Το μελάνωμα είναι ένας καρκίνος που ξεκινά από τα μελανοκύτταρα, δηλαδή τα κύτταρα που παράγουν τη χρωστική του σώματος. Τέτοια κύτταρα υπάρχουν και στο μάτι, συγκεκριμένα στον επιπεφυκότα, την ίριδα, το ακτινωτό σώμα και τον χοριοειδή.
Το οφθαλμικό μελάνωμα είναι σοβαρή και επικίνδυνη ασθένεια γιατί μπορεί να απειλήσει όχι μόνο την όραση αλλά και τη ζωή του ασθενούς, αφού συχνά κάνει μεταστάσεις σε άλλα όργανα. Μπορεί να ξεκινήσει από το ίδιο το μάτι (πρωτοπαθές) ή να είναι μετάσταση από άλλο σημείο του σώματος, όπως το δέρμα ή οι πνεύμονες.
Συνήθως προσβάλλεται μόνο ένας οφθαλμός και το μελάνωμα μπορεί να εντοπίζεται στον χοριοειδή, στο ακτινωτό σώμα ή στην ίριδα. Το πιο συνηθισμένο είναι το χοριοειδικό μελάνωμα, που είναι και ο πιο συχνός κακοήθης όγκος μέσα στο μάτι στους ενήλικες. Πρόκειται για μια επικίνδυνη μορφή καρκίνου, με περίπου 25% πιθανότητα θανάτου μέσα σε πέντε χρόνια.
Ποια συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν;
Πολλές φορές, το μελάνωμα στον χοριοειδή ανακαλύπτεται τυχαία κατά τη διάρκεια οφθαλμολογικής εξέτασης, αφού τις περισσότερες φορές δεν προκαλεί εμφανή συμπτώματα. Όταν υπάρχουν, περιλαμβάνουν λάμψεις φωτός, "μυγάκια", απώλεια μέρους του οπτικού πεδίου ή μείωση της όρασης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να προκαλέσει γλαύκωμα ή φλεγμονή. Ειδικά για άτομα με ιστορικό καρκίνου, είναι απαραίτητος ο ετήσιος πλήρης οφθαλμολογικός έλεγχος, μαζί με προσεκτική βυθοσκόπηση.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση γίνεται κυρίως με ειδικές απεικονιστικές εξετάσεις, όπως το υπερηχογράφημα του ματιού, φωτογράφηση του βυθού, αυτοφθορισμός, οπτική τομογραφία συνοχής (OCT) και φλουοροαγγειογραφία. Η βιοψία είναι σπάνια και γίνεται μόνο όταν είναι απόλυτα απαραίτητο. Η διάγνωση και η παρακολούθηση πρέπει να γίνονται αποκλειστικά από εξειδικευμένο οφθαλμίατρο στην ογκολογία.
Ποιες είναι οι θεραπείες;
Η θεραπεία του χοριοειδικού μελανώματος εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: το μέγεθος και τη θέση του όγκου, την κατάσταση και των δύο ματιών, την ηλικία και υγεία του ασθενούς και τις προσωπικές του επιθυμίες. Οι βασικές θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:
Βραχυθεραπεία με ειδικές πλάκες που τοποθετούνται στο μάτι
Ακτινοχειρουργική Gamma Knife
Πρωτονιακή ακτινοβολία
Αφαίρεση του όγκου με χειρουργικές μεθόδους
Ενδεχομένως εξόρυξη του ματιού, σε σοβαρές περιπτώσεις
Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, μπορεί να εφαρμοστούν και άλλες μέθοδοι όπως διακορική θερμοθεραπεία, φωτοδυναμική θεραπεία και ενέσεις anti-VEGF μέσα στο μάτι.
Παρά την πρόοδο στην αντιμετώπιση, συνεχίζονται οι έρευνες για καλύτερη κατανόηση της νόσου και την ανάπτυξη θεραπειών με λιγότερες παρενέργειες και καλύτερη πρόγνωση για τους ασθενείς.
Πρόγνωση και παρακολούθηση
Οι ασθενείς με χοριοειδικό μελάνωμα πρέπει να βρίσκονται υπό συνεχή παρακολούθηση όχι μόνο για την πιθανότητα υποτροπής στο μάτι, αλλά και για μεταστάσεις, ιδιαίτερα στο ήπαρ, στους πνεύμονες και στο δέρμα. Για τον λόγο αυτό, είναι σημαντικό να τους παρακολουθεί και ογκολόγος, εκτός από τον οφθαλμίατρο.
Η πρόγνωση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες: το μέγεθος του όγκου, αν έχει επεκταθεί έξω από το μάτι, αν εντοπίζεται στο ακτινωτό σώμα και φυσικά τα κυτταρικά και γενετικά χαρακτηριστικά του μελανώματος.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Πότε θα βγουν οι πίνακες κατάταξης αναπληρωτών για προσλήψεις
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 17/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
