Αρκεί η αύξηση αμοιβών; Οχι, δεν είναι το μόνο κίνητρο για να επιστρέψει στην πατρίδα ένας Ελληνας επιστήμονας που μετανάστευσε κατά τη διάρκεια της οξύτατης οικονομικής κρίσης στη χώρα μας.
Την απόφασή του επηρεάζουν παράγοντες όπως οι εργασιακές συνθήκες που θα βρει στην Ελλάδα, οι προοπτικές εξέλιξης στη δουλειά του, το κράτος πρόνοιας, το εκπαιδευτικό σύστημα, το σύστημα υγείας της χώρας μας. Στη θέση αυτή, η οποία επιβεβαιώνεται και από επιστημονικές μελέτες, συνέκλινε η πλειονότητα όσων μετείχαν στο διήμερο συνέδριο –ολοκληρώθηκε το περασμένο Σάββατο– με τίτλο «Μένω; Φεύγω; Επιστρέφω; Κινητικότητα εξειδικευμένου επιστημονικού δυναμικού: προκλήσεις και ευκαιρίες για τα άτομα, την κοινωνία και την οικονομία» του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου.
Τα… νερά της συζήτησης τάραξε η δήλωση του πανεπιστημιακού και υφυπουργού Εργασίας Πάνου Τσακλόγλου, πως «υποσχόμαστε στα παιδιά μας ένα μέλλον που δεν υπάρχει», εννοώντας ότι ανά επιστημονικό πεδίο κατανέμονται ανορθολογικά οι θέσεις στα ΑΕΙ σε σχέση με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Μάλιστα, ανέφερε το παράδειγμα των γιατρών, που «η Ελλάδα έχει αναλογικά με τον πληθυσμό τον μεγαλύτερο αριθμό γιατρών μεταξύ των κρατών-μελών του ΟΟΣΑ. Ουσιαστικά, εκπαιδεύονται στη φτωχή Ελλάδα και μεταναστεύουν στην πλούσια Γερμανία».
Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΒ την περίοδο 2008-17 έφυγαν από την Ελλάδα 91.250 έως 123.289, με τον αριθμό να κυμαίνεται «ανάλογα με τις εκτιμήσεις όσον αφορά το μερίδιο των πτυχιούχων στις συνολικές εκροές και εισροές». Αυτό σημαίνει ότι ένα ποσοστό της τάξης του 5,9% με 8% των Ελλήνων πτυχιούχων αποχώρησε από τη χώρα την περίοδο 2008-2017 και παραμένει στο εξωτερικό.
«Από τα τελευταία στοιχεία, φαίνεται να έχει ανακοπεί το ρεύμα εξόδου», παρατήρησε μιλώντας στην «Κ» ο κ. Τσακλόγλου. «Ηδη η κυβέρνηση έχει θεσπίσει φορολογικά κίνητρα με στόχο την επιστροφή Ελλήνων επιστημόνων από το εξωτερικό. Παράλληλα, το κύριο μέλημα της κυβέρνησης πρέπει να είναι η ανάπτυξη της χώρας ώστε να υπάρξει άνοδος της παραγωγικότητας, βελτίωση των απολαβών, ενίσχυση του κράτους πρόνοιας –για παράδειγμα παιδικοί σταθμοί–, να βελτιωθούν το σύστημα υγείας και η εκπαίδευση», ανέφερε ίδιος.
Ζητούμενα, οι εργασιακές συνθήκες, οι προοπτικές εξέλιξης, το κράτος πρόνοιας, το εκπαιδευτικό σύστημα, το σύστημα υγείας.
Το ίδιο συμπέρασμα προκύπτει από τις απαντήσεις επιστημόνων που μετανάστευσαν πρόσφατα. Χαρακτηριστικά, περίπου 40 Ελληνες που ζουν στο εξωτερικό, μετέχοντας σε έρευνα του Εργαστηρίου Μελέτης Απόδημου Επτανησιακού Ελληνισμού του Τμήματος Ψηφιακών Μέσων και Επικοινωνίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, απάντησαν ότι οι τέσσερις πιο σημαντικοί λόγοι του brain drain για εκείνους είναι οι καλύτερες προοπτικές εξέλιξης στο εξωτερικό (68%), η αδυναμία εύρεσης εργασίας στον τομέα τους και η έλλειψη αξιοκρατίας στην Ελλάδα (59% κάθε απάντηση), όπως και οι υψηλότερες αποδοχές στο εξωτερικό (56%).
«Οι επιστήμονες που ζουν στο εξωτερικό θεωρούν τη μελλοντική προοπτική εξέλιξης πολύ πιο σημαντική από τις υψηλότερες αποδοχές μιας θέσης. Περίπου 3 στους 4 επιστήμονες θεωρούν απίθανο ή μάλλον απίθανο να επιστρέψουν στην Ελλάδα. Υπάρχει όμως ένα 27% που δεν το αποκλείει», σημειώνει στην «Κ» ο αναπληρωτής καθηγητής του Ιόνιου Πανεπιστημίου Αγησίλαος Κονιδάρης, ο οποίος επόπτευσε τη μελέτη.
«Η ζωή και η εργασία στο εξωτερικό για έναν επιστήμονα αποτελεί μια επένδυση που θα έχει θετικές επιπτώσεις, όχι μόνο για εκείνον αλλά και για την οικογένειά του και τον περίγυρό του. Ακόμη και εάν δεν επιστρέψει. Και εάν έρχεται μόνο για διακοπές. Σημασία δεν έχει η μετακίνησή του, αλλά η διεύρυνση των οριζόντων ενός επιστήμονα. Αυτό θα λειτουργήσει πολλαπλασιαστικά προς όφελος της ελληνικής κοινωνίας και της χώρας. Από την άλλη, στην Ελλάδα δεν υπάρχει μεγάλη ζήτηση για μυαλά με περγαμηνές. Το βλέπουμε καθώς οι θέσεις εργασίας που τους προσφέρονται είναι κατώτερες των προσόντων τους», παρατήρησε η κ. Αντιγόνη Λυμπεράκη, καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.
Από την πλευρά του, ο υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κωνσταντίνος Κυρανάκης δήλωσε ότι «ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να επιτύχουμε την επιστροφή σπουδαίων Ελλήνων επιστημόνων είναι να γίνει πιο εξωστρεφής η ελληνική επιχειρηματικότητα». Απαντώντας στις καίριες ερωτήσεις του καθηγητή στο Πολυτεχνείο του Μιλάνου Μάνου Ματσαγγάνη για τους τρόπους προσέλκυσης καθηγητών από το εξωτερικό στα ελληνικά ΑΕΙ, η υφυπουργός Παιδείας Δόμνα Μιχαηλίδου έθεσε τις ελπίδες της στα ιδιωτικά ΑΕΙ που θα ιδρυθούν, αφού, όπως είπε, «θα δημιουργήσουν ένα θετικό οικοσύστημα».
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Προσκλητήριο Προσλήψεων Εκπαιδευτών Ενηλίκων: Αφορά όλα τα πτυχία ΑΕΙ-ΤΕΙ
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 29/10
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
