Με αφορμή την απόφαση της Ε.Ε. το 2019 να απαγορεύσει τα πλαστικά μιας χρήσης από το 2021, πολλά προϊόντα της καθημερινότητας αντικαταστάθηκαν με υλικά όπως χαρτί, μπαμπού ή άλλα βιώσιμα υποκατάστατα. Ανάμεσά τους, τα καλαμάκια έγιναν σύμβολο περιβαλλοντικής υπευθυνότητας. Όμως, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Food Additives and Contaminants: Part A, αυτή η εικόνα φαίνεται να ανατρέπεται.
Οι ερευνητές εντόπισαν ότι πολλά από τα χάρτινα και μπαμπού καλαμάκια περιέχουν ουσίες γνωστές ως PFAS (πολυφθοριωμένες και υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ενώσεις), γνωστές και ως αιώνια χημικά. Οι ενώσεις αυτές δεν αποδομούνται εύκολα, παραμένουν στο περιβάλλον για πολύ καιρό και συνδέονται με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία: βλάβες στο ήπαρ, ενδοκρινικές διαταραχές, προβλήματα αναπαραγωγής, παχυσαρκία και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.
Τι έδειξε η έρευνα:
Η μελέτη εξέτασε 39 δείγματα καλαμακιών από διαφορετικά υλικά και μάρκες, που προέρχονταν κυρίως από εστιατόρια και καταστήματα λιανικής. Τα αποτελέσματα ήταν ανησυχητικά:
90% των χάρτινων καλαμακιών περιείχαν PFAS
80% των μπαμπού
75% των πλαστικών
40% των γυάλινων
0% των μεταλλικών (ανοξείδωτο ατσάλι)
Δηλαδή, τα μόνα καλαμάκια που δεν περιείχαν καθόλου PFAS ήταν εκείνα από ανοξείδωτο ατσάλι.
Σύμφωνα με τον Δρ Thimo Groffen, περιβαλλοντολόγο του Πανεπιστημίου της Αμβέρσας και επικεφαλής της μελέτης, η παρουσία αυτών των χημικών σημαίνει ότι τα εν λόγω καλαμάκια δεν είναι απαραίτητα βιοδιασπώμενα όπως υποστηρίζεται, ενώ ενδέχεται να μολύνουν το ποτό μας με χημικές ουσίες, ειδικά σε υγρό περιβάλλον.
Ακούσια επιμόλυνση ή σκόπιμη προσθήκη;
Οι επιστήμονες δεν είναι ακόμη βέβαιοι αν τα PFAS προστέθηκαν σκόπιμα στα καλαμάκια, π.χ. για να τα κάνουν πιο ανθεκτικά στο νερό ή αν πρόκειται για επιμόλυνση κατά τη διαδικασία παραγωγής. Πάντως, η ευρεία παρουσία τους σε πολλά προϊόντα και διαφορετικές εταιρείες ενισχύει το ενδεχόμενο σκόπιμης χρήσης.
Υπάρχει λόγος ανησυχίας;
Ο καθηγητής Αναλυτικής Χημείας του ΕΚΠΑ, Νίκος Θωμαΐδης, επισημαίνει πως η έκθεση σε χημικά είναι καθημερινή πραγματικότητα. Παρότι οι συγκεκριμένες ενώσεις είναι ανθεκτικές και πιθανόν να συσσωρεύονται στο σώμα, δεν υπάρχει άμεσος κίνδυνος από την περιστασιακή χρήση ενός καλαμακιού για λίγα λεπτά. Το πρόβλημα εντοπίζεται στη μακροχρόνια, καθημερινή έκθεση σε τέτοιου είδους υλικά από πολλαπλές πηγές.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Ποιοι οδηγούν τα «ΑΟ» αυτοκίνητα στην Ελλάδα - Τι σημαίνουν οι μυστηριώδεις πινακίδες
Voucher 2250 ευρώ σε ανέργους με ΚΑΥΑΣ DYPAHS - ΞΕΚΙΝΗΣΤΕ ΑΜΕΣΑ ΣΤΟ ΕΚΕΚ ΕΔΩ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 1/8
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ