Στις 16 Οκτωβρίου 2020, στη Γαλλία συνέβη η αποτρόπαιη δολοφονία του εκπαιδευτικού Σαμουέλ Πατί, θύμα του θρησκευτικού φανατισμού, ο οποίος μίλησε στην τάξη του για την ελευθερία της έκφρασης (βασικού δημοκρατικού δικαιώματος). Λίγες μέρες αργότερα, η Ελληνίδα υφυπουργός παιδείας με εγκύκλιο που απέστειλε στα σχολεία, κάλεσε τους μαθητές, τις μαθήτριες και τους/τις εκπαιδευτικούς να κρατήσουν ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του, μετά από αίτημα του Γάλλου υπουργού παιδείας. Το νόημα της εγκυκλίου αφορά στην έκφραση συμπαράστασης προς την Γαλλία, το γαλλικό λαό και την εκπαιδευτική κοινότητα και ταυτόχρονα στην καταδίκη των πράξεων βίας και τρομοκρατίας ( 30-10-2020).
Λίγους μήνες νωρίτερα στο forum των Δελφών, η Ελληνίδα υπουργός παιδείας, υποστήριζε ότι αποστολή του σχολείου είναι να προσδώσει δεξιότητες και να προετοιμάσει υπεύθυνους πολίτες, με σφαιρική καλλιέργεια, να μάθει στους μαθητές και τις μαθήτριες πώς να συμπεριφέρονται στο κοινωνικό σύνολο, πώς να σέβονται το συνάνθρωπό τους. Και γι αυτό το λόγο, θα πρέπει να αποκτήσουν εφόδια και δεξιότητες από τις μικρές ηλικίες (naftemporiki.gr, 12-6-2020).
Στις 15-6-2020, με τη δημοσίευση του ωρολογίου προγράμματος του γυμνασίου και λυκείου, καταργείται η διδασκαλία των κοινωνικών επιστημών στο λύκειο (Κοινωνιολογία, Βασικές Αρχές Κοινωνικών Επιστημών, Σύγχρονος Κόσμος και Δημοκρατία).
Σύμφωνα με όσα αναγράφονται στο αναλυτικό πρόγραμμα σκοπό των μαθημάτων αποτελούσε η κατανόηση της κοινωνικής πραγματικότητας και η ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας των μαθητών (Κοινωνιολογία), η εμπέδωση εννοιών που θα τους βοηθήσουν στην κατανόηση της πολιτικής και κοινωνικής πραγματικότητας( Βασικές Αρχές Κοινωνικών Επιστημών), ώστε να κατανοούν, να κρίνουν και να συζητούν το πολιτικό και κοινωνικό παρόν στην χώρα, την Ευρώπη και τον κόσμο (Σύγχρονος Κόσμος και Δημοκρατία). Ειδικότερα, τα τρία μαθήματα διαπραγματεύονταν ανάμεσα σε άλλα, τις έννοιες των ταυτοτήτων, της παγκοσμιοποίησης, της μετανάστευσης, της αποικιοκρατίας, αλλά και του θρησκευτικού φονταμενταλισμού, της δημοκρατίας και του ενεργού και υπεύθυνου πολίτη. Η διδασκαλία των παραπάνω από εκπαιδευτικούς με γνώση των αντικειμένων, (κοινωνιολόγους, πολιτικούς επιστήμονες-νομικούς), συνέβαλε στην εμβάθυνση των όρων και πρόσφερε πραγματική μάθηση και καλλιέργεια των δημοκρατικών αξιών.
Σήμερα, η ηγεσία του υπουργείου παιδείας καλεί μαθητές και εκπαιδευτικούς να τηρήσουν ενός λεπτού σιγή, ενώ ταυτόχρονα έχει εξοβελίσει τη διδασκαλία των κοινωνικών επιστημών από το λύκειο. Άραγε, με αυτόν τον τρόπο αποσκοπεί στην καλλιέργεια των δημοκρατικών αξιών στους μαθητές και τις μαθήτριες στο ελληνικό σχολείο; Μια τέτοια προσέγγιση θα ήταν τουλάχιστον αστεία, εάν δεν ήταν βαθιά υποκριτική.
Είναι γνωστό ότι σε περιόδους κρίσεων και κοινωνικών αδιεξόδων ευνοούνται ο ρατσισμός, η βία και ο φανατισμός, καθώς ενισχύεται η δυσανεξία πολλών ανθρώπων στις δημοκρατικές αξίες. Σε αυτές τις συνθήκες είναι απαραίτητο το σχολείο να παρέχει στους μαθητές και τις μαθήτριες ένα σκληρό πυρήνα έγκυρων γνώσεων, να καλλιεργεί την ανεκτικότητα και την αλληλεγγύη και κυρίως την κοινωνική συνοχή.
Ο προσανατολισμός του οφείλει να είναι οικουμενικός και να συμβάλει στην προσαρμογή των μαθητών στο νέο κόσμο που φαίνεται πως έρχεται. Και σε αυτόν τον προσανατολισμό μπορεί να συμβάλει η διδασκαλία των κοινωνικών επιστημών. Η καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας των μαθητών και μαθητριών και η πολιτική εγρήγορση δεν εξασφαλίζεται με πρακτικές του τύπου «ενός λεπτού σιγή». Το σχολείο μπορεί να αποτελέσει ανάχωμα στο φανατισμό. Για το σκοπό αυτό, χρειάζεται τις κοινωνικές επιστήμες και όχι επικοινωνιακές πρακτικές, ανώφελες και υποκριτικές.
Της Αναστασίας Πάτσιου, Κοινωνιολόγου
Πρ. παραρτήματος Δυτικής Μακεδονίας
Συλλόγου Ελλήνων κοινωνιολόγων
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 19/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
