Νίκος Τσούλιας Δύο σημαντικοί κοινωνικοί θεσμοί, η εκπαίδευση και η αυτοδιοίκηση δεν έχουν βρει ένα κοινό τόπο για μια δημιουργική συνεξέλιξη, για μια πιο ελπιδοφόρα προοπτική. Έχουν μάλιστα απόκλιση σε βασικούς στόχους.
Αναφέρομαι στις σχέσεις θεσμικών κοινωνικών φορέων της εκπαίδευσης και της αυτοδιοίκησης. Το εκπαιδευτικό κίνημα θεωρεί ότι την αποκλειστική ευθύνη στην όλη εκπαιδευτική λειτουργία πρέπει να την έχει η πολιτεία με τους κεντρικούς της φορείς, την κυβέρνηση, το Υπουργείο Παιδείας και τους εποπτευόμενους οργανισμούς του. Η οποιαδήποτε μεταφορά αρμοδιοτήτων στην αυτοδιοίκηση – πέραν των σημερινών που αναφέρονται στις υποδομές και κυρίως στις κτηριακές – θα σήμαινε πολλές αρνητικές εξελίξεις.
α) Θα είχαμε μια σταδιακή απογύμνωση των ευθυνών της πολιτείας μέσω του κυβερνητικού σχεδιασμού και κάτι τέτοιο θα σήμαινε την αποψίλωση του δημόσιου χαρακτήρα της εκπαίδευσης. β) Η ούτως ή άλλως υπαρκτή διαφοροποιημένη οικονομική εικόνα των κατά περίπτωση τοπικών αυτοδιοικήσεων θα επιδρούσε στην αύξηση των ανισοτήτων στην εκπαίδευση, οι οποίες είναι ήδη αρκετές και λόγω της οικονομικής κρίσης. Οι διάφοροι Δήμοι δεν έχουν τις ίδιες υλικές δυνατότητες για την στήριξη των σχολείων των περιοχών τους – και αν μετατοπιζόταν η ευθύνη σε αυτούς, θα είχαμε σχολεία πολλών ταχυτήτων. Φυσικά και τώρα υπάρχουν διαφορές αλλά σε μια τέτοια περίπτωση οι διαφορές θα γίνονταν καταλυτικές.
γ) Αν πάρουν την διοίκηση οι φορείς της αυτοδιοίκησης από την κεντρική διοίκηση του κράτους, τότε η εκπαιδευτική κοινότητα θα χάσει μια σχετική αυτονομία που έχει μέσα από τις σημερινές δομές των διάφορων κεντρικών και τοπικών θεσμών της, των Διευθύνσεων της εκπαίδευσης. δ) Η μετατόπιση περισσότερων αρμοδιοτήτων από την κεντρική διοίκηση στην αυτοδιοίκηση θα σήμαινε και μια ιδιότυπη εξέλιξη στην ενδεχόμενη αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου. Αντί η αξιολόγηση αυτή να είναι αποκλειστική αρμοδιότητα της εκπαιδευτικής κοινότητας και της πολιτείας που θα είχε το θεσμικό ρόλο θα γινόταν πολιτική παραγοντισμού στους τοπικούς φορείς με απρόβλεπτες τις εξελίξεις. ε) Το εκπαιδευτικό κίνημα ενδιαφέρεται να διαπραγματεύεται και να διεκδικεί σε κεντρικό επίπεδο και όχι κατά τόπους, για να ισχυροποιεί την παρέμβασή του.
Η αυτοδιοίκηση από την πλευρά της θέτει έναν διαφορετικό προβληματισμό. α) Θωρεί ότι η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων από το κράτος προς την περιφέρεια προσδίδει μεγαλύτερο βάθος στη δημοκρατία και ενισχύει την ανάπτυξη της χώρας και ως εκ τούτου η απόδοση νέων τμημάτων της εκπαιδευτικής λειτουργίας στους φορείς της είναι πολιτικά ωφέλιμο. β) Με δεδομένα το έντονο κοινωνικό ενδιαφέρον για την εκπαίδευση και το ότι δεν υπάρχει οικογένεια που να μην έχει μια κάποια σχέση, είτε άμεση είτε έμμεση, με το σχολείο, η μεγαλύτερη ενασχόληση της αυτοδιοίκησης με την εκπαίδευση θα της προσδώσει μεγαλύτερη αίγλη. γ) Υπάρχει και μια άλλη διάσταση, ιδεολογική, που μπορεί να λειτουργεί συνάμα και προσωποκεντρικά, ανάλογα με την κοσμοθεωρία και την πολιτική αντίληψη των τοπικών αρχόντων: η ενίσχυση της εξουσίας δημάρχων, περιφερειαρχών κλπ.
Προφανώς και υπάρχει πεδίο συνεύρεσης και σύνθεσης των δύο πλευρών. Κρίνω ότι δεν πρέπει να αλλάξει η σημερινή θεσμική δομή και λειτουργία, για λόγους βαθιά ουσιαστικούς: εκπαιδευτικούς, κοινωνικούς, πολιτικούς και ότι η κοινή στόχευση οφείλει να είναι στη βελτίωση των εκπαιδευτικών σκοπών και στο συνολικό περιεχόμενο του σχολείου. Πέραν των κτηριακών και λοιπών υποδομών των σχολείων, υπάρχει ένας απέραντος τόπος κοινής δημιουργικότητας.
Οι ποικίλες πολιτιστικές πρωτοβουλίες (θεάτρου, ζωγραφικής, μουσικής, βιβλιοφιλίας κλπ) των σχολείων, οι αθλητικές δραστηριότητές τους, η μελέτη του τοπικού περιβάλλοντος (ιστορικού, κοινωνικού, περιβαλλοντικού), η διμερής συμμετοχή σε προγράμματα ανάπτυξης, η προαγωγή του επαγγελματικού προσανατολισμού των νέων κλπ είναι πεδία στα οποία υπάρχει πάντα ανοιχτός ορίζοντας συνεργασίας.
Το σχολείο θέλει πολλαπλή στήριξη και αμέριστη φροντίδα από όλους τους κοινωνικούς θεσμούς, από τα αρμόδια πρόσωπα και φυσικά από τους γονείς. Θέλει σχέδιο και συστηματικό πρόγραμμα για συνεχείς καινοτομίες και για νέες ιδέες. Μα πάνω από όλα θέλει αγάπη. Η αγάπη δεν συνεργεί απλά και μόνο στην επίλυση προβλημάτων. Απελευθερώνει, συμφιλιώνει, εμπνέει, δημιουργεί…
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 7/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
