New York Times: «Ο πανούργος κ. Σάλλας»

«Ένας πανούργος τραπεζίτης φτάνει στην κορυφή» τιτλοφορείται ρεπορτάζ των «New York Times» που αφορά τον πρόεδρο της Τράπεζας Πειραιώς, Μιχάλη Σάλλα. Η μεγάλη αμερικανική εφημερίδα σκιαγραφεί το προφίλ του τραπεζίτη, εστιάζοντας σε σκοτεινές πτυχές της δραστηριότητάς της τράπεζάς του, η οποία σε λιγότερο από ένα χρόνο κατάφερε να διπλασιάσει το μέγεθός της και να γίνει ο μεγαλύτερος χρηματοπιστωτικός οργανισμός της χώρας. Ο δημοσιογράφος Λάντον Τόμας κάνει μνεία υποθέσεων στις οποίες έχει αναφερθεί επανειλημμένως και το HOT DOC, όπως η εξαγορά των υποκαταστημάτων των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα, τα δάνεια της οικογένειας Σάλλα, καθώς και η σχέση Πειραιώς-MIG του Ανδρέα Βγενόπουλου, αλλά και με το διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιώργο Προβόπουλο.

 

 

«Η αγορά των ελληνικών υποκαταστημάτων της Λαϊκής από την Πειραιώς έθεσε τον κ. Σάλλα επικεφαλής της τράπεζας η οποία ένα μήνα νωρίτερα είχε χαρακτηρίσει επισφαλή δάνεια που είχαν πάρει οι οφσόρ της οικογένειάς του.

 

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που ο Μιχάλης Σάλλας, ο πρόεδρος της Τράπεζας Πειραιώς, είχε ένα όνειρο, να κάνει την τράπεζά του πολύ μεγάλη για να αποτύχει. Τώρα, όμως, που κατάφερε να μετατρέψει την τράπεζά του στη μεγαλύτερη της Ελλάδας, διασφαλίζοντας πως η Πειραιώς θα μπορέσει να διασωθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ο κ. Σάλλας ρισκάρει κάποιες από τις κινήσεις που έκανε στην πορεία του να τον στοιχειώσουν. Ανάμεσά τους κι ο δανεισμός περισσότερων από 100 εκατομμύρια ευρώ από φίλο τραπεζίτη (σημ. το ρεπορτάζ εννοεί τη Λαϊκή Τράπεζα του ομίλου MIG εκείνη την εποχή), προκειμένου να ανεβούν οι μετοχές της τράπεζάς του, καθώς και τα επισφαλή δάνεια σε ανθρώπους κι οντότητες με δεσμούς με την Πειραιώς.

 

Οι εντεταλμένοι από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να παρακολουθούν τις εξελίξεις στην Ελλάδα ενδεχομένως να αντιληφθούν πως ακόμα και υπό διεθνή εποπτεία θα είναι δύσκολο να αλλάξει την ασύδοτη επιχειρηματική κουλτούρα η του ελληνικού οικονομικού συστήματος. Η ταχύτατη άνοδος του κ. Σάλλα είναι ένα καλό παράδειγμα. Ένας σκληρός, χαρισματικός τραπεζίτης, ο οποίος απόκτησε τον έλεγχο της Πειραιώς το 1991 και τη μεγέθυνε μέσα από περισσότερες από 15 συγχωνεύσεις κι εξαγορές of more than 15 mergers and acquisitions, έφτασε στην κορυφή του ελληνικού τραπεζικού συστήματος το Μάρτιο όταν κεφαλαιοποίησε την καταστροφή του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, αγοράζοντας τα ελληνικά υποκαταστήματα της Τράπεζας Κύπρου, της Λαϊκής Τράπεζας και της Ελληνικής Τράπεζας. Οι υποστηρικτές του ισχυρίζονται πως πρέπει να απονεμηθούν έπαινοι στον κ. Σάλλα για το επιχειρηματικό του δαιμόνιο και τη μεγάλη του όρεξη να αναλαμβάνει ρίσκα. Διακρίνοντας μια ευκαιρία να «επανεφεύρει» την τράπεζά του, πήρε κεφάλι σε σχέση με τους πιο αρτηριοσκληρωτικούς ανταγωνιστές του. «Είναι ο άνθρωπος που μπορεί να λειτουργήσει ως καπετάνιος για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα» υποστηρίζει ο Τζον Ρήγας, ελληνοαμερικανός διαχειριστής fund και πελάτης τράπεζας η οποία είναι ιδιοκτήτης επενδυτικής εταιρίας με έδρα στην Αθήνα, στην οποία η Πειραιώς είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος.

 

Ωστόσο, άλλοι υποστηρίζουν πως ο κ. Σάλλας έχει ξεπεράσει τα όρια και πως θα πρέπει να ελεγχθούν καλύτερα οι κινήσεις του στο λασπώδη κόσμο της ελληνικής οικονομίας, όπου τα συμφέροντα των τραπεζιτών, των μέσων ενημέρωσης και των πολιτικών διαπλέκονται. «Η Πειραιώς έχει χρησιμοποιήσει εδώ και πολύ καιρό προβληματικές πρακτικές οι οποίες πρέπει να διερευνηθούν», είπε ο Κώστας Λαπαβίτσας, καθηγητής στο UCL του Λονδίνου. «Αυτό που με απασχολεί είναι πως η Πειραιώς έγινε η κορυφαία τράπεζα στην Ελλάδα όχι γιατί βελτίωσε τις πρακτικές της, αλλά γιατί το παλιό καθεστώς απλώς προσαρμόζεται στις νέες συνθήκες, κι αυτό είναι σημάδι νοσηρότητας κι όχι υγείας». Ο Άνθιμος Θωμόπουλος, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος της Πειραιώς, είπε πως όλες οι πτυχές των δραστηριοτήτων της τράπεζας έχουν διερευνηθεί εξονυχιστικώς από ανεξάρτητους ελεγκτές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, χωρίς να έχει βρεθεί κάτι μεμπτό.

 

Με πτυχίο στα οικονομικά, ο 62χρονος κ. Σάλλας έκανε τα πρώτα επαγγελματικά του βήματα απασχολούμενος για τον Ανδρέα Παπανδρέου τη δεκαετία του ’80. Από τότε που ανάλαβε την Πειραιώς η επιρροή του συνέχισε να επεκτείνεται. Έχει στενές σχέσεις με το διοικητή της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιώργο Προβόπουλο, ο οποίος ήταν μέχρι το 2008 αντιπρόεδρος της Πειραιώς, η οποία είναι από τους μεγαλύτερους διαφημιζόμενους στα ελληνικά μίντια.

 

Η Ευρώπη έκανε «φύλλο και φτερό» τις μεγαλύτερες ελληνικές τράπεζες, εστιάζοντας στη χρηματοδότηση πολιτικών κομμάτων, σε δάνεια σε οντότητες με τις οποίες οι τράπεζες μπορεί να έχουν οικονομικά συμφέροντα, και τις έβγαλε καθαρές. Ωστόσο, όσον αφορά την Πειραιώς αυτό το συμπέρασμα συγκρούεται με το αντίστοιχο στο οποίο κατάληξαν οι ελεγκτές στη Λαϊκή Τράπεζα Κύπρου, οι οποίοι ανακάλυψαν δάνεια 113.000.000 ευρώ 113 million σε τρεις οφσόρ εταιρίες, οι οποίες ελέγχονταν από τον κ. Σάλλα και τα παιδιά του Γιώργο και Μυρτώ. Σύμφωνα με τον έλεγχο που πραγματοποίησε η νέα διοίκηση της Λαϊκής, αντίγραφά του οποίου έγιναν προσβάσιμα στους «New York Times», αυτά τα δάνεια αξιοποιήθηκαν στην αγορά μετοχών της Πειραιώς στην ανοιχτή αγορά και να συμμετάσχουν στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου το 2011. Παρόλα τα αιτήματα της Λαϊκής, σύμφωνα με τους ελεγκτές, ο κ. Σάλλας δεν ζήτησε περισσότερες εγγυήσεις μολονότι οι μετοχές έχαναν συνεχώς την αξία τους. Στο τέλος το χρέος, όπως υπολογίζεται από το κενό που προκύπτει από το ύψος του δανείου και το κεφάλαιο της Πειραιώς που το κάλυπτε, έφτασε τα 107.000.000 ευρώ, σύμφωνα με τον έλεγχο. Σε αναφορά της PricewaterhouseCoopers, η Λαϊκή συμβουλεύτηκε να βάλει στην άκρη 93.000.000 ευρώ προκειμένου να είναι εξασφαλισμένη απέναντι στα δάνεια της οικογένειας Σάλλα.

 

Τον προηγούμενο μήνα, σε επιστολή της προς την κυπριακή Βουλή, η Κεντρική Τράπεζα Κύπρου υποστήριξε πως είχε προειδοποιήσει από το 2011 πως τα συγκεκριμένα δάνεια χρειάζονταν καλύτερες εγγυήσεις. Στα μέσα Φεβρουαρίου, μόλις ένα μήνα πριν αγοραστεί η τράπεζα από την Πειραιώς, τα δάνεια μεταφέρθηκαν στο Τμήμα Επισφαλειών της Λαϊκής. Οι ελεγκτές, μάλιστα, διαπίστωσαν μια ευρύτερη συνεργασία μεταξύ του πρώην προέδρου της Λαϊκής, Ανδρέα Βγενόπουλο και τον κ. Σάλλα. Οι ελεγκτές εξέτασαν και τα μετατρέψιμα ομόλογα που είχε εκδώσει η MIG το Μάρτιο του 2010, όπου διαπίστωσαν ότι από τα 252.000.000 ευρώ που συγκέντρωσε, μόνο τα 25.000.000 ευρώ προέκυψαν από εξωτερικούς επενδυτές. Τα υπόλοιπα προήλθαν είτε από επιχειρηματικές οντότητες που συνδέονταν με τον κ. Βγενόπουλο είτε με την Πειραιώς.