Αμφιβάλω αν υπάρχει άλλη διαδικασία στην Ελλάδα που λειτουργεί τόσο οργανωμένα, τόσες δεκάδες χρόνια, τόσο αποτελεσματικά και με τη συνεργασία τόσων χιλιάδων ανθρώπων όπως οι Πανελλαδικές εξετάσεις. Όσοι από εμάς βρισκόμαστε τον Ιούνιο στα βαθμολογικά κέντρα, είμαστε σε έναν άλλο, παράλληλο με τον καθημερινό κόσμο. Αθέατο και άγνωστο στους περισσότερους.
Τα περίπου 350.000 γραπτά των Πανελλαδικών εξετάσεων (από ΓΕΛ και ΕΠΑΛ) μοιράζονται στα βαθμολογικά κέντρα όλης της χώρας (κάθε χρόνο διαφορετικά), διορθώνονται από δύο τουλάχιστον βαθμολογητές, ελέγχονται (3-4 φορές), οι αναλυτική βαθμολογία περνάει στο κεντρικό σύστημα και ανακοινώνεται στους μαθητές. Όλα αυτά περίπου σε 25 μέρες!
Τίποτα από τα παραπάνω δεν θα ήταν εφικτό χωρίς την ευσυνειδησία του επικουρικού προσωπικού και των χιλιάδων εκπαιδευτικών που κάθονται μέχρι τις 10 το βράδυ του Σαββάτου και Κυριακές πρωί, σε ζεστές σχολικές αίθουσες (προφανώς δεν υπάρχει κλιματισμός) για να διορθώσουν γραπτά αγνώστων μαθητών.
Η διόρθωση των γραπτών είναι μια χρονοβόρα και ιδιαίτερα απαιτητική διαδικασία. Διαφορετικές απαντήσεις που πρέπει να καταλάβεις αν είναι σωστές, δυσανάγνωστοι γραφικοί χαρακτήρες που χρειάζεται προσπάθεια για να τους διαβάσεις, απαντήσεις σε διαφορετική σειρά. Σε πολλά γραπτά είναι να σαν βλέπεις τους μαθητές την ώρα που γράφουν. Καταλαβαίνεις αν ήταν καλά προετοιμασμένοι, αν ήταν αγχωμένοι, αν έγραψαν κάτι βιαστικά γιατί τέλειωνε ο χρόνος, αν κόλλησαν σε ένα θέμα και μετά πανικοβλήθηκαν, αν κατάφεραν να περάσουν τον σκόπελο ή ναυάγησαν. Μικρές προσωπικές ιστορίες πάνω σε ριγέ σελίδες.
Η βαθμολόγηση δεν είναι μία διαδικασία που αναλαμβάνεις ελαφρά τη καρδία και ούτε μία διαδικασία που διορθώνεις δύο ώρες, πηγαίνεις για καφέ και επιστρέφεις την άλλη μέρα, αν έχεις όρεξη. Μιλάμε για τους βαθμούς που θα κρίνουν το μέλλον των παιδιών της χώρας. Χρειάζεται αφοσίωση, συγκέντρωση και υπομονή. Όσοι από εμάς έχουν βρεθεί σε αυτή τη θέση, γνωρίζουν ότι πρέπει να εργαστείς τουλάχιστον 5-6 συνεχόμενες ώρες για να βαθμολογήσεις 20-25 γραπτά.
Έχει αξία να αναφέρουμε ότι η αμοιβή του κάθε γραπτού, εδώ και πάρα πολλά χρόνια, είναι περίπου 1,5 € καθαρά και σε μία ώρα –χωρίς ανάσα– διορθώνονται κατά μέσο όρο 4 γραπτά. Οπότε, μιλάμε μόνο για 6 € την ώρα! Η αμοιβή είναι ανακόλουθη με τον κόπο που ξοδεύει κάποιος και θεωρώ ότι πρέπει να αναπροσαρμοστεί άμεσα προς τα επάνω.
Ωστόσο, παρά την ιδιαίτερα χαμηλή τιμή, χιλιάδες εκπαιδευτικοί έρχονται κάθε χρόνο και διορθώνουν, γιατί γνωρίζουν ότι 90.000 μαθητές περιμένουν με τεράστια αγωνία την ανακοίνωση των βαθμών. Παρά τα προσωπικά τους προβλήματα είναι εκεί και διορθώνουν.
Αν, όμως, απομακρυνθούμε λίγο και παρατηρήσουμε ολόκληρο το κάδρο, θα δούμε και κάποιους άλλους. Αυτούς τους λίγους που επανειλημμένα δεν έρχονται στα βαθμολογικά κέντρα. Φυγόπονοι ως επί το πλείστον, επικαλούνται διάφορες δικαιολογίες για να αποφύγουν το απαιτητικό και δύσκολο έργο της βαθμολόγησης. Η αποχή τους από τη διαδικασία, συνεπάγεται αυτόματα ότι τα γραπτά που τους αναλογούν επωμίζονται οι ευσυνείδητοι εκπαιδευτικοί. Και αυτό είναι μία αμιγώς αντισυναδελφική συμπεριφορά. Να σημειωθεί, πως σύμφωνα με την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας ένας καθηγητής που έχει διδάξει το οικείο μάθημα, έστω για ένα σχολικό έτος τα τελευταία τρία χρόνια, είναι υποχρεωτικό να βαθμολογήσει τουλάχιστον 60 γραπτά.
Η βαθμολόγηση των γραπτών είναι μία διαδικασία από την οποία οφείλει να περνάει κάθε χρόνο ο εκπαιδευτικός που διδάσκει στη Γ’ Λυκείου. Μόνο μέσω των διόρθωσης μπορεί να κατανοήσει τι είναι σημαντικό και τι όχι, πού κάνουν λάθος οι μαθητές και τι πρέπει να τονίσει την επόμενη χρονιά που θα διδάξει.
Πέρα από το γεγονός ότι η εγκύκλιος καθιστά υποχρεωτική τη βαθμολόγηση, όσοι αποφεύγουν συστηματικά να έρχονται στα βαθμολογικά κέντρα, θα πρέπει να αναρωτηθούν αν πραγματικά αγαπάνε τη δουλειά τους.
Για άλλη μια φορά, για άλλη μια χρονιά, για άλλη μια φουρνιά μαθητών και μαθητριών, κάποιοι στάθηκαν στο ύψος τους και όλα κύλισαν ομαλά.
* Αναστάσιος Βαφειάδης
Δρ. Χημείας Α.Π.Θ., MSc Διδακτικής της Χημείας
Καθηγητής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης
Όλα τα νέα και οι ειδήσεις που αφορούν τις Πανελλήνιες
Μηχανογραφικό 2025: Αυτός είναι ο χάρτης των αντιστοιχιών για 96 Τμήματα - Οι μεγάλες αλλαγές
