Με αφορμή καταγγελίες για συμπεριφορά προϊσταμένων στο χώρο της Παιδείας μας που κατά καιρούς γίνονται ευρύτερα γνωστές ( και με αφορμή παράπονα, διαμαρτυρίες και αποδοκιμασίες που διατυπώνονται σε στενότερους κύκλους) αλλά και την προσωπική μου εμπειρία διατυπώνω την άποψή μου σχετικά με την στάση και γενικότερα το ήθος με το οποίο, κατά τη γνώμη μου, οφείλουν να στέκονται οι προϊστάμενοι απέναντι στους υφιστάμενους εκπαιδευτικούς.
Οι προϊστάμενοι στην Παιδεία, είτε είναι διευθυντές σχολείων είτε είναι διευθυντές πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είτε προϊστάμενοι της περιφέρειας και τα λοιπά, χρειάζεται, βεβαιότατα, να διακρίνονται για τις οργανωτικές και συντονιστικές τους ικανότητες. Δεν θα μείνω όμως παραπάνω σε αυτά. Θα επιμείνω σε αυτό που θεωρώ το πιο κρίσιμο, την πιο σημαντική αρχή: το σεβασμό απέναντι στην συναδέλφισσα, στον συνάδελφο εκπαιδευτικό.
Μεγάλη παρένθεση επί τη ευκαιρία: υπάρχουν προϊστάμενοι που, αν και έχουν ξεκινήσει από αυτό το μετερίζι, του δασκάλου δηλαδή, δεν δέχονται τον χαρακτηρισμό "συνάδελφε" που τους αποδίδουν οι "υφιστάμενοι". Φαίνεται τον θεωρούν υποτιμητικό της υψηλότατης θέσης στην οποία έχουν ανελιχθεί, σαν μία κατσαρίδα πάνω στην άριστη υψηλότατη υπόστασή τους.
Επανέρχομαι: σεβασμός σημαίνει εκτίμηση της αξίας των άλλων, σημαίνει εκτίμηση στην προσωπικότητά των άλλων, σημαίνει ότι αναγνωρίζεις τις ανάγκες και τα δικαιώματά τους. Ο σεβασμός απέναντι στη συναδέλφισσα ή στο συνάδελφο εκπαιδευτικό μπορεί να εκδηλωθεί έμπρακτα με διάφορους τρόπους: παραδείγματος χάριν να ικανοποιούνται άμεσα και κατά προτεραιότητα οι ανάγκες των συναδέλφων και των συναδελφισσών οι οποίοι/ες αντιμετωπίζουν έκτακτες προκλήσεις και προβλήματα υγείας, σωματικής ή ψυχικής φύσης. Άρα να ικανοποιούνται άμεσα οι ανάγκες για μειωμένο ωράριο, για άδειες, γενικά για διευκολύνσεις.
Βασικές αρετές ενός πραγματικού ηγέτη είναι η ειλικρίνεια, η ταπεινότητα, η διάθεση να ακούει τους άλλους, να αναλαμβάνει τις ευθύνες του και να παραδέχεται τα λάθη του, και, αν χρειαστεί, ναι, να παραιτείται. Να διαθέτει την ικανότητα να μπαίνει στη θέση των άλλων, να μπορεί να αφουγκράζεται τις ανάγκες τους. Να είναι γενναιόδωρος. Να μοιράζεται πληροφορίες και γνώσεις με τις άλλες και τους άλλους. Να βοηθάει να αναδειχθούν οι δυνατότητες των άλλων, να εξελιχθούν, να ολοκληρωθούν. Να βγάζει τον καλύτερο εαυτό τους, να αποκαλύπτει τις ηγετικές ικανότητες τους, να δημιουργεί άλλες και άλλους ηγέτες και να ξέρει πότε ο ίδιος να αποσυρθεί.
Πώς μπορεί να είναι πραγματικός ηγέτης όμως κάποιος που προΐσταται, όταν για παράδειγμα το όραμα του εξαντλείται στην τυπική πειθαρχία, ότι δηλαδή οι υπάλληλοι του θα εκτελέσουν αυτό που θέλει, το οποίο συχνά υπαγορεύεται από άλλους, τους ανωτέρους του, αν δεν εκπορεύεται απευθείας από τον εγωισμό του. Πώς μπορεί να εμπνεύσει, όταν οι άλλοι εμφανίζονται ως εχθροί και οι αντίθετες απόψεις βαφτίζονται κακόβουλες κριτικές, τα δεδομένα απρεπείς χαρακτηρισμοί, όταν οι εδε αποφασίζονται για ψύλλου πήδημα - ούτε καν πήδημα - όταν σχεδόν τα πάντα αξιολογούνται με βάση τα οικονομικά δεδομένα, όταν ο διάλογος θεωρείται ασυδοσία και όχι δημοκρατική διαδικασία και η ελεύθερη, υπεύθυνη, καθαρή έκφραση αντί να ενθαρρύνεται, αντιθέτως φιμώνεται και ενίοτε τιμωρείται, όταν η άσκηση νόμιμου δικαιώματός (παραδείγματος χάριν της απεργίας αποχής) θεωρείται παράβαση καθήκοντος; Σταματώ εδώ με τις απορίες μου, προσθέτωντας ότι μία/ένας υπάλληλος είναι μη αποδοτική/ός, αν ο προϊστάμενος δεν διαθέτει τις δεξιότητες που έχουν προαναφερθεί, αν ο προϊστάμενος δεν τον εμπνέει.
Κύριοι προϊστάμενοι, παρακαλούμε σεβασμός στους εκπαιδευτικούς!
Αν από την άλλη δεν υπάρχουν τέτοιοι προϊστάμενοι και οι καταγγελίες των συναδελφισσών και συναδέλφων είναι αβάσιμες, αν η δική μου εμπειρία είναι αποκύημα ονείρων, παρακαλώ, συγχωρέστε με. Επλανήθην οικτρώς.
Κλείνω με αισιοδοξία: υπάρχουν προϊστάμενοι που δείχνουν συχνά κατανόηση, έχουν μια ηπιότερη στάση και προτιμούν το διάλογο από την τιμωρία αλλά κυρίως (και αυτό το υπογραμμίζω): συναδέλφισσες διευθύντριες και συνάδελφοι διευθυντές που βάζουν πρώτα την έγνοια τους για τα παιδιά και τις συναδέλφισσες/συναδέλφους εκπαιδευτικούς χωρίς να αναλογιστούν τις συνέπειες.
Βαγγέλης Δήμας
Φιλόλογος
1ο ΓΕΛ Νέας Φιλαδέλφειας
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΑΣΕΠ: Σε 2 ημέρες ΕΥΚΟΛΟ Online Proficiency GOLEARN ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση (Μόνο 10 ημέρες έμειναν για την ΑΛΛΑΓΗ!)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 20/5
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
