλέπεται ένα κονδύλιο περίπου 1 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου +, για τη στήριξη των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα.
Η Επιτροπή υπενθυμίζει ότι η οδηγία 1999/70 απαιτεί από τα κράτη μέλη να λαμβάνουν αποτελεσματικά μέτρα για να αποτρέπεται η κατάχρηση των διαδοχικών συμβάσεων εργασίας ορισμένου χρόνου, αλλά αφήνει στα κράτη μέλη ένα ορισμένο περιθώριο διακριτικής ευχέρειας σχετικά με το πώς θα επιτύχουν τον στόχο αυτόν. Οι Συνθήκες δεν αναθέτουν στην ΕΕ την αρμοδιότητα να εκδίδει δεσμευτικές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τους τρόπους πρόληψης της κατάχρησης τέτοιων συμβάσεων στο ελληνικό σχολικό σύστημα.
Από το 2019, ύστερα από μια δεκαετία χωρίς προσλήψεις στην εκπαίδευση, η Ελλάδα προέβη σε μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών για να αντιμετωπίσει τις ελλείψεις προσωπικού στα σχολεία και να καταργήσει σταδιακά την εκτεταμένη χρήση αναπληρωτών εκπαιδευτικών. Ωστόσο, τα υπάρχοντα δημόσια στοιχεία δεν επιτρέπουν να αξιολογηθεί κατά πόσον καλύπτονται όλες οι ανάγκες. Προβλέπεται μείωση των μαθητών στα σχολεία κατά τα επόμενα έτη. Θα χρειαστούν αξιόπιστα στοιχεία καθώς και συστηματική παρακολούθηση του εκπαιδευτικού δυναμικού για να κατανοήσουμε τη μεταβαλλόμενη ζήτηση για ειδικευμένους εκπαιδευτικούς.»
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ChatGpt για όλους: Παρέχεται σε 100.000 υποψήφιους πανελλαδικά ως 24/11
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
