Η Υπουργός Παιδείας, Σοφία Ζαχαράκη, τοποθετήθηκε για το ζήτημα της σχολικής ενδυμασίας, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ανεξάρτητου βουλευτή Αθ. Χαλκιά στη Βουλή. Σύμφωνα με την υπουργό, η ενδυμασία των μαθητών και μαθητριών αποτελεί ατομικό δικαίωμα, ωστόσο σε περιπτώσεις «ακραίων ή εκκεντρικών επιλογών» η μαθητική κοινότητα μπορεί να παρέμβει, μέσα από διαδικασίες διαλόγου και συνεργασίας.
Η κ. Ζαχαράκη επικαλέστηκε την παράγραφο 5 του άρθρου 6 της Υπουργικής Απόφασης 23613/6/Γ2/4094/23-09-1986 (Β’ 619), που καθορίζει ότι:
Η αμφίεση στο σχολείο αποτελεί προσωπική ευθύνη του κάθε μαθητή/μαθήτριας.
Η μαθητική κοινότητα έχει δικαίωμα παρέμβασης όταν παρατηρούνται ακρότητες ή εκκεντρισμοί, συστήνοντας συμμόρφωση με όσα θεωρούνται αντικειμενικά ευπρεπή και κοινωνικά αποδεκτά.
Τυχόν διαφωνίες ή προβλήματα που προκύπτουν από την εμφάνιση, αντιμετωπίζονται με πνεύμα διαλόγου και καλής θέλησης, σε συνεργασία μαθητών, διεύθυνσης, συλλόγου διδασκόντων και γονέων.
Αν η υπόθεση φτάσει στον σύλλογο καθηγητών, εκείνη είναι η αρχή που λαμβάνει την τελική απόφαση, παρουσία και μαθητικών εκπροσώπων με δικαίωμα λόγου.
Ιστορικό πλαίσιο και κοινωνική διάσταση
Η απόφαση στην οποία παραπέμπει η υπουργός εκδόθηκε το 1986 και αποτέλεσε μέρος μιας προσπάθειας να δοθεί μεγαλύτερη ελευθερία στους μαθητές μετά από δεκαετίες αυστηρών περιορισμών στη σχολική ζωή. Ωστόσο, το ζήτημα της «ευπρέπειας» παραμένει ανοιχτό σε ερμηνείες, με αρκετές συζητήσεις κατά καιρούς για το αν χρειάζεται πιο σαφής καθορισμός των ορίων.
Σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η σχολική ενδυμασία αντιμετωπίζεται διαφορετικά:
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, η σχολική στολή παραμένει κανόνας σε πολλά δημόσια σχολεία, προκειμένου να μειώνονται οι κοινωνικές ανισότητες.
Στη Γαλλία, η συζήτηση επικεντρώνεται συχνά στην απαγόρευση θρησκευτικών συμβόλων, στο όνομα της κοσμικότητας.
Στην Ελλάδα, όπου δεν υφίσταται υποχρεωτική στολή (πλην ορισμένων ιδιωτικών σχολείων), το θέμα εμφανίζεται κάθε φορά που προκύπτουν ακραία περιστατικά ενδυματολογικών επιλογών.
Ερωτήματα που ανοίγουν
Η δήλωση της κ. Ζαχαράκη αναζωπυρώνει το διάλογο γύρω από τα εξής:
Πώς ορίζεται το «αντικειμενικά ευπρεπές»;
Ποιος έχει τον τελικό λόγο: οι μαθητές, οι γονείς, ή οι διδάσκοντες;
Μέχρι ποιο σημείο μπορεί η ατομική ελευθερία να συνυπάρξει με τους κανόνες της σχολικής κοινότητας;
Φωνές από την τάξη: Τι λένε μαθητές και εκπαιδευτικοί
Το ζήτημα της ενδυμασίας δεν μένει μόνο σε επίπεδο θεσμικών αποφάσεων, αλλά επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητα των σχολικών κοινοτήτων.
Μαθητές αναφέρουν πως η ελευθερία στην επιλογή ρούχων αποτελεί κομμάτι της προσωπικής τους έκφρασης. «Δεν θέλουμε να φοράμε όλοι τα ίδια. Μέσα από το ντύσιμο δείχνουμε τη διάθεσή μας και την ταυτότητά μας», σημειώνει μαθήτρια Λυκείου στην Αθήνα. Ωστόσο, κάποιοι αναγνωρίζουν πως «υπάρχουν φορές που οι υπερβολές δημιουργούν εντάσεις» και θεωρούν πως ένας κοινός κώδικας ευπρέπειας μπορεί να είναι χρήσιμος.
Εκπαιδευτικοί τονίζουν ότι το σχολείο δεν πρέπει να μετατρέπεται σε «αστυνομία εμφάνισης», αλλά ούτε να αγνοεί φαινόμενα που προκαλούν αντιδράσεις. «Η δουλειά μας είναι να προστατεύσουμε την ισορροπία στην τάξη, όχι να επιβάλλουμε ομοιομορφία», εξηγεί καθηγητής σε Γυμνάσιο της Θεσσαλονίκης. Άλλοι δάσκαλοι επισημαίνουν πως η ενδυμασία συχνά συνδέεται με κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες: «Δεν έχουν όλοι οι μαθητές τη δυνατότητα να ακολουθούν τις μόδες. Πρέπει να υπάρχει κατανόηση και σεβασμός».
Γονείς επίσης εκφράζουν διαφορετικές απόψεις: μερικοί ζητούν αυστηρότερους κανόνες για να αποφεύγονται υπερβολές, ενώ άλλοι θεωρούν ότι το σχολείο οφείλει να επικεντρώνεται στη μόρφωση και όχι στο ντύσιμο.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 3/9
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ