Λεωνίδας Βουρλιώτης Κάθε χρόνο, με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των πανελλαδικών εξετάσεων, τα Μαθηματικά επανέρχονται στο επίκεντρο της συζήτησης. Όχι μόνο για τις επιδόσεις των υποψηφίων, αλλά κυρίως για το αν το σημερινό εξεταστικό μοντέλο ανταποκρίνεται πράγματι στις διαφορετικές ακαδημαϊκές διαδρομές που ακολουθούν οι μαθητές.
Στο ισχύον σύστημα, όλοι οι υποψήφιοι εξετάζονται στα ίδια θέματα Μαθηματικών Προσανατολισμού, ανεξάρτητα από το αν στοχεύουν σε Πολυτεχνικές σχολές ή σε Οικονομικά και Διοίκηση. Στην πράξη, όμως, τα αποτελέσματα δείχνουν ότι αυτή η «ενιαία» εξέταση δεν παράγει ενιαία –ούτε δίκαια– αποτελέσματα.
Οι αριθμοί που δεν περνούν απαρατήρητοι
Τα περσινά δεδομένα επιβεβαιώνουν μια σταθερή τάση των τελευταίων ετών: στους υποψηφίους της Ομάδας Προσανατολισμού Οικονομίας και Πληροφορικής, περίπου τρεις στους τέσσερις βρέθηκαν κάτω από τη βάση στα Μαθηματικά, ενώ σχεδόν ένας στους δύο έγραψε βαθμό κάτω από το 5. Πρόκειται για μια εικόνα που δεν μπορεί να αποδοθεί απλώς στην «αδυναμία» ή την έλλειψη προσπάθειας των μαθητών.
Αντίθετα, εγείρει ερωτήματα για το κατά πόσο το περιεχόμενο και το επίπεδο των θεμάτων ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες και τον προσανατολισμό των συγκεκριμένων υποψηφίων.
Ένα μάθημα, διαφορετικοί προορισμοί
Οι μαθητές που κατευθύνονται προς Οικονομικές σχολές δεν έχουν τις ίδιες απαιτήσεις σε μαθηματική εμβάθυνση με εκείνους που στοχεύουν σε Πολυτεχνεία ή τμήματα Θετικών Επιστημών. Παρ’ όλα αυτά, αξιολογούνται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, σαν να ακολουθούν όλοι την ίδια ακαδημαϊκή πορεία.
Το αποτέλεσμα είναι μια άνιση αξιολόγηση: μαθητές που χρειάζονται λειτουργικά, εφαρμοσμένα μαθηματικά για τις μελλοντικές τους σπουδές κρίνονται με κριτήρια σχεδιασμένα κυρίως για υψηλού επιπέδου θεωρητική κατάρτιση.
Όταν η «αντικειμενικότητα» γίνεται φίλτρο αποκλεισμού
Η κατάσταση επιβαρύνεται περαιτέρω από την εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής. Πολλοί υποψήφιοι, παρότι έχουν επιτύχει σε άλλα μαθήματα και έχουν δείξει συνέπεια στην προσπάθειά τους, αποκλείονται από τη Δημόσια Τριτοβάθμια Εκπαίδευση λόγω της επίδοσής τους στα Μαθηματικά. Και αυτό συμβαίνει ακόμη και όταν παραμένουν κενές θέσεις σε πανεπιστημιακά τμήματα, συμπεριλαμβανομένων σχολών με υψηλή ζήτηση.
Έτσι, το εξεταστικό εργαλείο από μηχανισμός επιλογής μετατρέπεται σε μηχανισμό αποκλεισμού, χωρίς σαφή σύνδεση με τις πραγματικές ακαδημαϊκές απαιτήσεις των σχολών.
Ένα παλιό μοντέλο που ίσως είχε απαντήσεις
Στο παρελθόν, το ελληνικό σύστημα είχε υιοθετήσει διαφοροποιημένα θέματα Μαθηματικών ανά κατεύθυνση σπουδών. Η διάκριση αυτή επέτρεπε πιο στοχευμένη αξιολόγηση, προσαρμοσμένη στη φύση των σχολών που ακολουθούσαν οι υποψήφιοι. Αν και το σύστημα εκείνο δεν ήταν χωρίς αδυναμίες, αναγνώριζε τουλάχιστον ότι «ίδια εξέταση για όλους» δεν σημαίνει απαραίτητα «ίση εξέταση για όλους».
Η ανάγκη επανασχεδιασμού
Η επαναφορά διαφοροποιημένων μαθηματικών ανά επιστημονικό πεδίο επανέρχεται πλέον ως ρεαλιστική και παιδαγωγικά τεκμηριωμένη πρόταση. Ένα σύστημα με εξειδικευμένα Μαθηματικά, προσαρμοσμένα στις ανάγκες κάθε κατεύθυνσης, θα μπορούσε να μειώσει τις στρεβλώσεις, να περιορίσει τους αδικαιολόγητους αποκλεισμούς και να ευθυγραμμίσει καλύτερα το Λύκειο με το Πανεπιστήμιο.
Στο ίδιο πλαίσιο, ανοίγει και η συζήτηση για ειδικά Μαθηματικά σε υποψηφίους των Επιστημών Υγείας — ένα ζήτημα διαφορετικό, αλλά εξίσου κρίσιμο για τη συνοχή του συστήματος.
Το ερώτημα, τελικά, δεν είναι αν όλοι πρέπει να εξετάζονται με τον ίδιο τρόπο, αλλά αν η αξιολόγηση υπηρετεί πραγματικά τη δικαιοσύνη και την ουσία της εκπαίδευσης.
Όλα τα νέα και οι ειδήσεις που αφορούν τις Πανελλήνιες
Πανελλαδικές 2025: Νέα πανωλεθρία για τα επτά Τμήματα Φυσικής
