Χρήστος Κάτσικας Για χιλιάδες νέους εκπαιδευτικούς, η στιγμή του διορισμού τους στο δημόσιο σχολείο είναι μια δικαίωση. Έπειτα από χρόνια σπουδών, αναπληρώσεων, μετακινήσεων σε όλη την Ελλάδα, μετά από αβεβαιότητα και υπομονή, έρχεται επιτέλους ο πολυπόθητος διορισμός.
Όμως, πίσω από τη χαρά κρύβεται μια σκληρή αλήθεια: ο νεοδιόριστος μπαίνει στην τάξη με μισθό που είναι περίπου 800 ευρώ καθαρά. Και μάλιστα σε μια περίοδο που η ακρίβεια έχει εκτιναχθεί και το κόστος ζωής στις περισσότερες πόλεις και νησιά αγγίζει δυσθεώρητα ύψη.
Η καθημερινότητα του «800άρη»
Ας φανταστούμε έναν νεοδιόριστο φιλόλογο που τοποθετείται σε νησί.
Μεταφορές, φαγητό, λογαριασμοί: άλλα 400 ευρώ τουλάχιστον.
Μισθός: 800 ευρώ καθαρά.
Το ισοζύγιο βγαίνει αρνητικό πριν καν ξεκινήσει ο μήνας. Οι γονείς συχνά συνεχίζουν να στηρίζουν οικονομικά τα παιδιά τους, ακόμη κι όταν αυτά έχουν ήδη μπει στην τάξη ως δάσκαλοι ή καθηγητές. Ο νεοδιόριστος δάσκαλος Πάνος Αργυράκης σημειώνει χαρακτηριστικά:
«Νιώθω ότι γυρίζω στην εφηβεία μου. Μόνο που τώρα δεν ζητάω χαρτζιλίκι για βόλτα, αλλά για να πληρώσω το ρεύμα».
Έτσι, οι νεοδιόριστοι αλλά και οι δεκάδες χιλιάδες αναπληρωτές εκπαιδευτικοί:
- Ζητούν στήριξη από τους γονείς τους, ακόμη και στα 30 τους.
- Βρίσκουν δεύτερες δουλειές κρυφά.
- Ξοδεύουν από «έξτρα» δανεικά τις πρώτες εβδομάδες, ώσπου να πληρωθούν.
Χαρακτηριστική είναι και η μαρτυρία του εκπαιδευτικού Γιώργου Κ.: «Μου ζήτησαν να παρουσιαστώ στη Ρόδο για τοποθέτηση και μετά να ταξιδέψω στην Κάρπαθο. Μόνο τα πρώτα έξοδα ξεπέρασαν τα 2.000 ευρώ. Τα πλήρωσα με δάνειο από την οικογένειά μου».
Ένας Γολγοθάς με πολλά πρόσωπα
Η πολιτεία αναθέτει σε αυτούς τους ανθρώπους το μέλλον των παιδιών μας. Τους ζητά να είναι εμπνευσμένοι, να διδάξουν αξίες, να σταθούν με δύναμη μπροστά σε εφήβους που συχνά τους προκαλούν ή αμφισβητούν. Κι όμως, τους στερεί την αξιοπρέπεια της οικονομικής ανεξαρτησίας.
Οι νεοδιόριστοι φτάνουν με μια βαλίτσα στο χέρι από τον Έβρο έως την Κρήτη και από την Ιθάκη μέχρι την Ικαρία. Όμως, το πρώτο εμπόδιο είναι πάντα το ίδιο: πού θα μείνουν.
Στην Κέρκυρα, όπου υπηρετούν περίπου 950 εκπαιδευτικοί (αναπληρωτές και νεοδιόριστοι), τα ενοίκια έχουν εκτοξευθεί λόγω τουρισμού και βραχυχρόνιων μισθώσεων. Η ΕΛΜΕ Κέρκυρας καταγγέλλει πως πέρσι πολλοί αναγκάστηκαν να κοιμηθούν σε παραλίες, κάμπινγκ ή ακόμη και στα αυτοκίνητά τους, ενώ άλλοι εξαναγκάστηκαν σε πρόωρη παραίτηση επειδή δεν έβρισκαν σπίτι.
Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται σε Κυκλάδες και Δωδεκάνησα. «Οι αναπληρωτές είναι ουσιαστικά χορηγοί της εκπαίδευσης. Ο μισθός μας εξαφανίζεται σε ενοίκια και εισιτήρια», λέει ο Δημήτρης Παπαδημητρίου, πρόεδρος της ΕΛΜΕ Κυκλάδων.
Πώς μπορείς να εμπνεύσεις τους μαθητές σου να κυνηγήσουν τα όνειρά τους, όταν εσύ μετράς τα κέρματα στο τέλος του μήνα για να δεις αν φτάνουν για το σούπερ μάρκετ;
Ο οικονομικός Γολγοθάς των νεοδιόριστων δεν είναι μόνο προσωπικός. Έχει συνέπειες:
Στην ποιότητα ζωής: η ανασφάλεια φέρνει εξουθένωση.
Στη σχολική καθημερινότητα: η κούραση και το άγχος περνούν μέσα στην τάξη.
Στο μέλλον του επαγγέλματος: οι νέοι δεν βλέπουν την εκπαίδευση ως ελκυστική επιλογή καριέρας.
Όπως εύστοχα παρατηρεί η νεοδιόριστη φιλόλογος Α.Κ. : «Αν δεν αγαπούσα τόσο τα παιδιά, θα είχα παραιτηθεί από τον πρώτο μήνα. Ζω με δανεικά και φιλοξενία».
Η Ελλάδα ουραγός στην Ευρώπη
Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, ο κατώτατος ετήσιος μικτός μισθός Ελλήνων εκπαιδευτικών αντιστοιχεί μόλις στο 52% του μέσου όρου της ευρωζώνης. Η χώρα μας βρίσκεται στην 6η χειρότερη θέση, μαζί με τις πιο χαμηλόμισθες χώρες για δασκάλους και καθηγητές.
Σύγκριση κατώτατου μισθού εκπαιδευτικών (ΟΟΣΑ):
Ελλάδα: 19% του Λουξεμβούργου
31% του Γερμανού
42% του Φινλανδού
44% του Αυστριακού
45% του Ισπανού
53% του Κύπριου
77% του Σλοβένου
Αν και ο Έλληνας εκπαιδευτικός έχει τις ίδιες απαιτήσεις και ευθύνες με τους συναδέλφους του στην Ευρώπη, πληρώνεται με μισθούς που δεν καλύπτουν στοιχειωδώς το κόστος ζωής.
Το φως που πρέπει να βρούμε
Κι όμως, μέσα σε αυτή τη σκοτεινή εικόνα, υπάρχει μια δύναμη: η πίστη αυτών των νέων ανθρώπων στη δουλειά τους. Η αγάπη τους για το σχολείο. Η πεποίθηση ότι, παρ’ όλες τις δυσκολίες, αξίζει να προσφέρεις στους μαθητές σου.
Αλλά η κοινωνία οφείλει να ανταποδώσει. Ένας δάσκαλος που παίρνει 800 ευρώ τον μήνα δεν μπορεί να κουβαλά στις πλάτες του το όραμα μιας καλύτερης εκπαίδευσης. Η πολιτεία χρειάζεται να ξαναδεί τον μισθό εκκίνησης, να στηρίξει με επιδόματα στέγασης και μετακίνησης, να δείξει εμπράκτως ότι τιμά τον άνθρωπο που κρατά ζωντανή τη σχολική αίθουσα.
Το μισθό εκκίνησης μόνο; Αλλά τι να πει κανείς και για το μισθό των εκπαιδευτικών με 30 χρόνια υπηρεσίας που μετά βίας φτάνουν τα 1300 ευρώ;
Ο διορισμός είναι μόνο η αρχή. Η πραγματική δικαίωση θα έρθει όταν οι νεοδιόριστοι δεν θα αισθάνονται ζητιάνοι στην ίδια τους τη χώρα. Όταν θα μπορούν να ζήσουν με αξιοπρέπεια από το λειτούργημα που υπηρετούν.
Γιατί, στο τέλος, αν δεν φροντίσουμε εκείνους που κρατούν το σχολείο όρθιο, πώς θα φροντίσουν εκείνοι το μέλλον των παιδιών μας;
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Νέο Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ - Πιστοποιηθείτε άμεσα
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 27/8
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
