Alfavita Newsroom Μια σιωπηλή αλλά εξαιρετικά αποτελεσματική στρατηγική εφαρμόζει πλέον το Ιράν στα νερά του Περσικού Κόλπου, μετατρέποντας τα Στενά του Ορμούζ σε μια ψηφιακή παγίδα για τη διεθνή ναυσιπλοΐα.
Χωρίς να ρίξει ούτε μία σφαίρα, έχει καταφέρει να διαταράξει σοβαρά τη ροή εμπορίου μέσω «ηλεκτρονικού σαμποτάζ».
Ένας πόλεμος χωρίς καπνό και εκρήξεις
Το Ιράν εγκαινιάζει μια νέα μορφή ασύμμετρης απειλής: όχι με καταλήψεις δεξαμενόπλοιων ή πυραυλικές επιθέσεις, αλλά μέσω ηλεκτρονικών παρεμβολών στα συστήματα πλοήγησης.
Από τις αρχές Ιουνίου 2025, το Τεχεράνη φέρεται να εφαρμόζει συντονισμένες επιθέσεις στα συστήματα GPS και AIS (Automatic Identification System) εκατοντάδων πλοίων που διέρχονται από το Στενό του Ορμούζ – το στρατηγικό πέρασμα απ’ όπου διακινείται σχεδόν το 20% του παγκόσμιου πετρελαίου.
Το αποτέλεσμα; Δεκάδες πλοία φαίνονται «σταθμευμένα» στην ξηρά, σε ιρανικές ερήμους, αεροδρόμια ή ακόμα και σε βουνά! Άλλα κινούνται σε αλλόκοτες διαδρομές μέσα στη θάλασσα, σαν να έχουν χάσει προσανατολισμό. Οι εικόνες από τις πλατφόρμες παρακολούθησης είναι εντυπωσιακές – και ανησυχητικές.
Πλοία στην έρημο και στα… αεροδρόμια
Η μαζική αλλοίωση συντεταγμένων GPS και σήματος AIS δεν είναι μόνο εντυπωσιακή σε συμβολικό επίπεδο. Έχει πραγματικό αντίκτυπο στην ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις στη ναυτιλιακή βιομηχανία.
Ορισμένα πλοία, μεταξύ των οποίων και ελληνικών συμφερόντων, εμφανίζονται σε εντελώς λανθασμένες θέσεις.
Η αβεβαιότητα για το πού βρίσκονται πραγματικά, οδηγεί αρκετές ναυτιλιακές εταιρείες στο να αναστείλουν ή να επανασχεδιάσουν δρομολόγια προς τον Περσικό Κόλπο.
Οι επιθέσεις δεν είναι στοχευμένες μόνο σε πολεμικά πλοία ή δεξαμενόπλοια – αφορούν όλο το φάσμα εμπορικών πλοίων, δημιουργώντας ένα γενικευμένο κλίμα αποσταθεροποίησης.
Ναυσιπλοΐα υπό αμφισβήτηση
Αν και τα πλοία μπορούν τεχνικά να πλοηγηθούν και χωρίς GPS (π.χ. με ραντάρ, παραδοσιακή ναυσιπλοΐα), η μαζική συγκέντρωση φορτηγών πλοίων και δεξαμενόπλοιων σε τόσο ευαίσθητη περιοχή καθιστά τα πράγματα επικίνδυνα.
Μια λάθος συντεταγμένη ή ένα «παγωμένο» στίγμα μπορεί να οδηγήσει σε σύγκρουση, ατύχημα ή παρεξήγηση με στρατιωτικές δυνάμεις.
Το Ιράν φαίνεται να ποντάρει ακριβώς σε αυτό: να δημιουργήσει τεχνικά «μη ασφαλή ύδατα», όπου το ρίσκο γίνεται αποτρεπτικό χωρίς να προκληθεί πραγματική πολεμική αναμέτρηση.
Η Τεχεράνη επιλέγει ηλεκτρονικό πόλεμο
Η Τεχεράνη θα μπορούσε να προχωρήσει σε απευθείας καταλήψεις δεξαμενόπλοιων ή σε άλλες ανοιχτές απειλές διαθέτοντας στην περιοχή ένα μεγάλο στόλο.
Αντί όμως για φυσική σύγκρουση, επιλέγει τον ηλεκτρονικό πόλεμο χαμηλής έντασης, με σημαντικά αποτελέσματα:
Δεν υπάρχει άμεσος «εχθρός» για αντίποινα.
Δεν πέφτει ούτε μια σφαίρα, αλλά η αποσταθεροποίηση είναι ουσιαστική.
Ο δυτικός τύπος δυσκολεύεται να το παρουσιάσει ως «επιθετική πράξη», ενώ η ναυτιλία υφίσταται κόστος.
Tο Ιράν δεν χρειάζεται να «πυροβολήσει» στα Στενά του Ορμούζ
Το μήνυμα είναι σαφές: το Ιράν δεν χρειάζεται να πυροβολήσει για να «κλείσει» τα Στενά του Ορμούζ. Μέσα από μια ψηφιακή τακτική, προκαλεί κόστος, αβεβαιότητα και πολιτική πίεση στη Δύση, ιδίως σε μια περίοδο γεωπολιτικής ρευστότητας με το βλέμμα στραμμένο και προς την Ανατολική Μεσόγειο.
Η παραποίηση σήματος GPS, γνωστή ως spoofing, σε αυτήν την κλίμακα (πάνω από 1.000 πλοία/ημέρα) δεν έχει προηγούμενο.
Η κίνηση αυτή εντάσσεται στην ευρύτερη στρατηγική «ψηφιακής κυριαρχίας» του Ιράν στον Περσικό Κόλπο. Αντί να εμπλακεί σε ανοιχτή σύγκρουση με αμερικανικές ή συμμαχικές δυνάμεις, στέλνει το εξής μήνυμα: «Μπορούμε να ελέγξουμε το Στενό χωρίς να σας ακουμπήσουμε.»
Και αυτό ίσως είναι πιο αποτελεσματικό – και πιο επικίνδυνο – από οποιαδήποτε επίθεση με πυραύλους.
Γιατί οι αγορές παραμένουν ψύχραιμες παρά την ένταση
Η συμμετοχή των ΗΠΑ στον πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Ιράν θεωρητικά μοιάζει να είναι ένα σημείο ανάφλεξης που θα προκαλέσει την κατάρρευση των αγορών.
Ωστόσο, οι επενδυτές σε μεγάλο βαθμό δεν δίνουν σημασία στην κλιμάκωση της έντασης, με πολλούς στρατηγικούς αναλυτές να πιστεύουν ότι η σύγκρουση θα περιοριστεί — και μάλιστα θα έχει θετική επίδραση σε ορισμένα περιουσιακά στοιχεία υψηλού κινδύνου (risk assets).
Νωρίτερα, ο δείκτης MSCI World, ο οποίος παρακολουθεί πάνω από χίλιες μεγάλες και μεσαίες εταιρείες από 23 ανεπτυγμένες αγορές, σημείωσε πτώση μόλις 0,1%.
Τα ασφαλή περιουσιακά στοιχεία επίσης παρουσιάζουν μικτές τάσεις, με το ιαπωνικό γεν να υποχωρεί κατά 0,64% έναντι του δολαρίου, ενώ οι τιμές του χρυσού σημείωσαν πτώση 0,45% στα 3.370 δολάρια ανά ουγγιά.
Σε γενικές γραμμές, οι αντιδράσεις της αγοράς μετά τις αμερικανικές επιθέσεις είναι λιγότερο επιθετικές, ειδικά σε σύγκριση με το παρελθόν, όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε αεροπορικές επιθέσεις κατά του Ιράν.
Ο Dan Ives, διευθύνων σύμβουλος της Wedbush, δήλωσε ότι οι αγορές θεωρούν την επίθεση κατά του Ιράν ως ανακούφιση, καθώς η πυρηνική απειλή έχει πλέον εξαφανιστεί από την περιοχή. Παράλληλα, θεωρεί ελάχιστους τους κινδύνους εξάπλωσης της σύγκρουσης στην υπόλοιπη περιοχή, καθιστώντας τη σύγκρουση πιο «απομονωμένη».
Άλλοι εμπειρογνώμονες του κλάδου εκτιμούν ότι οι εξελίξεις δεν αποτελούν συστημικό κίνδυνο για τις παγκόσμιες αγορές.
«Απίθανο να κλείσουν τα Στενά του Ορμούζ»
Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν μετέδωσαν ότι το κοινοβούλιο ενέκρινε το κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ. Ωστόσο, όπως τόνισε ο Peter Boockvar, διευθύνων σύμβουλος επενδύσεων της Bleakley Financial Group, «όλα εξαρτώνται από το πώς θα αντιδράσει το Ιράν».
Αν το Ιράν δεχθεί το τέλος των στρατιωτικών πυρηνικών του φιλοδοξιών, η σύγκρουση θα μπορούσε να λήξει και οι αγορές να παραμείνουν σταθερές.
Το χειρότερο σενάριο για τις αγορές θα ήταν το κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ, κάτι που θεωρείται απίθανο. Ο Marko Papic, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής της GeoMacro Strategy, προειδοποίησε ότι σε αυτή την περίπτωση οι τιμές του πετρελαίου θα ξεπεράσουν τα 100 δολάρια, θα επικρατήσει πανικός στις αγορές και οι μετοχές θα πέσουν τουλάχιστον κατά 10%.
Ταυτόχρονα, η Τεχεράνη γνωρίζει ότι μια τέτοια ενέργεια θα προκαλέσει άμεση, τιμωρητική και βίαιη αντίδραση από τις ΗΠΑ.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Βάζουν τους εκπαιδευτικούς να δουλεύουν... και στις διακοπές!
750 ευρώ σε 170.000 πολίτες - Πάρτε τα με μια μόνο αίτηση και όλα εξα αποστάσεως μέσω golearn
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 20/6
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
