Νίκος Μακρής Πόσες φορές λες «εντάξει» μέσα σε μία μέρα; Ή πόσο συχνά ξεκινάς μια φράση με το «δηλαδή» χωρίς να το καταλάβεις;
Η καθημερινή ελληνική γλώσσα είναι γεμάτη από μικρές λέξεις-κλειδιά που χρησιμοποιούμε ασυναίσθητα.
Πρόκειται για λεκτικά «καύσιμα» που δίνουν ρυθμό στον διάλογο, εκφράζουν συναίσθημα και –χωρίς να το καταλάβουμε– χρωματίζουν κάθε μας συζήτηση.
Αυτές οι λέξεις σπάνια συναντώνται σε επίσημα κείμενα, αλλά κυριαρχούν στον προφορικό λόγο, στα μηνύματα, ακόμα και στα social media. Άλλες είναι συνδετικές, άλλες δηλώνουν έκπληξη ή απορία, κι άλλες αποτελούν απλώς γλωσσικές συνήθειες που έχουν ριζώσει στο συλλογικό μας λεξιλόγιο.
Οι 15 πιο χαρακτηριστικές ελληνικές λέξεις και εκφράσεις
1. Εντάξει
Συμφωνία, παραδοχή ή λήξη συζήτησης. Από το ξερό «εντάξει» μέχρι το πιο χαλαρό «οκ, εντάξει ρε φίλε». Λέξη-χαμαιλέοντας που προσαρμόζεται σε κάθε συνθήκη.
2. Καλά
Η πιο ευέλικτη ελληνική λέξη: «Καλά είσαι σοβαρός;», «Καλά ντε», «Καλά, οκ». Εκφράζει θαυμασμό, ειρωνεία ή και έκπληξη.
3. Ναι / Όχι
Φαινομενικά αυτονόητες λέξεις, αλλά με άπειρες αποχρώσεις: άλλο το κοφτό «ναι», άλλο το παρατεταμένο «ναιι;» γεμάτο απορία.
4. Δηλαδή
Η απόλυτη ελληνική συνδετική λέξη: διευκρινίζει, τονίζει, ή γεφυρώνει δύο σκέψεις στον λόγο.
5. Τίποτα
Από τις πιο παράδοξες απαντήσεις: λες «τίποτα» αλλά εννοείς «κάτι». Ένα μικρό γλωσσικό παιχνίδι.
6. Ξέρεις
Δεν σημαίνει πάντα γνώση – συχνά χρησιμοποιείται για να κερδίσουμε χρόνο ή να κρατήσουμε την προσοχή του συνομιλητή.
7. Έλα…
Μια λέξη-πολυεργαλείο: μπορεί να σημαίνει «έλα, σοβαρά;», «έλα μπράβο», ή «σταμάτα». Όλα εξαρτώνται από τον τόνο.
8. Λοιπόν
Σηματοδοτεί έναρξη ή αλλαγή πορείας στη συζήτηση. Δίνει κατεύθυνση στον διάλογο.
9. Οπότε
Χρησιμοποιείται σχεδόν αυτόματα ως λεκτικό γέμισμα, ακόμη κι όταν δεν υπάρχει πραγματική σύνδεση.
10. Βασικά
Αγαπημένη λέξη των νέων – αλλά και όλων μας. Προσδίδει έμφαση και ξαναφέρνει τον έλεγχο της συζήτησης.
11. Απλώς
Χρησιμοποιείται για να απλοποιήσει ή να «μαλακώσει» μια πρόταση, ακόμη κι όταν ακολουθεί κάτι περίπλοκο.
12. Καμία σχέση
Έκφραση διαφωνίας ή αποστασιοποίησης. Έγινε viral και στα social media.
13. Πλάκα κάνεις;
Δηλώνει έκπληξη, δυσπιστία ή θαυμασμό. Σπάνια σχετίζεται με… πραγματική πλάκα.
14. ΟΚ
Δάνειο από τα αγγλικά, που έχει ριζώσει πλήρως στον προφορικό μας λόγο. Σύντομο, παγκόσμιο και διαχρονικό.
15. Μμμ…
Ήχος-σήμα που δηλώνει σκέψη, αμφιβολία, αποδοχή ή και αδιαφορία. Δεν είναι λέξη – αλλά επικοινωνεί τα πάντα.
Γιατί χρησιμοποιούμε αυτές τις λέξεις τόσο συχνά;
Η καθημερινή ελληνική γλώσσα είναι γεμάτη από «μικρές» λέξεις με μεγάλη σημασία. Ο λόγος; Ευλυγισία και πολυσημία: προσαρμόζονται στο ύφος, στο συναίσθημα και στο πλαίσιο κάθε συζήτησης.
Πόσες από αυτές λες καθημερινά χωρίς καν να το καταλάβεις;
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 22/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
