Τα άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού μας καλούν σήμερα, μαζί με άλλα άτομα «σε ανάγκη», να στοχαστούμε με αφορμή τα λόγια του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες, ο οποίος στο μήνυμά του για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Ενημέρωσης για τον Αυτισμό το 2023 επισήμαινε πως: «Πρέπει να βελτιωθούμε – προωθώντας την εκπαίδευση χωρίς αποκλεισμούς, τις ίσες ευκαιρίες απασχόλησης, την αυτοδιάθεση και ένα περιβάλλον όπου κάθε άτομο θα είναι σεβαστό. Και καθώς το κάνουμε αυτό, αναγνωρίζουμε επίσης τον ρόλο των οικογενειών, των φροντιστών και των δικτύων υποστήριξης στη ζωή των ατόμων με αυτισμό» (Ηνωμένα Έθνη, 2023).
Για να βελτιωθούμε, θα χρειαστεί να ενημερωθούμε επιπρόσθετα, τόσο για τα συγκεκριμένα άτομα, όσο και για τα άλλα άτομα «σε ανάγκη». Θα χρειαστεί, δηλαδή, να μάθουμε όλα όσα ως διεθνής κοινότητα υποσχεθήκαμε να πραγματοποιήσουμε για τα άτομα αυτά με την «Ατζέντα Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030... το μονοπάτι που μας οδηγεί σε ένα κόσμο δικαιότερο, πιο ειρηνικό και ευημερούντα, και σε έναν υγιή πλανήτη...» (Ηνωμένα Έθνη, 2015). Θα χρειαστεί να ενημερωθούμε, επίσης, για τον «Χάρτη του ΟΗΕ», το διεθνές δίκαιο και τις συμβάσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της «Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία» (Ηνωμένα Έθνη, 2024).
Ενημερωμένοι πλέον επαρκώς, μπορούμε να σταθούμε κριτικά και με ενσυναίσθηση απέναντι στις ανάγκες και τις επιθυμίες τους. Να συγκρίνουμε εκείνα που η πολιτεία μας διαθέτει για να υποστηρίξει τη συμμετοχή τους στην εκπαίδευση και στη ζωή, προκειμένου να βρούμε τις υστερήσεις και τα ελλείματά τους. Καλούμαστε, δηλαδή, να αξιολογήσουμε τα προγράμματα εκπαίδευσης, τα οποία υλοποιούνται στα σχολεία της επικράτειας, στη γειτονιά ή στα διαχωρισμένα/ή μη ειδικά σχολεία. Γενικότερα, να αξιολογήσουμε την καταλληλότητα και την ποιότητα των υπηρεσιών εκπαίδευσης που η πολιτεία προσφέρει σε παρόντα χρόνο. Και, επιπρόσθετα, καλούμαστε να αξιολογήσουμε αν οι υπηρεσίες που θεσμικά η πολιτεία προσφέρει διαθέτουν επαρκή κοινωνική λογοδοσία, ώστε να διασφαλίζεται η καταλληλότητα και η ποιότητα και να αποτρέπονται αυθαιρεσίες της διοίκησης και ανέλεγκτοι νομοθετικοί παραλογισμοί (Χαρούπιας, 2024).
Στην αξιολόγηση των υπηρεσιών εκπαίδευσης είναι αναγκαίο να ελέγχουμε επιμελώς τον κύκλο της διδασκαλίας-μάθησης από τον αρχικό σχεδιασμό, την υλοποίηση, τη διαμορφωτική, μέχρι και τη συνολική αξιολόγηση. Με την ολοκλήρωση της αξιολόγησης μας θα ήταν χρήσιμο να αναστοχαστούμε, να βρούμε τις ελλείψεις και τις ανεπάρκειες των υπηρεσιών εκπαίδευσης και να προχωρήσούμε σε διορθώσεις και βελτιώσεις. Έχουμε ευθύνη να προχωρήσουμε στις απαραίτητες ενέργειες, ώστε στην Τελική Αξιολόγηση, με την ολοκλήρωση του κύκλου σπουδών συνολικά, το αποτέλεσμα να βρεθεί θετικό για τα ίδια τα πρόσωπα με αναπηρία ή/και ειδικές εκπαίδευτικές ανάγκες, την οικογένειά τους και την κοινωνία.
Στην ουσία, με τις ενέργειές μας καλούμαστε να διασφαλίσουμε πως τα άτομα στο Φάσμα του Αυτισμού και γενικότερα τα άτομα «σε ανάγκη», δεν θα αναγκάζονται μετά την ολοκλήρωση του κύκλου εκπαίδευσής τους να παραμένουν στα σπίτια τους ανενεργά, καρφωμένα στις τηλεοράσεις, τα tablets και τα κινητά, αλλά θα συμμετέχουν ισότιμα, ανάλογα με τις δυνάμεις και τις δυνατότητές τους, στην εργασία και στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Εκεί θεωρούμε ότι πραγματοποιείται η τελική και πιο σημαντική απ’ όλες τις αξιολογήσεις! Κι αυτό είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί πως δεν θα αφορά μόνο τους λίγους «έχοντες τα οικονομικά ή άλλα μέσα», αλλά ΟΛΟΥΣ ...και «όταν λέμε όλους, εννοούμε όλους!»
Επειδή η νευροποικιλότητα δεν μπορεί να αποτελεί αιτία ρατσιστικής αντιμετώπισης ή υποτιμητικής αγνόησης και αδιαφορίας! Και επειδή «η διαφορά είναι δικαίωμα» και πλούτος για μια πραγματικά δημοκρατική κοινωνία!
Αριστείδης Χαρούπιας, PhD
Σ.Ε.Π. Τμήματος Εκπαίδευσης Πανεπιστημίου Λευκωσίας, Σχολικός Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής & Εκπαίδευσης, ε.τ.
Αναφορές
Ηνωμένα Έθνη (2023). 2 Απριλίου 2023 – Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για τον Αυτισμό. Διαθέσιμο στο: https://unric.org/el/2-απριλίου-2023-παγκόσμια-ημέρα-ενημέρωση/
Ηνωμένα Έθνη (2024). 2 Απριλίου – Παγκόσμια Ημέρα Ενημέρωσης για τον Αυτισμό. Διαθέσιμο στο: https://unric.org/el/2--απριλίου-παγκόσμια-ημέρα-ενημέρωσης/
Ηνωμένα Έθνη (2015). Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης. Διαθέσιμο στο: https://unric.org/el/17-στοχοι-βιωσιμησ-αναπτυξησ/
Χαρούπιας, Α. ( 2024). Οι «σταθμάρχες» του «ρηχού» κράτους στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα. Θέματα Ειδικής Αγωγής, τ. 103, 108_117. Διαθέσιμο στα: https://www.academia.edu/115811571/ ή https://www.researchgate.net/publication/379220188/
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Kαμπανάκι από την EFSA για τα δύο πιο τοξικά τρόφιμα της αγοράς στην Ευρώπη
Βαθμολογίες κάτω από τη βάση... να φάνε και οι κότες! Μα τι συμβαίνει επιτέλους;
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 9/7
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
