Η ποιότητα του ύπνου φαίνεται να επηρεάζει άμεσα την εγκεφαλική μας υγεία, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), η οποία δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο του 2025 στο επιστημονικό περιοδικό EBioMedicine (The Lancet group). Η μελέτη ανέλυσε δεδομένα από περισσότερους από 27.000 ενήλικες, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι ανθυγιεινές συνήθειες ύπνου σχετίζονται με πρόωρη γήρανση του εγκεφάλου, ακόμη και έως ένα έτος σε σύγκριση με τη χρονολογική ηλικία.
Οι ερευνητές –μεταξύ των οποίων η Καθηγήτρια Θεραπευτικής Θεοδώρα Ψαλτοπούλου και οι βιολόγοι Αλεξάνδρα Σταυροπούλου και Σόνια Μαραβελάκη– επισημαίνουν ότι οι διαταραχές ύπνου συνδέονται όχι μόνο με τη γήρανση του εγκεφάλου, αλλά και με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας και άλλων νευροεκφυλιστικών νόσων.
Η μελέτη χρησιμοποίησε προηγμένα μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης για να υπολογίσει την «εγκεφαλική ηλικία» των συμμετεχόντων βάσει περισσότερων από 1.000 μετρήσεων από μαγνητικές τομογραφίες. Η διαφορά ανάμεσα στην εγκεφαλική και τη βιολογική ηλικία (brain age gap) θεωρείται έγκαιρος δείκτης έκπτωσης της εγκεφαλικής λειτουργίας.
Σύμφωνα με τα ευρήματα, ακόμη και μια μικρή επιδείνωση στις συνήθειες ύπνου –όπως μειωμένη διάρκεια, αϋπνία, ροχαλητό ή υπνηλία την ημέρα– σχετίζεται με αύξηση της εγκεφαλικής ηλικίας. Συγκεκριμένα, κάθε μείωση κατά μία μονάδα στη βαθμολογία «υγιούς ύπνου» αντιστοιχούσε σε επιβάρυνση του εγκεφάλου κατά περίπου μισό έτος.
Παράλληλα, οι εξετάσεις αίματος έδειξαν ότι η φλεγμονή στον οργανισμό –μέσω δεικτών όπως τα λευκά αιμοσφαίρια– εξηγεί σημαντικό ποσοστό της συσχέτισης ανάμεσα στις διαταραχές ύπνου και στη γήρανση του εγκεφάλου. Η σχέση αυτή ήταν πιο έντονη στους άνδρες και σε άτομα κάτω των 60 ετών.
Παρά τα σημαντικά ευρήματα, οι επιστήμονες σημειώνουν ορισμένους περιορισμούς: η ποιότητα ύπνου βασίστηκε σε αυτοαναφορές, ενώ οι συμμετέχοντες του UK Biobank –από όπου αντλήθηκαν τα δεδομένα– τείνουν να είναι πιο υγιείς και με υψηλότερο κοινωνικοοικονομικό προφίλ από τον γενικό πληθυσμό.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι, αν και η γήρανση του εγκεφάλου δεν είναι άμεσα ορατή, μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες στην υγεία, ενισχύοντας τον κίνδυνο για γνωστική έκπτωση, άνοια και ακόμη και πρόωρη θνησιμότητα. Ωστόσο, η βελτίωση των συνηθειών ύπνου είναι μια τροποποιήσιμη παράμετρος που μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά.
Συστήνεται επαρκής και σταθερός ύπνος (7–9 ώρες ημερησίως), αποφυγή καφεΐνης και ηλεκτρονικών συσκευών πριν τον ύπνο και υιοθέτηση ενός συνεπούς προγράμματος ξεκούρασης. Όπως καταλήγουν οι ερευνητές, ο ύπνος δεν είναι πολυτέλεια – είναι βασικός πυλώνας για την υγεία του εγκεφάλου και την πρόληψη της νευρολογικής φθοράς.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 4/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
