Μιχάλης Τσιλιβάκος Σε πολεμική ετοιμότητα βρίσκονται οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί των Άνω Πετραλώνων μετά το ενδεχόμενο μετατροπής του 9ου Γυμνασίου και Λυκείου Αθηνών σε Δημόσιο Ωνάσειο Σχολείο (ΔΗΜ.Ω.Σ).
Η κίνηση αυτή, που εντάσσεται στο δίκτυο των σχολείων «υπό την αιγίδα» του Ιδρύματος Ωνάση, έχει προκαλέσει σφοδρές αντιδράσεις, με τον Σύλλογο Γονέων του 73ου Δημοτικού Σχολείου και του 9ου Γυμνασίου να δημοσιεύουν μια καυστική ανακοίνωση, την οποία συνυπογράφουν εκπαιδευτικές ομοσπονδίες, αποδομώντας «10 Μύθους» γύρω από τα Ωνάσεια Σχολεία.
Το βασικό μήνυμα είναι αμείλικτο: Τα Ωνάσεια Σχολεία δεν είναι λύση, αλλά πρόβλημα για τη γειτονιά και το δημόσιο σχολείο.
Το «κόσκινο» των εξετάσεων: Όταν η πίεση γίνεται παιδαγωγική
Η πιο έντονη κριτική εστιάζεται στην κατηγοριοποίηση των μαθητών και στην εντατικοποίηση που επιφέρει το μοντέλο του ΔΗΜ.Ω.Σ.
Όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση, η ποιότητα ενός σχολείου «δεν χτίζεται με επιλογή μαθητών, πίεση για επιδόσεις και εξετάσεις που θυμίζουν πανελλαδικές από τα 11–12 τους χρόνια».
Αντίθετα, δημιουργεί ένα περιβάλλον αυξημένου άγχους και χαμηλής αυτοεκτίμησης για όσους δεν αντέχουν τον εξεταστικό μαραθώνιο. Το αυξημένο ωράριο (8.15 - 16.00 χωρίς πρόβλεψη σίτισης) και οι υποχρεωτικοί όμιλοι κρίνονται ως ακατάλληλα για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες ή ανάγκη για ανθρώπινο ρυθμό.
Επιπλέον, ο τίτλος του σχολείου για «άριστους» αποδομείται: «Το Ωνάσειο δεν είναι σχολείο για “άριστους” - είναι σχολείο για επιλεγμένους», με την επιλογή να εξαρτάται από παράγοντες όπως τα φροντιστήρια, ο χρόνος προετοιμασίας και η οικογενειακή στήριξη.
Η υποβάθμιση του σχολείου της γειτονιάς
Ο κεντρικός φόβος της τοπικής κοινωνίας είναι η αποδυνάμωση όλων των υπόλοιπων δημόσιων σχολείων της περιοχής. Σύμφωνα με τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, η δημιουργία ενός «ελίτ» σχολείου λειτουργεί ως «εκπαιδευτικός διαχωρισμός»:
Αλλάζει η δομή του μαθητικού πληθυσμού στα γύρω σχολεία.
Αυξάνεται ο πληθυσμός των τμημάτων, καθώς το ΔΗΜ.Ω.Σ. έχει περιορισμένο ποσοστό υποχρεωτικής απορρόφησης μαθητών από τη γειτονιά.
Μειώνεται η χρηματοδότηση και απαξιώνονται οι ανάγκες σε διδακτικό προσωπικό στα παρακείμενα σχολεία, οδηγώντας στην υποβάθμιση.
Μάλιστα, επισημαίνουν ότι τα Άνω Πετράλωνα δεν πληρούν τις κοινωνικές ή οικονομικές προϋποθέσεις που περιγράφονται στο αντίστοιχο ΦΕΚ για τη δικαιολόγηση ενός τέτοιου σχολείου, ενώ σε μικρή απόσταση λειτουργούν ήδη τέσσερα πρότυπα/πειραματικά σχολεία.
Ελαστικές σχέσεις και «δωρεά» με όρους
Σημαντική κριτική ασκείται και στο πλαίσιο λειτουργίας των Ωνασείων: Εκπαιδευτικοί επιλέγονται με τυπικά προσόντα, αλλάζουν συχνά θέση (κάθε 2 χρόνια) και εργάζονται υπό ελαστικές εργασιακές σχέσεις και διαρκή αξιολόγηση, κάτι που δημιουργεί σχολείο χωρίς συνέχεια και σταθερότητα.
Η λειτουργία τους ρυθμίζεται από ειδική σύμβαση δωρεάς (Ν. 5174/2025), η οποία υπερισχύει κάθε άλλης νομοθεσίας για τα δημόσια σχολεία. Παράλληλα, ενώ προβάλλονται ως ιδιωτική χρηματοδότηση, το κράτος καλύπτει μισθούς, οι δήμοι κτήρια, ενώ το Ίδρυμα απαλλάσσεται από ΦΠΑ, στερώντας έσοδα από το Δημόσιο.
Η γειτονιά αντιστέκεται: Συγκέντρωση και πορεία
Ως απάντηση, η Ένωση Συλλόγων Γονέων 3ης ΔΚ, η Ε' ΕΛΜΕ και ο Σύλλογος Εκπαιδευτικών ΠΕ «ο Παρθενώνας» καλούν σε συγκέντρωση διαμαρτυρίας την Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2025, στις 18:00, στην Πλατεία Μερκούρη, που θα ακολουθήσει πορεία προς το 9ο Γυμνάσιο/Λύκειο.
Ζητούν «κατάργηση του νόμου για τα «Ωνάσεια Σχολεία» και γενναίες χρηματοδοτήσεις για την ουσιαστική αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου για όλα τα παιδιά.
Αναλυτικά οι ανακοινώσεις
1. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΓΟΝΕΩΝ
«Γιατί το Ωνάσειο σχολείο (ΔΗΜΩΣ) δεν είναι λύση για τη γειτονιά και τα σχολεία μας
Μύθος 1: «Το Ωνάσειο θα είναι καλύτερο σχολείο από το υπάρχον δημόσιο σχολείο - άρα αξίζει». Αλήθεια: Το ερώτημα δεν είναι «θα γίνει καλύτερο σχολείο;» αλλά τι σημαίνει καλύτερο σχολείο και για ποιον. Η ποιότητα ενός σχολείου δεν χτίζεται με επιλογή μαθητών, πίεση για επιδόσεις και εξετάσεις που θυμίζουν πανελλαδικές από τα 11–12 τους χρόνια. Χτίζεται με ισότιμη πρόσβαση, υποστήριξη και ευκαιρίες για όλα τα παιδιά. Ένα σχολείο με εισαγωγικές εξετάσεις, αυξημένο ωράριο (καθημερινά 8.15 - 16.00 χωρίς καμία πρόβλεψη σίτισης), υποχρεωτικούς ομίλους, εντατικοποίηση και διαρκή αξιολόγηση δεν είναι κατάλληλο για κανενα παιδί - πόσο μάλλον για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, άγχος, οικογενειακές υποχρεώσεις ή σαφή ανάγκη για πιο ανθρώπινο ρυθμό. Το δημόσιο σχολείο της γειτονιάς έχει αποστολή να είναι καλό για κάθε παιδί, όχι για όσους «περνούν από κόσκινο». Είναι ο χώρος όπου μεγαλώνουν οι παρέες, χτίζονται σχέσεις, αναπτύσσονται αξίες αλληλεγγύης και συνεργασίας. Δεν χρειάζεται χορηγούς και επιπλέον πειθάρχηση - χρειάζεται κοινότητα, φροντίδα και σταθερότητα. Το ζητούμενο είναι παιδιά που χτίζουν χαρακτήρα και δεσμούς, όχι παιδιά που κυνηγούν τίτλους «αριστείας» και εκπαιδευτικούς που στηρίζονται στη συνεργασία και τη ζύμωση με τους μαθητές τους, όχι σε κατευθύνσεις από επιτροπές τεχνοκρατών.
Μύθος 2 : «Το Ωνάσειο θα έχει καλύτερους καθηγητές». Αλήθεια: Στα Ωνάσεια οι εκπαιδευτικοί επιλέγονται με υψηλά τυπικά προσόντα - όχι απαραίτητα ουσιαστικά, δηλαδή με αυτά που χρειάζεται ένα σχολείο γειτονιάς: γνώση της κοινότητας, σταθερότητα και ουσιαστική παιδαγωγική σχέση με τα παιδιά. Συχνά προέρχονται από άλλα μέρη, αλλάζουν συχνά θέση (κάθε 2 χρόνια) και δεν έχουν χρόνο να χτίσουν πραγματικούς δεσμούς με μαθητές και οικογένειες. Αυτό δημιουργεί σχολείο χωρίς συνέχεια και χωρίς εκπαιδευτική «μνήμη». Παράλληλα, οι εργασιακές σχέσεις είναι πιο ελαστικές και οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται σε διαρκές καθεστώς αξιολόγησης και «πειραματισμού». Ένας εκπαιδευτικός που δουλεύει με ανασφάλεια και πίεση δεν μπορεί να προσφέρει σταθερό και ήρεμο περιβάλλον - και τα παιδιά το βιώνουν καθημερινά.
Μύθος 3: «Δεν πειράζει να υπάρχει ένα σχολείο για τους άριστους». Αλήθεια: Το Ωνάσειο δεν είναι σχολείο για «άριστους» - είναι σχολείο για επιλεγμένους. Και η επιλογή δεν γίνεται μόνο με βαθμούς: εξαρτάται από το ποιοι έχουν χρόνο για προετοιμασία, ποιοι έχουν λεφτά για φροντιστήρια, ποιοι έχουν γονείς που μπορούν να στηρίξουν, ποιοι αντέχουν τον εξεταστικό μαραθώνιο, ποιοι μπορούν να αποδώσουν σε γραπτές εξετάσεις αφού δεν προβλέπεται η εναλλακτική των προφορικών. Η «αριστεία» δεν πρέπει να είναι αποτέλεσμα φιλτραρίσματος παιδιών, αλλά αποτέλεσμα καλής δημόσιας εκπαίδευσης.
Μύθος 4: «Αφού δεν ενδιαφέρομαι να στείλω το παιδί μου στο Ωνάσειο, γιατί να με νοιάζει;» Αλήθεια: Γιατί η αλλαγή δεν επηρεάζει μόνο το σχολείο που γίνεται Ωνάσειο - επηρεάζει εξίσου όλα τα δημόσια σχολεία της γειτονιάς. Όταν δημιουργείται ένα «ελίτ» σχολείο: αλλάζει η δομή του μαθητικού πληθυσμού (εφόσον έστω και σε ένα σχολειό μπαίνει κριτήριο επιλογής, στα παρακείμενα σπάει η διάχυση του μαθητικού πληθυσμού), αυξάνεται ο πληθυσμός των τμημάτων καθώς στα ΔΗΜΩΣ υπάρχει ποσοστό υποχρεωτικής απορρόφησης μαθητικού πληθυσμού της περιοχής - δεν μπορούν να πάνε όλα τα παιδιά που ανήκουν εκεί ακόμα και αν οι εξετάσεις είναι “εύκολες”, μειώνεται η χρηματοδότηση, απαξιώνονται οι ανάγκες σε διδακτικό προσωπικό, και τελικά το σχολείο υποβαθμίζεται. Αυτό το ζήσαμε σε άλλες περιοχές της Αθήνας και καταγράφεται ξεκάθαρα και στις αντιδράσεις εκπαιδευτικών και γονιών σε σχετικές συνελεύσεις και ανακοινώσεις. Γι’ αυτό και λέμε: Ένα ελίτ σχολείο αποδυναμώνει όλα τα υπόλοιπα.
Μύθος 5: «Τα Ωνάσεια Σχολεία θα προάγουν τη διαφορετικότητα και τη συμπερίληψη, όπως επιτάσσει το σύγχρονο εκπαιδευτικό πνεύμα». Αλήθεια: Η συμπερίληψη δεν είναι επικοινωνιακό σύνθημα. Χτίζεται όπου όλα τα παιδιά, ανεξάρτητα από τις ικανότητές τους, τη νευροδιαφορετικότητα, ή τις μαθησιακές ανάγκες, συνυπάρχουν και μαθαίνουν μαζί. Ένα σχολείο - πρότυπο που βασίζεται στην επιλογή μαθητών ή στην “αριστεία” ακυρώνει τη συμπερίληψη στην πράξη, αναπαράγοντας εκπαιδευτική ελίτ. Ένα σχολείο που «δεν χωρά» όλα τα παιδιά δεν είναι πρότυπο - είναι καθρέφτης των ανισοτήτων που θέλουμε και παλεύουμε να ξεπεράσουμε.
Μύθος 6 : «Το Ωνάσειο θα ανοίξει δρόμο για τα πανεπιστήμια, άρα είναι καλό για το μέλλον». Αλήθεια: Για την πρόσβαση στα πανεπιστήμια, δεν μπορεί να δίνεται πλεονέκτημα στην “πινακίδα” του σχολείου και στο δικαίωμα αυτών των σχολείων να χορηγούν διαφορετικό απολυτήριο. Τα σχολεία τύπου Ωνάσειου συχνά δημιουργούν περιβάλλον μεγάλης πίεσης, που: αυξάνει το άγχος, μειώνει την αυτοεκτίμηση, πλήττει τον μαθητή που δεν αποδίδει καλά σε εξεταστικά πλαίσια. Το «καλό σχολείο» δεν είναι το σχολείο που πιέζει, αλλά αυτό που χτίζει υγεία, ισορροπία, αυτοπεποίθηση και εσωτερικά κίνητρα. Και αυτά δεν αγοράζονται, ούτε επιβάλλονται με αξιολογήσεις.
Μύθος 7: «Τα Ωνάσεια Σχολεία θα λειτουργούν διοικητικά όπως κάθε άλλο δημόσιο σχολείο». Αλήθεια: Η λειτουργία των σχολείων που εντάσσονται στο δίκτυο Ωνάσειων ρυθμίζεται από μία ειδικής σύμβασης δωρεά (Ν. 5174/2025) που ορίζει ότι οι όροι της σύμβασης υπερισχύουν κάθε άλλης νομοθεσίας και κανονιστικού πλαισίου για τα δημόσια σχολεία. Αυτό σημαίνει ότι τα σχολεία αυτά δεν θα είναι «όπως όλα τα δημόσια σχολεία», αλλά θα λειτουργούν σύμφωνα με ειδικό καθεστώς και σε ένα πλαίσιο επιλογών που εξυπηρετούν το συμφέρον του Ιδρύματος.
Μύθος 8: «Τα Ωνάσεια Σχολεία θα χρηματοδοτηθούν από ιδιωτικούς πόρους, χωρίς να επιβαρύνουν το κράτος». Αλήθεια: Η εκπαίδευση δεν είναι «κόστος» για να το αναλάβουν ιδρύματα· είναι δημόσιο δικαίωμα που το κράτος και ο δήμος οφείλουν να εγγυώνται για όλα τα παιδιά. Στα Ωνάσεια, το κράτος εξακολουθεί να καλύπτει τους μισθούς των εκπαιδευτικών, οι δήμοι παρέχουν και συντηρούν τα σχολικά κτήρια, ενώ πολλές λειτουργικές δαπάνες παραμένουν δημόσιες. Η «ιδιωτική χρηματοδότηση» δεν είναι τόσο ιδιωτική όσο παρουσιάζεται: η σύμβαση προβλέπει απαλλαγή ΦΠΑ για τις δαπάνες του Ιδρύματος Ωνάση, στερώντας έσοδα από το Δημόσιο - την ώρα που οι δήμοι πληρώνουν κανονικά ΦΠΑ για κάθε επισκευή και εξοπλισμό των σχολείων τους. Ενώ παράλληλα τα κλιμάκια του Ωνασείου θα επιλέγουν τί θα επισκευάζουν και τι υλικοτεχνική υποδομή θα καλύπτουν. Όταν ένα σχολείο στηρίζεται σε ιδιωτική πρωτοβουλία, η ισότητα γίνεται φιλανθρωπία και το δημόσιο σύστημα καταλήγει σε δύο ταχύτητες: ένα «υποδειγματικό» για λίγους και ένα «απλό» για όλους τους υπόλοιπους.
Μύθος 9: «Αν το σχολείο γίνει Ωνάσειο, η γειτονιά θα ανέβει». Αλήθεια: Η γειτονιά ανεβαίνει όταν ανεβαίνει το δημόσιο σχολείο, όχι όταν αντικαθίσταται. Όπου εγκαταστάθηκαν “ελίτ” σχολεία, συνέβη το αντίθετο: τα δημόσια σχολεία υποβαθμίστηκαν (αλλαγή της δομής του μαθητικού πληθυσμού, απαξίωση των παρακείμενων σχολείων, μειωμένη οικονομική στήριξη), το κόστος ζωής στις συγκεκριμένες γειτονιές και ειδικά ως προς τις τιμές των ακινήτων, ανεβαίνει. Οι οικογένειες χαμηλότερου εισοδήματος στην ουσία αποκλείονται. Στα Άνω Πετράλωνα - που ήδη δεν είναι οικονομικά προσιτή περιοχή - αυτό θα εντείνει την πίεση και τις ανισότητες (περαιτέρω αύξηση ενοικίων - εκτοπισμός ασθενέστερων, ερημοποίηση της γειτονιάς από τους ανθρώπους που ζουν και την στηρίζουν εδώ και 10ετίες).
Μύθος 10: «Το Ωνάσειο θα φέρει περισσότερη ασφάλεια στο σχολείο - ειδικά σε ένα σχολείο όπως το 9ο…». Αλήθεια: Η «ασφάλεια» που υπόσχεται ένα ιδιωτικά οργανωμένο σχολείο σημαίνει: ιδιωτική φύλαξη, κάμερες, έλεγχος πρόσβασης, πειθάρχηση μέσω της αυξημένης επιτήρησης και συχνά αποκλεισμό όσων δεν ανήκουν στο «προφίλ» του σχολείου. Η πραγματική ασφάλεια των παιδιών χτίζεται: με σχολείο ανοιχτό στη γειτονιά, με στήριξη εκπαιδευτικών, με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς, με κοινότητα που εμπιστεύεται το σχολείο. Η ασφάλεια δεν είναι ιδιωτική εταιρεία, υψηλή αστυνόμευση και υλικό βιντεοσκόπησης - είναι κοινωνική σχέση.
Γιατί τα ΔΗΜΩΣ δεν είναι τελικά “καλά” σχολεία; Τα σχολεία του Δικτύου Δημόσιων Ωνάσειων Σχολείων (ΔΗΜΩΣ) δεν απαντούν στα πραγματικά προβλήματα της δημόσιας εκπαίδευσης· τα παρακάμπτουν. Το μέλλον δεν μπορεί να χτιστεί πάνω σε ανισότητες, ανταγωνισμό και παιδιά που μαθαίνουν από μικρά να κυνηγούν προνόμια. Η «έμπνευση» δεν αρκεί όταν δεν συνοδεύεται από ισότιμη πρόσβαση: τα ΔΗΜΩΣ λειτουργούν με ειδικό καθεστώς, ιδιωτικούς κανόνες και επιλογές μαθητών, δημιουργώντας σχολεία δύο ταχυτήτων - ένα λαμπερό για λίγους και ένα υποβαθμισμένο για τους υπόλοιπους.
Η γειτονιά χρειάζεται δυνατά, δημόσια, συμμετοχικά σχολεία που ανήκουν σε όλα τα παιδιά της, όχι ένα ακόμα σχολείο - σύμβολο που εξυπηρετεί τους λίγους.
Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων 73ου Δημ. Σχολείου Αθηνών Σύλλογος Γονέων και Κηδεμόνων 9ου Γυμνασίου Αθηνών»
ΚΑΛΕΣΜΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ - ΠΟΡΕΙΑΣ
«ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ ΤΡΙΤΗ 2 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 6 μ.μ. ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ & ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟ 9ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ/ΛΥΚΕΙΟ
Λέμε ΟΧΙ στη μετατροπή των 9ου Γυμνασίου - 9ου ΓΕΛ σε "Ωνάσεια Σχολεία – ΔΗΜ.Ω.Σ."
Τα Δημόσια Σχολεία ανήκουν στη γειτονιά μας !
ΟΧΙ στην κατηγοριοποίηση των σχολείων και στον διαχωρισμό των παιδιών μας ΟΧΙ στον αποκλεισμό μαθητών, στις εξετάσεις και τα φροντιστήρια ΟΧΙ στην υποβάθμιση των λιγοστών σχολείων της περιοχής μας
Απαιτούμε:
Κανένα παιδί να μη αποκλειστεί από το σχολείο της γειτονιας του
Κατάργηση του νόμου για τα «Ωνάσεια Σχολεία»
Γενναίες χρηματοδοτήσεις για άμεσες επισκευές και ανέγερση νέων σύγχρονων σχολικών μονάδων, αύξηση κονδυλίων λειτουργικών εξόδων με κάλυψη απο την πρώτη μέρα
Ουσιαστική αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου για όλα τα παιδιά: προσλήψεις μόνιμων εκπαιδευτικών, κανένα κενό από την πρώτη μερα, άμεση μείωση αρίθμου μαθητών ανά τμήμα.
Πλήρης στήριξη των θεσμών παράλληλης στήριξης κ τμημάτων ένταξης
Η σύγχρονη αναβαθμισμένη δωρεάν εκπαίδευση είναι δικαίωμα όλων των παιδιών!
ΕΝΩΣΗ ΣΥΛΛΟΓΩΝ ΓΟΝΕΩΝ 3ης ΔΚ ΑΘΗΝΑΣ - Ε' ΕΛΜΕ - ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΕ «Ο ΠΑΡΘΕΝΩΝΑΣ»
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
