Ζούμε σε μια εποχή όπου η εκπαιδευτική διαδικασία βρίσκεται στο απόγειο της. Από τη βρεφονηπιακή ηλικία μέχρι και την ηλικία των μεσηλίκων, μπορεί και περισσότερο, παρατηρούνται συνεχείς εκπαιδευτικές διαδικασίες με σκοπό την ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού στις διάφορες επαγγελματικές δραστηριότητες. Όμως παρατηρώντας τα προβλήματα που συναντά ο άνθρωπος στην καθημερινότητα του, που διαρκώς αυξάνονται και επιταχύνουν τις κοινωνικές ανισότητες, συμπεραίνουμε ότι η εκπαίδευση που δέχεται διαρκώς, δεν τον ωφελεί ουσιαστικά.
Η καθημερινότητα μας είναι γεμάτη παραδείγματα που αναδεικνύουν αυτή την αντίθεση πολύ έντονα. Σε κάθε επαγγελματικό κλάδο η εξυπηρέτηση συμφερόντων και η αδιαφορία για τη σωστή διαχείριση καταστάσεων, δε συνάδει με την εκπαιδευτική εμπειρία που έχει δεχτεί το ανθρώπινο δυναμικό.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Έλλειψη παιδείας…
Στο βιβλίο του Άγγλου φιλοσόφου Ρίτσαρντ Στάνλει Πίτερς Ethics and education, αναφέρεται ότι για να αποτελέσει μια εκπαιδευτική διαδικασία προαγωγή της εκπαίδευσης πρέπει να πληροί τρία κριτήρια. Πρώτα από όλα η παιδεία αφορά τη μετάδοση ενός περιεχομένου το οποίο κρίνεται άξιο για εκείνους οι οποίοι υφίστανται το έργο της. Δεύτερον, η παιδεία πρέπει να συνάπτεται προς τη μετάδοση γνώσης, να δημιουργεί κατανόηση και γνωστικό ορίζοντα, ο οποίος δεν εγκλείει νεκρές γνώσεις και τρίτον η παιδεία αποκλείει ορισμένες διαδικασίες μετάδοσης γνώσεων και αντιλήψεων, επειδή αυτές αντιτίθενται στην εκούσια και ενεργή συμμετοχή του μαθητευόμενου.
Πώς μπορεί να συμβεί αυτό;
Η παιδεία δεν έχει στόχους αλλά έχει αξίες. Η εκπαίδευση διαθέτει στόχους και για να τεθούν απαιτούνται άτομα ικανά που κατέχουν γνώσεις, τις οποίες έχουν κατανοήσει και έχουν αξιολογήσει, οπότε είναι εύκολο να τις μεταδώσουν όπως πρέπει, για να αξιοποιηθούν προς το κοινό καλό, δίνοντας σε αυτό περισσότερη βάση και όχι μόνο προς το προσωπικό συμφέρον του εκπαιδευόμενου.
Εύκολα μπορούμε να αναλογιστούμε πόσο σημαντική είναι η θέση του εκπαιδευτικού σε κάθε βαθμίδα, ειδικά στις μικρότερες ηλικίες όπου η διαμόρφωση των αξιών είναι πολύτιμη για το υπόλοιπο της ζωής. Μπορεί οι εξωτερικοί παράγοντες να επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό την προσωπικότητα των παιδιών και να διαμορφώνουν τελικά προβληματικές κοινωνίες, όμως η δημιουργία εκπαιδευτικών διαδικασιών που δεν έχουν ως μοναδικό σκοπό τη μεταφορά στείρων γνώσεων, αλλά την ουσιαστική προσέγγιση στην ηθική του ατόμου, μπορεί να βοηθήσουν στην επίτευξη των αξιών της παιδείας και να δημιουργήσουν τις βάσεις, για κοινωνίες που θα προάγουν τη δημοκρατία, την ισότητα και ισονομία, την αλληλεγγύη, το σεβασμό και πολλές άλλες αξίες που φθείρονται καθημερινά.
Πόσο μπορεί να βοηθήσει η οικογένεια;
Διαχρονικά, η οικογένεια παίζει σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση του κοινωνικού συνόλου καθώς αποτελεί το δομικό του λίθο. Όμως, στην εποχή που ζούμε, η χρήση της οικογένειας ως μοναδικό εργαλείο για το χτίσιμο σωστών βάσεων αποτελεί λανθασμένη επιλογή, καθώς είναι έντονα πληγωμένη και επηρεασμένη από τα κοινωνικά φαινόμενα που παρατηρούνται στην εποχή μας. Το σύνολο των οικογενειών είναι βαλλόμενο από τις υλιστικές ανάγκες που επιβάλλει η σύγχρονη κουλτούρα, απουσιάζοντας από τον ουσιαστικό ρόλο της γόνιμης εκπαίδευσης των μελών της κοινωνίας. Οι γονείς αδυνατούν να συγκρατήσουν την ορμή των καταναλωτικών αναγκών και αποτελούν εσφαλμένο πρότυπο καθημερινότητας στα νεότερα μέλη.
Συγκεκριμένα τα νεότερα ζευγάρια δε διαχειρίζονται σωστά τις καταιγιστικές πληροφορίες που δέχονται και δεν μπορούν να τις φιλτράρουν, ώστε να μη φτάσουν στα παιδιά χωρίς τη συναίνεση τους. Η υποχρεωτική ένταξη σε δηλητηριασμένες κουλτούρες, μηδενίζει κάθε πιθανότητα προώθησης των αξιών της παιδείας και καταστρέφει οποιαδήποτε εκπαιδευτική διαδικασία ακολουθείται, προάγοντας λανθασμένα πρότυπα και ανήθικες συμπεριφορές.
Συμπερασματικά, για να διαμορφωθεί το κατάλληλο πλαίσιο ώστε να ευοδωθούν οι σκοποί της παιδείας χρειάζεται το κράτος να είναι αρωγός της κοινωνικής προσπάθειας, χωρίς να επηρεάζεται από οικονομικόπολιτικές περιστάσεις, μέχρι να υλοποιηθεί η κοινωνική ανασυγκρότηση. Δηλαδή, η ανασυγκρότηση που θα στηρίζεται στο κοινωνικό συμφέρον και θα βοηθά τον πολίτη να οραματίζεται την προσωπική του αναβάθμιση μέσα από την ολοκλήρωση του συνόλου. Εκεί που θα διαμορφώνει η εκπαίδευση την τεχνολογική και βιομηχανική βελτίωση, θα επεμβαίνει η παιδεία για να διαμοιράσει τα οφέλη της αξιοκρατικά σε κάθε μέλος της κοινωνίας. Μόνο τότε θα αξιοποιηθεί κάθε εκπαιδευτική διαδικασία προς επίλυση των κοινωνικών προβλημάτων που μαστίζουν την καθημερινότητά μας και θα μπορέσει ο καθένας ατομικά να νιώθει πραγματικά ολοκληρωμένος.
* Σωτήρης Σωτηρίου, MSc Χημικός
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 19/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
