«Πανεπιστήμια υπό επιτήρηση»: Νέο πλαίσιο ασφαλείας με εισαγγελέα, αναστολή φοιτητικής ιδιότητας και κυρώσεις σε πρυτάνεις

Με πρωτοβουλία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, τέθηκε σε τροχιά εφαρμογής ένα αυστηρό πλαίσιο «τάξης και ασφάλειας» στα δημόσια ΑΕΙ, το οποίο περιλαμβάνει από τη σύσταση ειδικού εισαγγελέα για περιστατικά βίας, μέχρι και την αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας για δύο χρόνια σε περίπτωση ποινικής δίωξης – ανεξάρτητα από την ενοχή ή αθωότητα του φοιτητή. Επιπλέον, προβλέπεται η έκπτωση πρύτανη που δεν συνεργάζεται.

Ο πρωθυπουργός έδωσε το στίγμα της νέας στρατηγικής κατά τη συνάντηση που είχε τη Δευτέρα με τους πρυτάνεις των ΑΕΙ. Επικαλέστηκε την ανάγκη αποκατάστασης της νομιμότητας, δηλώνοντας πως «κανείς δεν πρέπει να νιώθει όμηρος τραμπουκισμών και βίας» και πως η κυβέρνηση δεν μπορεί να «κρύβεται πίσω από το δάχτυλό της». Στον πυρήνα των μέτρων περιλαμβάνονται:

• Ορισμός ειδικού εισαγγελέα αποκλειστικά για τα εγκλήματα εντός των ΑΕΙ.

• Αναστολή φοιτητικής ιδιότητας για δύο έτη σε περίπτωση ποινικής δίωξης.

• Παρατηρητήριο βίας που θα καταγράφει κάθε περιστατικό.

• Αποκατάσταση ζημιών με ευθύνη των πρωταιτίων.

• Αστυνομική συνδρομή όπου απαιτείται.

• Πειθαρχικές κυρώσεις και πιθανή έκπτωση πρυτάνεων που δεν υλοποιούν τα μέτρα.

Νομικές ενστάσεις: Το αυτοδιοίκητο στο στόχαστρο;

Η πρόβλεψη για έκπτωση πρύτανη με κυβερνητική απόφαση προκάλεσε την έντονη αντίδραση πανεπιστημιακών. Ο Κώστας Ζώρας, ομότιμος καθηγητής Δικαίου και πρώην αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, δήλωσε: «Έκπτωση πρυτάνεως μπορεί να αποφασιστεί μόνο από το Πειθαρχικό Συμβούλιο του Ιδρύματος. Οποιαδήποτε απόφαση από εκτελεστικό όργανο θα προσκρούσει στο άρθρο 16 και το συνταγματικά κατοχυρωμένο αυτοδιοίκητο των ΑΕΙ».

Η διαφαινόμενη παράκαμψη του εσωτερικού πειθαρχικού μηχανισμού δημιουργεί ερωτήματα για το κατά πόσο ενισχύεται η θεσμική αυτονομία ή περιορίζεται με το πρόσχημα της «αποτελεσματικότητας».

Πρυτάνεις ανάμεσα σε νομιμότητα και πίεση

Ο πρύτανης του ΕΚΠΑ, Γεράσιμος Σιάσος, τάχθηκε αναφανδόν υπέρ των νέων ρυθμίσεων, χαρακτηρίζοντας την πρωτοβουλία του πρωθυπουργού «σημαντική» και δηλώνοντας πως το ΕΚΠΑ έχει ήδη εναρμονιστεί με το πλαίσιο.

Ωστόσο, δεν έχουν όλοι οι πρυτάνεις την ίδια στάση. Αν και δεν εκφράστηκε ανοικτή διαφωνία στη σύσκεψη, το ερώτημα παραμένει: τι θα συμβεί αν ένας πρύτανης αντιταχθεί δημόσια στη λογική «μηδενικής ανοχής» ή κρίνει ότι η αυστηρότητα πλήττει τα ακαδημαϊκά δικαιώματα;

Πίνακας: Τα βασικά σημεία του νέου πλαισίου ασφαλείας

Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης φαίνεται να εντάσσεται σε ένα ευρύτερο σχέδιο πειθάρχησης των ΑΕΙ – όχι μόνο ως χώρων μάθησης, αλλά και ως πολιτικών χώρων κοινωνικής διαπραγμάτευσης. Η σύνδεση της βίας με την «γενικευμένη ασυδοσία των φοιτητών», κατά τους επικριτές, υποθάλπει έναν πολιτικό λόγο που βρίσκει απήχηση στην ακροδεξιά και συντηρητική βάση.

Το αφήγημα περί «νόμου και τάξης» εμφανίζεται να υποσκελίζει τον διάλογο για ουσιαστική βελτίωση της εκπαίδευσης, υποδομών ή χρηματοδότησης – θέματα που θα μπορούσαν να συνδέονται άμεσα με τα προβλήματα στα ΑΕΙ.
Και, τελικά, πόσο αντέχει το δημόσιο πανεπιστήμιο την πίεση να λειτουργεί υπό καθεστώς επιτήρησης και τιμωρίας;

Η συζήτηση για τη βία στα ΑΕΙ δεν είναι νέα. Από την άρση του πανεπιστημιακού ασύλου το 2019, μέχρι την εισαγωγή των ΟΠΠΙ, η κυβέρνηση έχει διαμορφώσει σταθερά ένα νέο αφήγημα περί «ασφάλειας». Ωστόσο, η έλλειψη στοιχείων που να τεκμηριώνουν έκρηξη παραβατικότητας προκαλεί ερωτήματα για τα πραγματικά κίνητρα των παρεμβάσεων.

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Θέσεις καθηγητών σε μεγάλο εξ αποστάσεως Εκπαιδευτικό Project! Απαραίτητη η 3ετής εμπειρία σε σχολείο

2ος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Η ύλη για 47.000 υποψήφιους ως 6/6 με τις λύσεις

Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς

Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 6/6

ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ

Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber