Γράφει η Μαρία Μανιουδάκη
Αξιολόγηση εκπαιδευτικών και σχολείων: Τι δεν μας λέει (και τι δεν κάνει) το Υπουργείο Παιδείας
Με το ΦΕΚ 6603/ΓΔ4, 20-01-2021 το Υπουργείο Παιδείας ζητά από τους εκπαιδευτικούς να προχωρήσουν αρχικά σε αξιολόγηση της σχολικής τους μονάδας (εσωτερική αξιολόγηση). Για τη συνέχεια προβλέπεται εξωτερική αξιολόγηση από εξωτερικούς αξιολογητές (διορισμένα στελέχη της Εκπαίδευσης). Μετά από αυτές τις δύο φάσεις θα βγει μια βαθμολογία για το επίπεδο στο οποίο κατατάσσεται το σχολείο και από εκεί και πέρα προοπτική δεν φαίνεται καμία. Το Υπουργείο κρατά κλειστά τα χαρτιά του για τον τρόπο με τον οποίο θα αξιοποιήσει τα αποτελέσματα αυτά.
Κατά τη γνώμη μου και οι δύο αυτές ενέργειες είναι άσκοπες (ή, ακόμα χειρότερα, κρύβουν πονηρούς σκοπούς), αν απλώς πρέπει να καταγραφεί η κατάσταση που επικρατεί στο δημόσιο σχολείο, η οποία άλλωστε είναι γνωστή σε όλους και οι εξωτερικοί αξιολογητές καλούνται απλά να επιβεβαιώσουν ότι πραγματικά αυτή είναι. Ενδεχομένως το Υπουργείο να ισχυριστεί ότι στη συνέχεια θα προτείνει τρόπους βελτίωσης αυτής της κατάστασης. Εμείς όμως αυτό θέλουμε να το ξέρουμε από πριν και μάλιστα συγκεκριμένα για κάθε δείκτη, γιατί είναι πολύ πιθανό να φορτωθούμε ευθύνες που δεν μας αναλογούν.
Στην πραγματικότητα το Υπουργείο γνωρίζει απόλυτα την κατάσταση στα σχολεία, όπως και τι ακριβώς πρέπει να κάνει το ίδιο, για να νομιμοποιείται να έχει απαιτήσεις. Δεν μπορεί δηλαδή να ζητά να αξιολογεί και να εθελοτυφλεί στο γεγονός ότι, αν αξιολογηθεί το ίδιο ως προς τις ενέργειές του για την Παιδεία, το πρόσημο θα είναι αρνητικό. Επομένως θέλει να μεταθέσει τις ευθύνες αλλού. Αυτή λοιπόν η συμπεριφορά είναι ύπουλη και κάθε νοήμων άνθρωπος μπορεί να το αντιληφθεί. Επομένως, αν το Υπουργείο είχε αγαθές προθέσεις, θα έπρεπε π.χ. να κάνει τα εξής:
- Να παρουσιάσει τις προϋποθέσεις, οι οποίες έχουν προκύψει από μελέτες επιστημόνων παιδαγωγών, που πρέπει να υπάρχουν σε κάθε σχολική μονάδα ώστε να συντελείται απρόσκοπτα η παιδαγωγική και η μαθησιακή πράξη.
- Να συστήσει κλιμάκια εμπειρογνωμόνων, με τις απαραίτητες ειδικότητες, τα οποία θα πρέπει να επισκεφθούν όλα τα σχολεία της χώρας και να ελέγξουν αν τηρούνται αυτές οι προϋποθέσεις. Τα κλιμάκια αυτά θα κάνουν μια καταγραφή του τι υπάρχει και τι λείπει και θα τη δώσουν στο Υπουργείο, μαζί με μια αξιολόγηση για το κάθε σχολείο, η οποία θα αφορά το Υπουργείο και μόνο, που έχει και την ευθύνη να αλλάξει αυτή την εικόνα και να αμβλύνει τις ανισότητες, που μπορεί να προκύπτουν από σχολείο σε σχολείο. Συγκεκριμένα κτηριακές υποδομές, υλικοτεχνικές υποδομές, αριθμό μαθητών, οικογενειακή κατάσταση των μαθητών, βιοτικό επίπεδο, κοινωνικές συνθήκες της περιοχής στην οποία βρίσκεται η σχολική μονάδα, απόσταση από το αστικό κέντρο, μορφολογία της περιοχής, αριθμό μόνιμων εκπαιδευτικών, αριθμό κενών σε εκπαιδευτικούς κλπ.
- Στη συνέχεια οι εμπειρογνώμονες θα κάνουν και τις προτάσεις τους στο Υπουργείο προκειμένου να καλυφθούν όλα εκείνα που λείπουν άμεσα.
- Το Υπουργείο θα ξεκινήσει να υλοποιεί αυτές τις προτάσεις, όσο πιο γρήγορα γίνεται ώστε να δημιουργηθούν οι προδιαγραφές, που αφορούν εξωτερικούς παράγοντες αλλά επηρεάζουν καθοριστικά την ομαλή λειτουργία του σχολείου.
- Αφού γίνουν όλα τα παραπάνω θα ξεκινήσει η έρευνα για τους εσωτερικούς παράγοντες, που επηρεάζουν τη λειτουργία των σχολείων, και εννοούμε τα προγράμματα σπουδών και την κατάρτιση των εκπαιδευτικών. Εννοείται ότι πρέπει να ανατεθεί σε καταξιωμένους επιστήμονες, που να μην είναι άνθρωποι της κυβέρνησης, να καταρτίσουν, σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς, τα προγράμματα σπουδών, με βάση τη σύγχρονη κριτική παιδαγωγική και μεθοδολογία. Μπορεί αυτό να θεωρηθεί αφοριστικό, επειδή ίσως έχει η κυβέρνηση τέτοιους ανθρώπους, αλλά καλύτερα να ισχύσει το ασυμβίβαστο και να τους ψάξουμε αλλού, για να έχουμε το κεφάλι μας πιο ήσυχο.
- Σχετικά με την κατάρτιση των εκπαιδευτικών θα πρέπει να είναι ουσιαστική, προσαρμοσμένη στις σύγχρονες απαιτήσεις, με διάρκεια, από ανθρώπους που γνωρίζουν το αντικείμενο και επιθυμούν να μεταδώσουν τις γνώσεις τους πραγματικά και δεν το βλέπουν σαν αγγαρεία ή σαν ένα τρόπο να αυξήσουν τις αποδοχές τους. Η επιμόρφωση αυτή θα πρέπει να είναι ετήσια, να αφορά σε όλους τους εκπαιδευτικούς ανά μικρές ομάδες και όχι να επιμορφώνονται ταυτόχρονα κατά χιλιάδες και να το πιστώνεται το Υπουργείο ως επιμόρφωση.
Αφού λοιπόν γίνουν όλα αυτά και εφαρμοστούν για ένα ικανοποιητικό χρονικό διάστημα, τότε μπορούμε να συζητήσουμε σοβαρά για αξιολόγηση και για …αξιολογητές (άραγε αυτοί θα έχουν προηγουμένως αξιολογηθεί;).
Επομένως το Υπουργείο, αν επιμένει στην αξιολόγηση ως έναν μηχανισμό βελτίωσης της Εκπαίδευσης και όχι κατηγοριοποίησης σχολείων και εκπαιδευτικών, θα πρέπει να βιαστεί να αναθεωρήσει εκ βάθρων ολόκληρη τη «φιλοσοφία» του σχετικού νόμου – και, φυσικά, να τον καταργήσει.
Μαρία Μανιουδάκη
Φιλόλογος Πειραματικού ΓΕΛ Ρεθύμνου
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Εσείς γνωρίζετε τι σημαίνει «νείρομαι»;
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 24 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 24/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
