Thumbnail
Βήματα εκπαιδευτικής σχεδίασης και διαδικασίας

Ο Νίκος Ηλιάδης έστειλε στο alfavita.gr σειρά κειμένων σχετικά με τη σύγχρονη εκπαίδευση τα οποία, όπως ο ίδιος σημειώνει είναι "σημειώσεις  στα «παιδαγωγικά» για χρήση τόσο στην εκπαιδευτική διαδικασία , όσο και στην εκπαίδευση ενηλίκων στα πλαίσια της δια βίου εκπαίδευσης ( continuing education  )  , που ήδη αποτελεί τη μεγαλύτερη βιομηχανία της σύγχρονης κοινωνίας."

Νίκος Ηλιάδης, (πατήστε στο όνομα για να δείτε όλα τα κείμενα), Πολ/κός Μηχ/κός Ε.Μ.Π., M.Sc.,

Ph.D. Industrial Education, Organization and Management,

Επίτιμος Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου

Α. Φάση προετοιμασίας του μαθήματος.

1.Ανάλυση του μαθητικού πληθυσμού.

Η ανάλυση των χαρακτηριστικών του πληθυσμού που θα διδαχθεί το συγκεκριμένο μάθημα θα βοηθήσει στο να καθοριστούν οι αντικειμενικοί στόχοι του μαθήματος καλύτερα, καθώς και στο να οργανωθεί το μάθη­μα κατά τρόπο που να προκύπτει μεγαλύτερη ωφέλεια για τους εκπαι­δευόμενους.

Η ανάλυση αυτή δε θα πρέπει να έχει ως στόχο να περιγράφει ιδεα­τές καταστάσεις, αλλά να αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα. Θα πε­ριλαμβάνει τα παρακάτω στοιχεία:

α. Δεδομένα σχετικά με τη γνώση ξένων γλωσσών από πλευράς εκπαιδευομένων.

β. Στοιχεία σχετικά με το εκπαιδευτικό περιβάλλον, στο οποίο οι εκπαι­δευόμενοι θα ασκήσουν το επαγγελματικό τους έργο,

γ. Στοιχεία σχετικά με τα κίνητρα που έχουν οι εκπαιδευόμενοι για να συμμετάσχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία,

δ. Στοιχεία σχετικά με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα των εκπαιδευομένων. Η διδασκαλία μπορεί να οργανωθεί κατά τρόπο συμβατό με τα ενδιαφέροντά τους, ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στη διδασκαλία.

ε. Στοιχεία σχετικά με διάφορες προκαταλήψεις, απόψεις, «πιστεύω» που έχουν οι εκπαιδευόμενοι.

ζ. Γνώσεις που θα θεωρήσει ο εκπαιδευτής ότι πρέπει να προϋπάρχουν στους εκπαιδευομένους ως αποτέλεσμα προηγουμένων εκπαιδευτικών τους εμπειριών για να μπορούν να παρακολουθήσουν το συγκεκριμένο μάθημα.

η. Ανάλυση των χρονικών ορίων του μαθήματος που θα διδαχθεί (δια­θέσιμες ώρες διδασκαλίας).

2 Προσδιορισμός των ενοτήτων του μαθήματος.

Στο σημείο αυτό προσδιορίζονται και περιγράφονται λεπτομερειακά οι ενότητες - κεφάλαια που θα περιλαμβάνει το μάθημα που θα διδαχθεί. Π.χ. αρχιτεκτονικό σχέδιο, μηχανολογικό σχέδιο, ηλεκτρολογικό σχέδιο μπορεί να είναι ενότητες του μαθήματος τεχνικό σχέδιο.

3. Προσδιορισμός και ανάλυση των σκοπών του μαθήματος

Για καθεμιά από τις ενότητες - κεφάλαια που θα καλυφθούν στο μά­θημα θα προσδιοριστούν και θα αναλυθούν εκπαιδευτικοί στόχοι, που θα καταχωριστούν σε έναν πίνακα με την παρακάτω μορφή:

ΠΙΝΑΚΑΣ 1

Ανάλυση στόχων μιας συγκεκριμένης ενότητας

Ενότητα: Αρχιτεκτονικό σχέδιο

Σκοποί

Συχνότητα

διδασκαλίας

Σπουδαι-

ότητα

Βαθμός

δυσκολίας

Απόδοση που επι­διώκεται

1

2

3

4

5

1. Σχεδίαση κα­τόψεων μονο- ρόφων κτιρίων

1 ώρα/εβδ

4

2 '

80%

2. Σχεδίαση όψεων κτλ.

1 ώρα/εβδ.

3

2

70%

Υπόμνημα

Η στήλη 1. περιέχει την περιγραφή των εκπαιδευτικών σκοπών που επιδιώκο­νται με τη διδασκαλία της συγκεκριμένης ενότητας του μαθήματος.

Η στήλη 2. περιλαμβάνει τη συχνότητα εφαρμογής εκπαιδευτικών δραστηριοτή­των για την εξυπηρέτηση του εκπαιδευτικού στόχου που περιγράφεται στη στή­λη 1.

Η στήλη 3. περιέχει το βαθμό σπουδαιότητας που έχει για το μάθημα η ικανο­ποίηση του αντικειμενικού στόχου που περιγράφεται στη στήλη 1. Ο βαθμός σπουδαιότητας μπορεί να εκφραστεί με τη χρησιμοποίηση μιας κλίμακας, π.χ., από το 1 έως το 5. Με 1 βαθμολογούμε τους λιγότερο σημαντικούς και με 5 τους ιδιαίτερα σημαντικούς στόχους.

Η στήλη 4. περιέχει την εκτίμηση του εκπαιδευτή σχετικά με τη δυσκολία που θα συναντήσουν οι μαθητές για να ικανοποιήσουν το στόχο που περιγράφεται στη στήλη 1. Συνήθως η εκτίμηση της δυσκολίας ενός στόχου εκφράζεται σε κλί­μακα 1 έως 3, όπως περιγράφεται παρακάτω:

1: Εύκολος στόχος 2: Σχετικά δύσκολος στόχος 3: Δύσκολος στόχος.

Η στήλη 5. περιλαμβάνει το βαθμό απόδοσης που επιδιώκεται να έχουν οι εκ­παιδευόμενοι σχετικά με τον αντικειμενικό σκοπό που περιλαμβάνει η στήλη 1. Για παράδειγμα ότι ποσοστό 100% των μαθητών θα πετύχουν τον αντικειμενικό σκοπό  στη στήλη 1. Όσο μεγαλύτερος βαθμός απόδοσης επιδιώκεται για έναν αντικειμενικό στόχο, όσο περισσότερο δύσκολος και σημαντικός είναι, τόσο περισσότερος χρόνος δι­δασκαλίας, και τόσο περισσότερα εκπαιδευτικά μέσα θα πρέπει να διατίθενται (και κατά προέκταση εκπαιδευτικοί πόροι).

Οι γενικοί στόχοι μπορούν να αναλυθούν και σε επιμέρους ειδικούς - λεπτομερειακούς στόχους.

Β. Φάση ανάπτυξης - εφαρμογής του προγράμματος.

Τα στοιχεία που αναλύθηκαν στη· φάση της προετοιμασίας του μαθή­ματος θα χρησιμοποιηθούν στη φάση ανάπτυξης - εφαρμογής του προ­γράμματος.

Συγκεκριμένα:

α. Θα οριστικοποιηθούν οι γενικές ενότητες που, θα διδαχθούν.

β. Για κάθε ενότητα διδασκαλίας θα προσδιοριστούν οι γενικοί στόχοι καθώς και οι ειδικοί στόχοι που αντιστοιχούν σε κάθε γενικό στόχο.

Οι γενικοί στόχοι θα προσδιορίζουν με ακρίβεια το έργο που θα εί­ναι ικανοί να εκτελέσουν οι εκπαιδευόμενοι στο τέλος του μαθήματος ως αποτέλεσμα των εμπειριών τους στο μάθημα που παρακολούθησαν.

Κανόνες για σύνταξη αντικειμενικών στόχων*

Ένας αντικειμενικός στόχος:

α. Αναφέρεται σ’ αυτό που θα κάνει ο μαθητή κατά τη διάρκεια της εκ­παιδευτικής διαδικασίας.

β, Περιγράφει τι θα πρέπει να γνωρίζει και να αντιλαμβάνεται ο μαθη­τής στο τέλος του μαθήματος.

γ. Περιγράφει το τελικό αποτέλεσμα και όχι την εκπαιδευτική διαδικα­σία που θα ακολουθηθεί.

δ. Περιγράφει τις συνθήκες, κάτω από τις οποίες ο εκπαιδευόμενος θα επιδείξει την ικανότητα που αναμένεται να αποκτήσει ως αποτέλεσμα . της εκπαιδευτικής διαδικασίας (π.χ. να σχεδιάσει μια απλή κάτοψη σε 90').

ε. Περιέχει πληροφορίες σχετικά με το επιδιωκόμενο επίπεδο απόδοσης.

Με βάση τους γενικούς και ειδικούς στόχους που προσδιορίστηκαν και αναλύθηκαν θα κατασκευαστεί ένα διάγραμμα διδασκαλίας που θα βοηθήσει τον εκπαιδευτή στην εκτέλεση του έργου του.

Εντυπα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη διευκόλυνση της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

α. Έντυπα οδηγιών. (Instruction sheets).

Τα έντυπα οδηγιών καθοδηγούν τους εκπαιδευομένους και εξηγούν:

  • Την εργασία που θα πρέπει να εκτελέσουν,
  • Τον τρόπο, με τον οποίο θα εκτελεστεί μια συγκεκριμένη εργασία. (Π.χ. τη διαδικασία που θα ακολουθηθεί, τα βοηθήματα και τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν).

Πλεονεκτήματα που προκύπτουν:

  • Συστηματοποιείται η εκπαιδευτική διαδικασία.
  • Δίνεται η δυνατότητα στον κάθε εκπαιδευόμενο να εργαστεί ατομικά και να ενεργήσει σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ικανότητές του.
  • Εφαρμόζεται μια συγκεκριμένη διαδικασία.
  • Εκτελείται μια εργασία εντός συγκεκριμένων χρονικών ορίων.

β. Έντυπα πληροφοριών (Information syheets)

Προσφέρουν ακριβείς πληροφορίες που απαιτούνται σε μια συγκε­κριμένη φάση της διδασκαλίας.

γ. Έντυπα αναθέσεως εργασίας κτλ.

Διάγραμμα διδασκαλίας

Κεφάλαιο....................................................

Ώρες που θα διατεθούν συνολικά

Περιγραφή του μαθήματος

Είδος

διδ/λίας

Χρόνος που θα διατεθεί

Υλικά που θα χρησιμο­ποιηθούν

Δραστηριό­τητες μαθη­τών

Βιβλιο­

γραφία

1

2

3

4

5

6

Γενικός στόγος 1

 

 

 

 

 

Ειδικός στόχος I.

Δ

30

Διαφάνειες

Παρακολούθηση

 

Ειδικός στόχος 2.

Δ'

40’

Πίνακας

Παρακολούθηση

 

Ειδικός στόχος 3.

ΕΕ

20'

Όργανα

Σχεδιάσεως

Σχεδίαση

 

Γενικός στόγος 2

 

 

 

 

 

Ειδικός στόχος 1,

Σ

20'

Διαφάνειες

Συμμετοχή στη συζήτηση

 

Ειδικός στόχος 2

Σ

30'

Διαφάνειες

Συμμετοχή στη συζήτηση

 

Ειδικός στόχος 3.

Δ

' 30'

Πίνακας

Παρακολούθηση

 

Υπόμνημα:

Δ: Διάλεξη Σ:Συζήτηση

ΕΕ: Εφαρμογή στο εργαστήριο διαπιστωθεί ο βαθμός ικανοποίησης των αντικειμενικών στόχων του μα­θήματος και κατά προέκταση ο βαθμός απόδοσης της εκπαιδευτικής επένδυσης. Για το σκοπό αυτό έχουν μελετηθεί διάφορα τεστ και θα ανα­λυθούν συνοπτικά σε επόμενα μαθήματα.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

H σύνταξη προγραμμάτων διδασκαλίας βοηθά στο να εκτιμηθεί με ακρίβεια και το κόστος της εκπαιδευτικής διαδικασίας που εφαρμόζεται.  

Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα

Κατάρτιση 500.000 ενηλίκων: 10.000 προσλήψεις εκπαιδευτών ενηλικών με έως 22 ευρώ την ώρα

Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - Ξεκινάει 28 Μαρτίου

Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 28/3

2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη

Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)

ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα

Google news logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Google News Viber logo Ακολουθήστε το Alfavita στo Viber

σχετικά άρθρα

ypaith3.jpg
Πρότυπα-Πειραματικά σχολεία: Ξεκινούν σήμερα το μεσημέρι οι αιτήσεις εισαγωγής - Βίντεο με οδηγίες
Το ενδιαφέρον είναι αυξημένο, καθώς πέρυσι στα Πειραματικά σχολεία έγιναν 9044 αιτήσεις για 2405 θέσεις, ενώ στα Πρότυπα 8752 αιτήσεις για...
Πρότυπα-Πειραματικά σχολεία: Ξεκινούν σήμερα το μεσημέρι οι αιτήσεις εισαγωγής - Βίντεο με οδηγίες
Ρούλα Πισπιρίγκου
Ρούλα Πισπιρίγκου: Ποινή ισόβιας κάθειρξης για τη δολοφονία της Τζωρτζίνας
Η Ρούλα Πισπιρίγκου κρίθηκε ομόφωνα ένοχη από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο για την ανθρωποκτονία και την απόπειρα ανθρωποκτονίας της κόρης της...
Ρούλα Πισπιρίγκου: Ποινή ισόβιας κάθειρξης για τη δολοφονία της Τζωρτζίνας