Από φούσκα σε φούσκα

Πρώτον, το γεγονός ότι μετά και την αξιολόγηση του φθινοπώρου οι καταβολές των δανειακών δόσεων από τους Ευρωπαίους δανειστές τελειώνουν και απομένουν οι δόσεις του ΔΝΤ μέχρι και το 2016. Το ΔΝΤ δεν έχει λόγους να επιμείνει στη συνέχιση της βασανιστικής τελετουργίας των αξιολογήσεων όσο παίρνει πίσω τα λεφτά του ή όσο κάποιος του εγγυάται ότι θα τα πάρει εντόκως.

Δεύτερον, υπάρχουν οι νέοι ρόλοι που αναλαμβάνουν η Κομισιόν και η ΕΚΤ. Ο νεοεκλεγείς πρόεδρος της Κομισιόν φιλοδοξεί να την καταστήσει την πρώτη «πραγματική πολιτική κυβέρνηση» της Ε.Ε., αξιοποιώντας τις ευρύτατες εξουσίες (και ευελιξίες) που του δίνουν τα πανευρωπαϊκά «Μνημόνια» (Δημοσιονομικό Σύμφωνο Σύμφωνο για το ευρώ+). Ταυτόχρονα, η ΕΚΤ καθίσταται ο παντεπόπτης οφθαλμός του χρηματοπιστωτικού συστήματος της Ευρωζώνης και μέσω αυτού όλων των κλάδων της οικονομίας.

Αυτά τα δύο δεδομένα διευκολύνουν τεχνικά και πολιτικά τις ευρωπαϊκές συνιστώσες της τρόικας να τη μεταλλάξουν σε ένα όχημα πιο «ευρωπαϊκό». Το οποίο, ωστόσο, θα διαθέτει όλες τις εξουσίες επιτήρησης της ελληνικής και οποιασδήποτε άλλης ασθενούς οικονομίας, χωρίς τη δυσάρεστη παρουσία του ΔΝΤ, αλλά και χωρίς την άκαμπτη προσκόλληση στο ευαγγέλιο της δημοσιονομικής λιτότητας, που έτσι κι αλλιώς χρεώνεται ένα σερί παταγωδών αποτυχιών. Η συμβολή του Γιούνκερ σ' αυτή τη μετάλλαξη έγκειται στη διαπίστωση ότι η στενά νοούμενη δημοσιονομική λιτότητα δεν είναι πάντα το καταλληλότερο εργαλείο σαρωτικής φιλελευθεροποίησης μιας οικονομίας. Πολύ πιο αποτελεσματική και στρατηγικά καίρια θα ήταν η μακρόχρονη δέσμευσή της σε «μεταρρυθμιστικά συμβόλαια».

Με αυτή την οπτική πρέπει να «διαβάσει» κανείς και το πρόσφατο δημοσίευμα του Reuters περί σχεδίου των Βρυξελλών να διαλυθεί η τρόικα και να τη διαδεχθεί μια ευρωπαϊκή task force που θα πιέζει «χαλαρότερα, αλλά σταθερά» την Ελλάδα, ώστε να προωθεί τις αναγκαίες «μεταρρυθμίσεις» είτε έναντι ενός συμπληρωματικού δανείου είτε έναντι της νέας αναδιάρθρωσης του χρέους. Υπό το ίδιο πρίσμα πρέπει να ερμηνεύεται και η κυβερνητική σπουδή για απογαλακτισμό από την τρόικα και «ελληνοποίηση των μεταρρυθμίσεων». Εν ολίγοις, οι ένοικοι του Μαξίμου είναι «μιλημένοι» από τους Ευρωπαίους προϊσταμένους τους.

Αυτή η εξέλιξη, εφόσον δρομολογηθεί χωρίς απρόοπτα, θα δώσει κάποιο επικοινωνιακό πλεονέκτημα στην κυβέρνηση, αλλά και στην ευρωπαϊκή νομενκλατούρα, η οποία θα επιδιώξει να «πουλήσει» στο ευρωπαϊκό ακροατήριο το παραμύθι της αποκατάστασης της ευρωπαϊκής «νομιμότητας» μετά την αναγκαστική «παρένθεση» της τρόικας.

Ωστόσο, ακόμη κι αυτή η μετάλλαξη της τρόικας θα είναι ακόμη μια επικοινωνιακή φούσκα. Η ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία διάγει τον βίο της στο ίδιο γυάλινο κλουβί που ζει η συγκυβέρνηση Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ, αποκομμένη ή απλώς αδιάφορη για την κοινωνική και οικονομική πραγματικότητα της Ε.Ε. και της Ευρωζώνης. Όλες οι αποφάσεις που έλαβε την τελευταία πενταετία, με επίκεντρο τη διαχείριση της κρίσης χρέους, ήταν μια σειρά από πολιτικές και οικονομικές φούσκες που εξαερώθηκαν βίαια η μία μετά την άλλη. Οι τραπεζικές και κρατικές διασώσεις, το πρώτο δάνειο - Μνημόνιο, οι μηχανισμοί ESM και EFSF, το δεύτερο δάνειο - Μνημόνιο, το PSI, οι ενέσεις ρευστότητας της ΕΚΤ, ακόμη και το περιβόητο «μπαζούκα» του Ντράγκι, που υποτίθεται ότι θα ξεκολλήσει την Ευρωζώνη από τα βαλτόνερα της στασιμότητας, είναι μια διαδοχή από αποφάσεις που διαφημίστηκαν ως ιστορικές «καινοτομίες» και αποδείχθηκαν κραυγαλέες αποτυχίες ακόμη και με τα μυωπικά κριτήρια της νεοφιλελεύθερης ελίτ.

Οι δύο τελευταίες φούσκες σκάνε μπροστά στα μάτια μας. Η μία αφορά, στη διαχείριση της ουκρανικής κρίσης και όλης της «ανατολικής» ζώνης γεωπολιτικής αναταραχής, στην οποία η Ε.Ε. έχει εμπλακεί με ιμπεριαλιστικό κυνισμό. Τώρα πέφτει θύμα της «επιτυχίας» της. Οι επιλογές της και οι παρενέργειές τους (ρωσικές κυρώσεις) ανοίγουν διάπλατα το παράθυρο επιστροφής στην ύφεση. Το ίδιο παράθυρο ανοίγει και το σκάσιμο της δεύτερης φούσκας, της περίφημης «ανάστασης» της ευρωπαϊκής περιφέρειας, πάνω στην οποία στήθηκε το ολιγόμηνο πάρτι κερδοσκοπίας από τους γύπες των αγορών, με τις ευλογίες της Κομισιόν και της ΕΚΤ. Τώρα, οι «επενδυτές» εγκαταλείπουν όπως - όπως ομόλογα και μετοχές των «success stories» της ευρωπεριφέρειας, απογειώνουν τα spreads της και καταφεύγουν ξανά στα αγαπημένα τους γερμανικά ομόλογα. Σ' αυτό το περιβάλλον, που προδιαγράφει ακόμη μια χρονιά ύφεσης για την Ελλάδα, ελάχιστη σημασία έχει, έστω και επικοινωνιακή, αν η μεταρρυθμιστική της καταστροφή θα συνεχιστεί υπό τη μπαγκέτα της τρόικας ή ενός άλλου, πιο Ευρωπαίου μαέστρου.

 

Αναδημοσίευση από την ΑΥΓΗ