Σε συζήτηση που πραγματοποιήθηκε στο Bio3 Forum 2025, στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προανήγγειλε την πρόθεση για ίδρυση Υπουργείου που θα επικεντρώνεται αποκλειστικά στην έρευνα και την ανάπτυξη, με στόχο την ενοποίηση του ερευνητικού χώρου σε βάθος διετίας.
Όπως σημείωσε ο Πρωθυπουργός, «είμαι έτοιμος να συζητήσω με την ερευνητική κοινότητα για τη δημιουργία ενός φορέα που θα εξασφαλίζει αξιοκρατία, συνέπεια και προβλεψιμότητα στους πόρους που διαθέτουμε για την έρευνα».
«Η Ελλάδα χρειάζεται μόνιμο κονδύλι για την έρευνα στον προϋπολογισμό, με σαφή κριτήρια αξιολόγησης επιδόσεων, ώστε οι ερευνητές να γνωρίζουν εκ των προτέρων τους κανόνες και τους διαθέσιμους πόρους», επισήμανε ο κ. Μητσοτάκης.
Κυριάκος Μητσοτάκης: «Δεν είμαι ικανοποιημένος με το πρόγραμμα Trust Your Stars»
Αναφερόμενος ειδικά στο πρόγραμμα «Εμπιστοσύνη στα Αστέρια μας» (Trust Your Stars), ο Πρωθυπουργός δήλωσε: «Για να είμαι ειλικρινής, δεν ήμουν ικανοποιημένος με τον τρόπο που “έτρεξε” αυτό το πρόγραμμα. Εξετάζουμε διάφορες επιλογές, διότι, αφού μελέτησα τις λεπτομέρειες, θεωρώ ότι ορισμένα από τα παράπονα που διατυπώθηκαν ήταν δικαιολογημένα.
Ωστόσο, υπάρχει ένα παράδοξο εδώ, διότι το πρόγραμμα αυτό το “έτρεξε” το Υπουργείο Παιδείας. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της εμπειρίας μας στην αξιολόγηση ερευνητικών προτάσεων δεν εντοπίζεται στο Υπουργείο Παιδείας, τους ζητήσαμε να κάνουν κάτι για το οποίο δεν έχουν απαραίτητα μεγάλη εμπειρία.»
Στη συνέχεια, συμπλήρωσε: «Για εμένα, είναι επιτακτική ανάγκη να έχουμε έναν ανεξάρτητο φορέα. Μπορούμε να τον ονομάσουμε όπως θέλουμε, εθνικό επιστημονικό συμβούλιο, αλλά θα αξιοποιήσει και εμπειρογνωμοσύνη από το εξωτερικό. Δεν θέλω απαραίτητα να είναι μια εσωτερική διαδικασία, όπου ίσως “ανακυκλώνονται” οι ίδιες προτάσεις.
Θέλω όμως μια αντικειμενική αξιολόγηση από το εξωτερικό, με συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές. Και δεν θέλω να υπάρχει οποιαδήποτε αμφιβολία ως προς την αξιοκρατία που χρειαζόμαστε για την αξιολόγηση των προτάσεων. Το τελευταίο που χρειαζόμαστε είναι να μπούμε σε έναν ατέρμονο κύκλο όπου αμφισβητούνται τα αποτελέσματα και μετά μπαίνουμε σε επαναξιολόγηση των αιτημάτων. Πιστεύω ότι ένας από τους λόγους για τους οποίους συμβαίνει αυτό είναι ότι, βασικά, δεν εμπιστευόμαστε αρκετά ο ένας τον άλλο.»
Όπως εξήγησε, η δημιουργία αξιόπιστου και ανεξάρτητου φορέα θα μειώσει σημαντικά την αμφισβήτηση των αποτελεσμάτων, ενώ θα προσφέρει σταθερότητα και προβλεψιμότητα στους ερευνητές, μέσα από ένα μόνιμο κονδύλι στον κρατικό προϋπολογισμό.
Η απάντηση του Υπουργείου Παιδείας για το Trust Your Stars
Στην επίκαιρη ερώτηση του Αλέξη Χαρίτση (Νέα Αριστερά) για το Trust Your Stars, ο Υφυπουργός Παιδείας Κ. Βλάσης υπερασπίστηκε τη διαδικασία, λέγοντας ότι η αξιολόγηση έγινε «βάσει θεσμικού πλαισίου», με συγκριτική κρίση και στάδιο ενστάσεων.
Ο βουλευτής, από την άλλη, έκανε λόγο για διάτρητη διαδικασία, με περιορισμένα μέλη στην επιτροπή, ασφυκτικά χρονοδιαγράμματα και μη αξιοποίηση του ΕΛΙΔΕΚ ως θεσμικού φορέα αξιολόγησης.
Το πρόγραμμα, με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης (RRF), περιλαμβάνει δύο σκέλη: Δράση Ι – Νέοι Ερευνητές και Δράση ΙΙ – Συμπράξεις ερευνητών διαφορετικών ΑΕΙ, με υποβολές που ολοκληρώθηκαν τον Ιούνιο του 2024 και ορίζοντα ολοκλήρωσης έως το τέλος του 2025.
Πανεπιστημιακοί καταγγέλλουν «διάτρητες» διαδικασίες
Η Κίνησης Πανεπιστημιακής Αναβάθμισης (ΚΙΠΑΝ) προειδοποιεί για πιθανή παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, τονίζοντας προβληματικές διαδικασίες αξιολόγησης:
Καθυστερήσεις στην προκήρυξη του προγράμματος
Ακατάλληλη συγκρότηση της επιτροπής αξιολόγησης
Περιορισμένος χρόνος κρίσης και ανάθεση κάθε πρότασης σε έναν μόνο αξιολογητή
Χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης για σχόλια και βαθμολογίες
Σύμφωνα με τις καταγγελίες, τα διαγράμματα κατανομής βαθμολογίας δείχνουν κατευθυνόμενη βαθμολόγηση, με προτιμήσεις που υποδηλώνουν πελατειακή διαχείριση, γεγονός που εγείρει ερωτήματα για την αξιοπιστία και τη διαφάνεια του προγράμματος.
Η ΚΙΠΑΝ ζητά την επανεξέταση των αποτελεσμάτων και την εφαρμογή διεθνώς παραδεκτών κανόνων δεοντολογίας, προειδοποιώντας για παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας σε περίπτωση μη συμμόρφωσης.
Προς τι ο «θόρυβος» για το πρόγραμμα
Το πρόγραμμα «Trust Your Stars» αποτελεί πρωτοβουλία του Υπουργείου Παιδείας, χρηματοδοτούμενη από το Ταμείο Ανάκαμψης (RRF), και περιλαμβάνει δύο βασικούς άξονες: τη στήριξη νέων ερευνητών και τις συμπράξεις ερευνητών από διαφορετικά ΑΕΙ.
Οι αιτήσεις υποβλήθηκαν μέχρι τον Ιούνιο του 2024 μέσω της πλατφόρμας του Υπουργείου, ενώ στις 22 Ιουλίου 2025 ανακοινώθηκαν τα πρακτικά της Επιτροπής Αξιολόγησης μαζί με τους προσωρινούς πίνακες αποτελεσμάτων, που κατέταξαν τις προτάσεις σε εγκεκριμένες προς χρηματοδότηση, επιλαχούσες ή απορριφθείσες. Το πρόγραμμα εντάσσεται στο εθνικό σχέδιο Ελλάδα 2.0, με ορίζοντα ολοκλήρωσης έως το τέλος του 2025, γεγονός που εξηγεί, χωρίς να δικαιολογεί, τα αυστηρά χρονοδιαγράμματα.
Ο θόρυβος γύρω από την πρωτοβουλία έχει προκαλέσει την υπογραφή ανοιχτής επιστολής από 875 επιστήμονες, οι οποίοι ζητούν την ανάκληση των αποτελεσμάτων και την επαναξιολόγηση των προτάσεων με διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα. Σύμφωνα με την επιστολή, κάθε πρόταση θα πρέπει να αξιολογείται από πολλούς κριτές, με διασταύρωση στοιχείων, έλεγχο σύγκρουσης συμφερόντων και τεκμηρίωση. Ορισμένοι επιστήμονες επισημαίνουν ακόμη και ενδείξεις χρήσης LLMs στην κατάρτιση των εισηγήσεων.
Η συζήτηση αυτή συνδέεται με τις παραιτήσεις μελών του ΕΣΕΤΕΚ νωρίτερα μέσα στη χρονιά, οι οποίοι είχαν καταγγείλει έλλειψη εθνικής στρατηγικής για την έρευνα. Παράλληλα, δημοσιεύματα και δηλώσεις ερευνητών επισημαίνουν ότι η οργάνωση και η εποπτεία του προγράμματος φαίνεται να έχουν παρακάμψει καθιερωμένους μηχανισμούς, όπως τον ΕΛΙΔΕΚ, υπονομεύοντας την αξιοπιστία των αποτελεσμάτων.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 14/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ