Νίκος Τσούλιας Την έχουμε αγαπήσει σαν αληθινό φάρο πολιτισμού και γνώσης, γιατί αποτέλεσε ένα από τα κορυφαία πνευματικά δημιουργήματα της αρχαιότητας και του προνεωτερικού κόσμου. Την έχουμε λατρέψει σα να ήταν αυθεντικά ελληνική υπόθεση, ακριβώς γιατί προήγαγε τον ελληνικό πολιτισμό και σημάδεψε την ελληνιστική περίοδο των λαών της Μεσογείου και πέραν αυτής με έναν ανεξίτηλο και καθοριστικό τρόπο.
Την έχουμε μυθοποιήσει σαν ένα από τα πιο φωτεινά στοιχεία της ιστορίας του ανθρώπου, γιατί υπήρξε το πιο λαμπρό εκδοτικό κέντρο της εποχής των αλεξανδρινών χρόνων. Εμείς δε οι Έλληνες την έχουμε μέσα στην ψυχή μας, γιατί πάντα είχε και έχει άρωμα ελληνικό, άρωμα ουμανιστικό.
Η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας υπήρξε ένας θρύλος των γραμμάτων όλης της ανθρωπότητας. Ήταν η πρώτη πραγματική παγκόσμια βιβλιοθήκη. Οι συνιδρυτές της, ο Πτολεμαίος Α΄και ο Δημήτριος ο Φαληρέας, συνέλεξαν και διαμόρφωσαν το απαύγασμα του πολιτισμού της αρχαιότητας. Εδώ συνέρρεαν οι πεφωτισμένοι άνθρωποι για να εμβαθύνουν στις σπουδές τους, γιατί δεν ήταν απλά και μόνο βιβλιοθήκη καταπώς την εννοούμε σήμερα αλλά ένα Μουσείο του Πολιτισμού, της Τέχνης και της Επιστήμης, ένα κέντρο βαθιάς και πλατιάς μόρφωσης και συνάντησης των πνευματικών έργων της εποχής της. Εδώ ήταν Ψυχής Ιατρείον.
Κάθε άνθρωπος του πνεύματος έπρεπε να έλθει εδώ και να υπηρετήσει τις πνευματικές του ανησυχίες και αναζητήσεις με τον πιο αποτελεσματικό έργο. Οι μεγάλοι διανοητές της εποχής (Αριστοτέλης, Ευκλείδης, Αρχιμήδης κλπ ) εδώ θήτευσαν ένα μέρος της πνευματικής τους ζωής, όπου ουσιαστικά γίνονταν «γονιμοποιήσεις» ιδεών και πολιτισμών, αφού ο θεσμός της Βιβλιοθήκης και του Μουσείου λειτουργούσαν ως το πρώτο παγκόσμιας ολκής πανεπιστήμιο στην ιστορία της ανθρωπότητας. Η Πέργαμος θα προσπαθήσει να γίνει το πιο ανταγωνιστικό μέρος στην μορφωτική ακτινοβολία της Αλεξάνδρειας, αλλά δεν θα καταφέρει να υπερβεί την αίγλη της μεγαλύτερης και της πιο θρυλικής βιβλιοθήκης στην ιστορία. Τα βιβλία θα εκφράζονται στις γλώσσες της εποχής, με μια ιδιαίτερα πολυπολιτισμική φροντίδα, και ιδιαίτερα στην ελληνική γλώσσα – που είναι η ligua franca του «γνωστού κόσμου» - κάθε σημαντική πτυχή της γνώσης.
Αλλά δεν θα έχουμε μόνο τη συνέκφραση των δημιουργικών δυνάμεων του ανθρώπου, αφού η Βιβλιοθήκη θα γίνει στόχαστρο των φονταμενταλιστικών και των σκοταδιστικών κύκλων κάθε λογής θρησκεύματος και τελικά θα πέσει θύμα του φανατισμού κατά τη γνώσης, κατά της πνευματικής καλλιέργειας και της χειραφέτησης του ανθρώπου. Ο «ιερός τρόμος» θα καταλύσει ένα από τα πιο διαφωτιστικά «παραδείγματα» του ανθρώπινου πολιτισμού με τον πιο σκαιό τρόπο.
Ας δούμε μερικές πτυχές του όλου εγχειρήματος μέσα από μια σχετική βιβλιογραφική αναφορά της wikipedia. «Σύμφωνα με τον Αριστέα ο Δημήτριος ώθησε τον Πτολεμαίο να συγκεντρώσει μια συλλογή βιβλίων για τη βασιλεία και τη διακυβέρνηση έτσι όπως τη διατύπωσε ο Πλάτων και επιπλέον να μαζέψει βιβλία από όλους τους λαούς του κόσμου… Ήταν η μεγάλη φιλοδοξία του Πτολεμαίου να συσσωρεύσει όλη τη γνώση, που οδήγησε αυτές τις μικρές συλλογές στην επικράτεια μιας αληθινής βιβλιοθήκης. Ο Τζέτζης αναφέρει, αρκετούς αιώνες αργότερα, ότι ο Καλλίμαχος κατέγραψε 400.000 μικτούς παπύρους… Οι μέθοδοι που χρησιμοποίησαν οι διάδοχοι του Πτολεμαίου προκειμένου να πετύχουν το σκοπό τους ήταν σίγουρα μοναδικές. Ο Πτολεμαίος Γ΄ συνέταξε μια επιστολή "προς όλους τους ηγεμόνες του κόσμου", ζητώντας να δανειστεί τα βιβλία τους. Επίσης, όλα τα πλοία που ελλιμενίζονταν στο λιμάνι της Αλεξάνδρειας, ήταν υποχρεωμένα να υποστούν έρευνα όχι για λαθρεμπόριο, αλλά για παπύρους που αντιγράφονταν και παραδίδονταν πίσω στους κατόχους τους».
Οι λαοί αγάπησαν την Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, οι λαοί της Ευρώπης, οι Άραβες και οι Μουσουλμάνοι και πιο πολύ ο λαός της Αιγύπτου και οι μετέχοντες της ελληνικής παιδείας, ακριβώς γιατί ήταν πάντα ο δικός τους θησαυρός, ο ζωντανός φάρος για τα διαφωτιστικά ρεύματα του ανθρώπου. Η Βιβλιοθήκη βρέθηκε εν μέσω εκτεταμένων και βαθιών μετασχηματισμών που συντελούνταν στις κοινωνίες, στους λαούς και στους πολιτισμούς της εποχής της. Για μεγάλο διάστημα όμως θα αποτελέσει τη συνέχεια της αντίληψης της διαπολιτισμικότητας και της πολυπολιτισμικότητας, που είχε ξεκινήσει ο ιδρυτής της πόλης της, ο Μέγας Αλέξανδρος.
Η ίδρυση της σύγχρονης βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας ήταν μια γλυκιά εκδίκηση κατά των σκοτεινών δυνάμεων, κατά της πνευματικής καθήλωσης του ανθρώπου. Ωστόσο, η απώλεια της θρυλικής αρχαίας βιβλιοθήκης πάντα θα είναι μια ζέουσα πληγή για όλους τους βιβλιόφιλους, για όλους τους εραστές των γραμμάτων και του πολιτισμού και θα δημιουργεί μια ιερή φαντασίωση, πώς θα ήταν ο σημερινός κόσμος αν η Βιβλιοθήκη των βιβλιοθηκών παρέμενε “ζωντανή” μέχρι τις ημέρες μας;
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
