ΤΑ ΑΝΑΠΑΝΤΗΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ – ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ
Τώρα που ο κουρνιαχτός καταλάγιασε..
Στην ηλεκτρονική διεύθυνση http://exams-repo.cti.gr/ βρίσκονται τα θέματα της περιβόητης τράπεζας θεμάτων διαβαθμισμένης δυσκολίας που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά φέτος, στους μαθητές της Α’ Λυκείου. Πάνω δεξιά στην προαναφερόμενη ιστοσελίδα υπάρχει η ένδειξη «επικοινωνία» και «πατώντας» κάποιος εκεί μεταβαίνει σε μια φόρμα επικοινωνίας με τους υπεύθυνους της τράπεζας θεμάτων. Με την αντίστοιχη φαντάζεται κανείς επιστημονική επιτροπή που είχε (έχει;) την εποπτεία και τον έλεγχο την ομαλής λειτουργίας του όλου εγχειρήματος του πρώην υπουργού κ. Κων/νου Αρβανιτόπουλου. Το όλο εγχείρημα όπως είναι γνωστό τελικά εφαρμόστηκε και κάποιοι από εμάς που διδάσκαμε όλο το χρόνο στην Α΄ Λυκείου (και περάσαμε απ’ τα 40 κύματα) θεωρήσαμε σωστό πριν την έναρξη των εξετάσεων, να παρέμβουμε με ερωτήματα και παρατηρήσεις για ορισμένα από τα θέματα που αφορούσαν το μάθημα που ο καθένας από εμάς δίδασκε.
Στο κομμάτι που με αφορά, απέστειλα το 1ο ερώτημα στις 26 Μαΐου 2014 και ήταν το μοναδικό στο οποίο έλαβα απάντηση. Και ο λόγος είναι μάλλον προφανής. Στο συγκεκριμένο θέμα «δίκιο» είχαν οι θεματοδότες-τραπεζίτες και «άδικο» εγώ. Το ερώτημα αφορούσε το θέμα 727 της τράπεζας για το μάθημα της βιολογίας.
Στις παρατηρήσεις του μηνύματός μου έγραφα τα εξής:
«ΘΕΜΑ B: Ερώτημα ΙΙ. β) Σε ποια ιδιαίτερη κατηγορία ορμονών ανήκει η ινσουλίνη, αναφορικά με τον τρόπο δράσης της; (3μ). Στο κείμενο του σχολικού βιβλίου δεν αναφέρονται παραδείγματα πεπτιδικών ορμονών παρά μόνο στον πίνακα 11.1 (σελ.192). Στην εγκύκλιο 53463/Γ2 (07-04-2014) με ΘΕΜΑ: “Διευκρινίσεις για την εξεταστέα ύλη της Βιολογίας κτλ” αναφέρεται ότι: “Στην εξεταστέα ύλη δεν περιλαμβάνονται: Β) Οι πίνακες, τα μικρά ένθετα κείμενα σε πλαίσιο”. Άρα το συγκεκριμένο ερώτημα είναι εκτός ύλης και επίσης άκυρο είναι και το ερώτημα (γ) που η απάντησή του εξαρτάται από το προηγούμενο ερώτημα (β)».
Η απάντηση που έλαβα στις 29 Μαΐου ανέφερε τα εξής: «Οι απαραίτητες πληροφορίες αντλούνται από την εισαγωγή του σχολικού βιβλίου και την αναφορά της δράσης της ινσουλίνης, ως πρωτεΐνης, συνεπώς πεπτιδικής ορμόνης (σελ. 10, 192). Ότι η ινσουλίνη αποτελεί πρωτεΐνη, παρέχεται στην εκφώνηση...»
Βεβαίως και είχαν δίκιο οι υπεύθυνοι διότι εγώ δεν παρατήρησα ότι το γεγονός ότι η ινσουλίνη είναι πρωτεΐνη, παρέχονταν στην εκφώνηση. Η απάντηση που μου έστειλαν ήταν λιτή και περιεκτική και οι τρεις τελίτσες στο τέλος της απάντησής τους ήταν σα να μου έλεγαν «να είστε πιο προσεκτικός κύριε». Δεκτόν και μέχρι εδώ όλα καλά. Θεώρησα ότι ο φόρτος εργασίας των επιστημονικών επιτροπών ήταν μεγάλος, τα ερωτήματα και οι παρατηρήσεις που θα λάμβαναν καθημερινά θα ήταν 100δες και γι αυτό απάντησαν μετά από τρεις ημέρες. Αλλά σημασία είχε το γεγονός ότι απάντησαν.
Εντωμεταξύ στις 27 Μαΐου είχα στείλει ήδη το 2ο ερώτημα ή καλύτερα παρατήρηση για το θέμα 864 αυτή τη φορά.
864 - ΘΕΜΑ Δ: Αν συγκρίνετε τον σκελετό ενός χερσαίου σπονδυλωτού ( όπως είναι ο άνθρωπος) με τον σκελετό ενός υδρόβιου σπονδυλωτού, όπως ένα ψάρι, θα παρατηρήσετε ότι ο σκελετός του χερσαίου σπονδυλωτού έχει πιο χονδρά οστά από το σκελετό του υδρόβιου.
I. Να αναφέρετε τις λειτουργίες του σκελετού του ανθρώπου.
II. Λαμβάνοντας υπόψη τις λειτουργίες που φέρει σε πέρας ο σκελετός μας, και το ότι η άνωση στο περιβάλλον στο οποίο ζούμε (ξηρά) είναι μικρότερη από αυτήν που υπάρχει στη θάλασσα, να προτείνετε μια εξήγηση για το ότι, κατά την εξέλιξη μας, αποκτήσαμε σκελετό με περισσότερο χονδρά οστά, από τον σκελετό των υδρόβιων σπονδυλωτών. (12+13μ)
Στις παρατηρήσεις του μηνύματός μου έγραφα τα εξής:
«ΘΕΜΑ Δ: ΙΙ. Από που μπορεί ν' αντλήσει πληροφορίες ο μαθητής για να απαντήσει; Εκτός αν του ζητείται να γράψει έκθεση ιδεών».
Σ’ αυτή την παρατήρηση δεν έλαβα απάντηση και μάλλον ο λόγος είναι και πάλι προφανής, όπως φαντάζομαι ότι θα μου έλεγε αν ήταν απέναντί μου (και κουνώντας μου το δάχτυλο ίσως) ο υπεύθυνος της επιστημονικής επιτροπής. «Δεν είδατε κύριε ότι στην φόρμα επικοινωνίας αναγράφεται ρητά, ότι η επικοινωνία μαζί μας αφορά μόνο την περίπτωση που εντοπίστηκε ενδεχομένως κάποιο εκ παραδρομής λάθος στα θέματα; Την κριτική και τις ενστάσεις σας να τις κρατήσετε για τον εαυτό σας…» Οι τρεις τελίτσες δικές μου.
Την ίδια ημέρα (27 Μαΐου 2014) έστειλα άλλα δύο ερωτήματα (3ο και 4ο) που αφορούσαν τα θέματα 1976 και 1998 με το ίδιο περιεχόμενο. Σχετίζονταν τα ερωτήματα ΙΙ των Β θεμάτων.
1976 - ΘΕΜΑ Β: ΙΙ. β) Σε ποια τμήματα του χοριοειδούς χιτώνα περιέχονται λείοι μύες; Ποιοι από αυτούς ρυθμίζουν το εύρος της κόρης του ματιού; (6μ).
1998 - ΘΕΜΑ Β ΙΙ. Το εξωτερικό αυτί είναι ένα από τα τρία τμήματα του αυτιού μας. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις: α) Ποια είναι τα επιμέρους τμήματα από τα οποία αποτελείται; Σε ποιο από αυτά υπάρχει χόνδρινος ιστός, σε ποιο κυψελίδα; (4μ)
β) Ποια είναι η σημασία του τμήματος που περιέχει χόνδρινο ιστό, για την αίσθηση της ακοής μας; Ποια είναι η σημασία της κυψελίδας; (4μ)
γ) Ανάμεσα στο εξωτερικό αυτί και στο μέσο αυτί υπάρχει ένας υμένας. Πώς ονομάζεται ο υμένας αυτός; Πώς μεταβιβάζονται οι παλμικές κινήσεις που κάνει στην ωοειδή μεμβράνη; (5μ)
Στις παρατηρήσεις των μηνυμάτων μου έγραφα τα εξής:
«Το ερώτημα (όπως και πολλά άλλα της ίδιας φιλοσοφίας) έρχεται σε αντίθεση με τη Γενική οδηγία: "Σε ό,τι αφορά τη διδασκαλία, προτείνεται γενικά, να μη δίνεται έμφαση στις λεπτομέρειες της δομής ή/και της λειτουργίας των επιμέρους οργάνων και συστημάτων. Αντίθετα, κρίνεται σκόπιμο να δίνεται έμφαση στην ανάδειξη της σχέσης δομής και λειτουργίας στο πλαίσιο της γενικότερης λειτουργίας του οργανισμού ως συνόλου και στην επίδραση διαφόρων παραγόντων ιδιαιτέρως αυτών που έχουν σχέση με τον τρόπο ζωής του ατόμου και τη διατήρηση της υγείας του". που εμπεριέχονταν στην εγκύκλιο 20895/Γ2 (13-02-2014) με ΘΕΜΑ: "Καθορισμός εξεταστέας ύλης των μαθημάτων της Α΄ τάξης Ημερησίου και των Α΄ και Β΄ τάξεων Εσπερινού Γενικού Λυκείου για το σχολικό έτος 2013-2014"».
Επίσης την ίδια ημέρα (27 Μαΐου 2014) έστειλα και ένα τελευταίο ερώτημα-παρατήρηση (5ο κατά σειρά) που αφορούσε το θέμα 2010. Και συγκεκριμένα το ερώτημα ΙΙ του Β θέματος.
2010 ΘΕΜΑ B: ΙΙ. To σύστημα των ενδοκρινών αδένων αλλά και το Νευρικό Σύστημα συντονίζουν τις λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού αποστέλλοντας «μηνύματα» στα διάφορα τμήματα του σώματός μας. Να απαντήσετε στις ερωτήσεις:
α) Πώς ονομάζονται τα «μηνύματα» που στέλνει το Νευρικό Σύστημα; Πώς ονομάζονται τα «μηνύματα» που στέλνουν οι ενδοκρινείς αδένες; (4μ).
β) Ποιο από τα δύο συστήματα είναι υπεύθυνο για τη γρήγορη ρύθμιση και ποιο είναι υπεύθυνο για τις αλλαγές που απαιτούν περισσότερο χρόνο; (2μ)
γ) Πώς ονομάζεται ο ιδιαίτερος τύπος συνδετικού ιστού που μεταφέρει τα «μηνύματα» του συστήματος των ενδοκρινών αδένων σε όλο το σώμα; Πώς ονομάζεται το τμήμα του στο οποίο περιέχονται τα «μηνύματα» αυτά σε διαλυμένη μορφή; (4μ)
δ) Πώς ονομάζεται το τμήμα του στελέχους του εγκεφάλου που αποτελεί το κέντρο σύνδεσης του Νευρικού Συστήματος και του συστήματος των ενδοκρινών αδένων; Για ποιο λόγο μπορεί να φέρει σε πέρας αυτή τη λειτουργία; (3μ).
Στις παρατηρήσεις του μηνύματός μου έγραφα τα εξής:
«ΘΕΜΑ Β: ΙΙ. Μπορεί ο μαθητής της Α’ Λυκείου να κάνει όλο αυτό τον συνειρμό και να συνδυάσει γνώσεις από 3 κεφάλαια; Νομίζω ότι ούτε μαθητές της παλιάς Β’ δέσμης (Γ’ Λυκείου – υποψήφιοι σχολών επιστημών υγείας) δεν καλούνταν ν’ απαντήσουν σε τέτοιου είδους θέματα».
Να θυμίσω ότι από το 2ο ερώτημά μου και μετά, δεν έλαβα ποτέ απάντηση από την αντίστοιχη επιτροπή.
Στις 30 Μαΐου 2014 έστειλα το 6ο κατά σειρά μήνυμα που αφορούσε αυτή τη φορά το θέμα 2546.
2546 - ΘΕΜΑ Δ: Σε μια επίσκεψη μιας ομάδας μαθητών σε ένα βιολογικό εργαστήριο ο βιολόγος τους παρουσίασε έναν δοκιμαστικό σωλήνα που περιείχε αίμα το οποίο είχε αφεθεί να ηρεμήσει για κάποιο χρονικό διάστημα. Στο πάνω τμήμα του σωλήνα αιωρείτο ένα κιτρινωπό υγρό, στο μεσαίο τμήματα του, υπήρχε μια λευκή ζώνη, ενώ στον πυθμένα του σωλήνα είχε κατακαθίσει ένα κοκκινωπό ίζημα.
I. Σε ποιο από τα τμήματα αυτά υπάρχει η μεσοκυττάρια ουσία του αίματος; Σε ποιο/α από τα τμήματα αυτά υπάρχουν κύτταρα του αίματος;
II. Σε ποιο από τα τμήματα του σωλήνα, κυρίως, θα συναντήσουμε δεσμευμένο οξυγόνο; Ποιο τμήμα πρέπει να πάρουμε αν θέλουμε να απομονώσουμε μακροφάγα. Ποιο τμήμα θα πρέπει να πάρουμε αν θέλουμε να μελετήσουμε την αλβουμίνη; Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας για κάθε περίπτωση. (12+13μ)
Στις παρατηρήσεις του μηνύματός μου έγραφα τα εξής:
«ΘΕΜΑ Δ:
- Στο πάνω τμήμα του σωλήνα αιωρείτο ένα κιτρινωπό υγρό,
- στο μεσαίο τμήμα του, υπήρχε μια λευκή ζώνη,
- στον πυθμένα του σωλήνα είχε κατακαθίσει ένα κοκκινωπό ίζημα.
Για το λόγο ότι στο κείμενο του σχ. βιβλίου δεν γίνεται λόγος για τις 3 παραπάνω «φάσεις», ο μαθητής πως νομίζετε ότι πρέπει να κάνει την αντιστοίχηση (πλάσμα, λευκά αιμοσφαίρια, ερυθρά αιμοσφαίρια); Μήπως:
- Μεσαίο τμήμα («λευκή» ζώνη = «λευκά» αιμοσφαίρια
-«Κοκκινωπό» ίζημα= «ερυθρά» (κόκκινα) αιμοσφαίρια, άρα
-Κιτρινωπό υγρό = πλάσμα;
Και αν δεν κάνει αυτό τον «συνειρμό»;
Πρέπει να έχει μελετήσει την εικ. 3.15 (σελ. 59); Στην οποία εικ. σημειωτέον φαίνεται, ότι το πλάσμα έχει λευκό χρώμα και η μεσαία ζώνη (αιμοπετάλια + λευκά αιμοσφαίρια) κίτρινο χρώμα!
Υ.Γ.: Ας μην ξεχνάμε ότι απευθυνόμαστε σε 15χρονους..»
Την 1η Ιουνίου 2014 έστειλα το 7ο μήνυμα που αφορούσε το θέμα 2554.
2554 - ΘΕΜΑ Δ: Βιοεπιστήμονες προσπαθούν να αναπτύξουν έναν τύπο συνθετικού «αίματος» ως υποκατάστατου ή συμπληρωματικού του κανονικού αίματος, προκειμένου να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της μειωμένης διαθεσιμότητας του κανονικού αίματος, αλλά και να περιορίσουν τις ανεπιθύμητες συνέπειες των μεταγγίσεων. Αυτό το συνθετικό «αίμα»:
Δεν διαθέτει ερυθρά αιμοσφαίρια, ενώ στο πλάσμα του (μαζί με τα υπόλοιπα χρήσιμα συστατικά που υπάρχουν), περιέχεται μια ειδικά τροποποιημένη αιμοσφαιρίνη που μπορεί να διατηρείται αναλλοίωτη για περισσότερο από 6 μήνες.
Αν, τελικά, ξεπεραστούν επιμέρους προβλήματα που υπάρχουν με την παραγωγή του συνθετικού «αίματος», και το «αίμα» αυτό δοθεί προς χρήση, εξηγείστε γιατί το υποκατάστατο αυτό:
Ι. Μπορεί να συμβάλλει στον περιορισμό των ανεπιθύμητων συνεπειών των μεταγγίσεων.
ΙΙ. Μπορεί να ικανοποιήσει, επί μακρόν, τις ανάγκες των ασθενών σε αιμοσφαιρίνη, ενώ μπορεί να εξασφαλίσει τη μεταφορά της, ακόμη και σε ιστούς των οποίων τα τριχοειδή αγγεία, έχουν στενέψει, εξαιτίας διαφόρων αγγειακών παθήσεων. (12+13μ)
Στις παρατηρήσεις του μηνύματός μου έγραφα τα εξής:
«ΘΕΜΑ Δ. Ερώτημα I: "Εξηγείστε γιατί το υποκατάστατο αυτό μπορεί να συμβάλλει στον περιορισμό των ανεπιθύμητων συνεπειών των μεταγγίσεων". Πως μπορεί ο μαθητής να απαντήσει όταν η μοναδική αναφορά για "μεταγγίσεις" είναι η εξής: "Η μεσογειακή αναιμία είναι μία κληρονομική ασθένεια που εμφανίζεται με μεγάλη συχνότητα στη χώρα μας. Οφείλεται σε μειωμένη παραγωγή της β αλυσίδας της αιμοσφαιρίνης. Θεραπεία δεν υπάρχει και αντιμετωπίζεται με μεταγγίσεις σε τακτά χρονικά διαστήματα". (Σχ. βιβλίο σελ . 67). Δηλ. ο μαθητής της Α' Λυκείου δεν γνωρίζει καν τις ανεπιθύμητες συνέπειες των μεταγγίσεων. Κάτι τέτοιο αναφέρεται στο βιβλίο Θετ. κατευθ. της Γ' Λυκείου: "Τα ομόζυγα άτομα με β-θαλασσαιμία εμφανίζουν σοβαρή αναιμία. Η αντιμετώπιση γίνεται με συχνές μεταγγίσεις αίματος, οι οποίες όμως σταδιακά δημιουργούν πρόβλημα λόγω της υπερφόρτωσης του οργανισμού με σίδηρο. Το πρόβλημα αυτό αντιμετωπίζεται με φαρμακευτική αγωγή (αποσιδήρωση)". Πρέπει δηλ. ο μαθητής της Α' Λυκείου να υποθέσει ότι ο οργανισμός ενός ατόμου που κάνει συχνές μεταγγίσεις υπερφορτώνεται με σίδηρο; Ή μήπως ο θεματοδότης του συγκεκριμένου θέματος μπέρδεψε τα 2 βιβλία;»
Στις 9 Ιουνίου 2014 έστειλα το 8ο μήνυμα που αφορούσε το θέμα 2556.
Στις παρατηρήσεις του μηνύματός μου έγραφα τα εξής:
«ΘΕΜΑ Δ: Νομίζετε ότι οι μαθητές της Α' Λυκείου μπορούν ν' ανταποκριθούν σ' ενα τέτοιου είδους θέμα; Νομίζω ότι το θέμα απευθύνεται σε φοιτητές. Δείτε ότι το αντίστοιχο θέμα στο link που σας παραθέτω (και από το οποίο ο θεματοδότης λογικά άντλησε την "ιδέα") δίνονται επιλογές τις οποίες ο σπουδαστής καλείται να τις ταξινομήσει με τη σωστή σειρά. http://wps.aw.com/bc_martini_eap_5/108/27714/7095028.cw/index.html»
Και τέλος στις 13 Ιουνίου 2014 έστειλα το 9ο μήνυμα που αφορούσε το θέμα 2643.
2643 - ΘΕΜΑ Δ: Όταν πιάνουμε ένα ζεστό αντικείμενο με το χέρι μας, ξεκινά μια σειρά από γεγονότα τα οποία περιλαμβάνουν την παραγωγή νευρικών ώσεων από έναν υποδοχέα, τη μεταβίβασή τους μέσα στο νευρικό σύστημα και την ερμηνεία τους στον εγκέφαλό μας.
I. Πώς ονομάζεται ο υποδοχέας από τον οποίο παράχθηκε η νευρική ώση; Πώς ονομάζεται το τμήμα του σώματος στο οποίο ανήκει ο υποδοχέας αυτός; Πώς ονομάζεται η διαδρομή που ακολούθησαν οι νευρικές ώσεις μέσα στο νευρικό σύστημά μας; Τι είδους νευρώνες περιλαμβάνει το τμήμα της διαδρομής αυτής που βρίσκεται έξω από το Κ.Ν.Σ. μας;
II. Στο τμήμα της διαδρομής που ακολούθησαν οι νευρικές ώσεις στο εσωτερικό του Κ.Ν.Σ. περιλαμβάνεται ο νωτιαίος μυελός καθώς και ο εγκέφαλος. Ποιο είδος ουσίας του νωτιαίου μυελού μεταβίβασε τις νευρικές ώσεις στον εγκέφαλο; Ποια είναι η λειτουργική περιοχή του στελέχους του εγκεφάλου στην οποία μεταφέρθηκαν οι νευρικές ώσεις από τον νωτιαίο μυελό; Ποιο είναι το κέντρο του εγκεφάλου που παρέλαβε τελικά τις νευρικές ώσεις για να τις αναλύσει και να τις ερμηνεύσει; (12+13μ)
Στις παρατηρήσεις του μηνύματός μου έγραφα τα εξής:
«ΘΕΜΑ Δ: Η ερώτηση (Ι) περιλαμβάνει 4 υποερωτήματα και η ερώτηση (ΙΙ) 3 υποερωτήματα. Σύνολο: 7. Νομίζετε ότι οι μαθητές της Α' Λυκείου κατά τη διάρκεια της χρονιάς έχουν εμπεδώσει την ύλη των κεφ. 9 και 10, ώστε να τους ζητείται στις τελικές εξετάσεις να συνδυάσουν αυτά τα σημειωτέον δύσκολα κεφάλαια; Όταν ο μαθητής εντοπίζει στο κεφ. 10 την πρόταση: «Οι νευρικές ώσεις από τους υποδοχείς της θερμοκρασίας μεταφέρονται, μέσω αισθητικών οδών, αρχικά στο θάλαμο και τελικά στο κέντρο των σωματικών αισθήσεων, στο βρεγματικό λοβό», νομίζετε ότι τον βοηθά η αναφορά στο κεφ. 9 ότι «Από το θάλαμο οι νευρικές ώσεις που προέρχονται από τους αισθητικούς υποδοχείς της περιφέρειας διοχετεύονται στις κατάλληλες περιοχές του φλοιού, όπου και αναλύονται»; Δηλαδή πιστεύετε ότι ο μαθητής έχει καταλάβει τι ακριβώς είναι ο «θάλαμος»; Θλίβομαι γιατί με κάνετε να πιστεύω ότι σαν δάσκαλος έχω αποτύχει. Και κάτι τελευταίο: να υποθέσω ότι στα προηγούμενα 7 ερωτήματα – παρατηρήσεις που σας έχω αποστείλει, δεν έλαβα απάντηση διότι στην φόρμα επικοινωνίας αναγράφεται ότι «Επικοινωνήστε μαζί μας (μόνο;) αν εντοπίσατε κάποιο εκ παραδρομής λάθος στα θέματα»; Οι αγωνίες μας, οι ανησυχίες μας και οι προβληματισμοί μας σαν δάσκαλοι και σαν γονείς, δεν περιλαμβάνονται στο «πρωτόκολλο» σας; Σας ευχαριστώ».
Όλα τα προηγούμενα βέβαια, είναι μόνο ένα μικρό δείγμα για να καταλάβει κάποιος το πως αντιμετωπίστηκε το όλο θέμα με την τράπεζα. Όταν έγινε η κλήρωση στο σχολείο μου, είχα μαζί μου ένα χαρτάκι στο οποίο είχα καταγράψει τους αριθμούς όλων των προηγούμενων θεμάτων για τα οποία είχα ήδη στείλει τις παρατηρήσεις μου και χωρίς βέβαια να λάβω απάντηση. Αν κληρώνονταν ένα από αυτά θα έκανα 2η κλήρωση και στο «απολύτως αιτιολογημένο πρακτικό» θα έγραφα ακριβώς την παρατήρηση που είχα ήδη στείλει στην επιτροπή. Δεν κληρώθηκε τελικά ένα από αυτά.
Προβληματισμός: δηλαδή αυτό το «θέατρο του παραλόγου» θα το ζούμε από εδώ και πέρα κάθε χρόνο, μαθητές (πρωτίστως) και καθηγητές, ή να εφησυχάσουμε με τις δηλώσεις του κ. Λοβέρδου ο οποίος μας διαβεβαίωσε ότι με παρεμβάσεις (αν κριθεί αναγκαίο;;) θα λύσει τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν φέτος κατά την πρώτη εφαρμογή του «θεσμού» της τράπεζας θεμάτων;
Νίκος Μπαντής
ΠΕ04.04
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
ΕΛΜΕΠΑ: Το κορυφαίο πρόγραμμα Ειδικής Αγωγής στην Ελλάδα για διπλή μοριοδότηση
Το 1ο στην Ελλάδα Πρόγραμμα επιμόρφωσης Τεχνητής Νοημοσύνης για εκπαιδευτικούς με Πιστοποιητικό
ΑΣΕΠ: Η πιο Εύκολη Πιστοποίηση Αγγλικών για μόρια σε 2 ημέρες (δίνεις από το σπίτι σου με 95 ευρώ)
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με 65Є εγγραφή - έως 14/12
ΕΥΚΟΛΕΣ πιστοποιήσεις ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ - ΙΤΑΛΙΚΩΝ - ΓΑΛΛΙΚΩΝ - ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ για ΑΣΕΠ - Πάρτε τις ΑΜΕΣΑ
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη