Αξιότιμες κυρίες και κύριοι, συναδέλφισσες και συνάδελφοι,
Είχα διδάξει Λατινικά πρώτη φορά πέρυσι στη Β' Λυκείου και συνεχίζω φέτος με τα Λατινικά της Γ' Λυκείου. Απ' ό,τι φαίνεται γίνεται προσπάθεια - ελπίζω ότι δεν θα μείνει μόνο στις εξαγγελίες και στους ορισθέντες στόχους - η διδασκαλία των Λατινικών να απαγκιστρωθεί από τον καθιερωμένο μονομερή τρόπο που εστιάζει στην μετάφραση του κειμένου και στα συντακτικά και γραμματικά φαινόμενα που αποτελούν και κυρίαρχο αντικείμενο εξετάσης.
Στόχοι που τώρα προβάλλονται για παράδειγμα είναι η γνώση βασικών στοιχείων του ρωμαϊκού πολιτισμού, η συνειδητοποίηση της αξίας του για την οικοδόμηση του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού, η εγκόλπωση των αξιών του και η αναγνώριση της συμβολής των Λατινικών στις σύγχρονες ομιλούμενες ευρωπαϊκές γλώσσες, στόχοι όμως που χρειάζεται να υπηρετούνται με συνέπεια από το κατάλληλο εγχειρίδιο.
Θα σταθώ μόνο στην εισαγωγή, η οποία κατά το μεγαλύτερο μέρος της αποτελεί αντικείμενο εξέτασης στις ερχόμενες πανελλήνιες εξετάσεις. Είμαι σχεδόν σίγουρος ότι με τα σχόλιά μου προστίθεμαι στην χορεία των συναδελφισσών και των συναδέλφων οι οποίες/οι έχουν ήδη εκφράσει τις ενστάσεις τους, ίσως και τις διαμαρτυρίες τους και τη δυσφορία τους, σχετικά με την εισαγωγή, η οποία, από όσο ξέρω, η συγκεκριμένη διδάσκεται χρόνια.
Στην εισαγωγή κυριαρχούν η παράθεση πολυάριθμων συγγραφέων και έργων (αν θέλουμε να πειστούμε ότι είναι πλούσια η λογοτεχνική παραγωγή, νομίζω επιτυγχάνεται ο στόχος, αρκεί, βέβαια, να μην απαιτείται οι μαθήτριες/τες να τα μάθουν από στήθους) σχολιασμοί και χαρακτηρισμοί έργων και συγγραφέων με ένα ύφος που προσεγγίζει την επιτήδευση. Συχνά χρησιμοποιείται στην εισαγωγή ο χαρακτηρισμός "σκοτεινός" είτε για ύφος είτε για εποχή, νομίζω πως ταιριάζει ως χαρακτηρισμός σε πάρα πολλά σημεία της εισαγωγής η οποία είναι ακατάληπτη και από φιλολόγους και δεν αναφέρομαι μόνο σε πτυχιούχους του τμήματος Φ.Π.Ψ., όπως εγώ.
Αποτελεί η εισαγωγή εν τέλει ένα ισχυρό επιχείρημα για την επαναφορά του μαθήματος της Κοινωνιολογίας, που χωρίς τεκμηρίωση εξοβελίστηκε από το ωρολόγιο πρόγραμμα, στη θέση των Λατινικών και ακλόνητο άλλοθι αποθάρρυνσης/αποστροφής των μαθητριών μαθητών από την ενασχόληση/εντρύφηση με τις/στις λατινικές σπουδές.
Πρόταση μου μάλλον εμβαλωματικού χαρακτήρα και προσαρμοσμένη(με την προοπτική όμως, όπως ξαναείπα, της αλλαγής της συγκεκριμένης εισαγωγής) στην τωρινή εισαγωγή:
να αποτελούν αντικείμενο διδασκαλίας/ εξέτασης οι σελίδες 7 έως 12 και επιλεκτικά αποσπάσματα, τα οποία όμως χρειάζονται σημαντικές αλλαγές ουσίας τόσο στη διατύπωση όσο και στο περιεχόμενο αλλά και στα αισθητικού χαρακτήρα απαραίτητα συμφραζόμενα (εικόνες, χάρτες, διαγράμματα κλπ). Επιπροσθέτως και οπωσδήποτε, κατά τη γνώμη μου, αν θέλουμε να εκθειάσουμε την ποιότητα κυρίως της λογοτεχνικής παραγωγής των Ρωμαίων χρειάζονται επιλεγμένα παραθέματα από σημαντικά έργα.
Κλείνω παραθέτοντας αυτολεξεί σχόλια των μαθητριών/μαθητών του ολιγομελούς τμήματος των ανθρωπιστικών σπουδών με τις οποίες/τους οποίους συνεργάζομαι ήδη από πέρυσι, σχόλια σχετικά με την εισαγωγή (διέθεσαν περίπου ένα πεντάλεπτο από τον πολύτιμό τους χρόνο).
Ο λόγος, λοιπόν, στα παιδιά:
"Αν θεωρούν αναγκαίο η εισαγωγή να είναι εντός ύλης, ας είναι τουλάχιστον Σ/Λ και όχι ως ερώτηση ανάπτυξης, μιας και θεωρείται χάσιμο χρόνου το διάβασμα της εισαγωγής, όταν υπάρχουν πιο σημαντικά σημεία, για να δώσουμε βάση στα Λατινικά."
"Καλή είναι αλλά θα μπορούσε να είναι πιο καλογραμμένη και πιο κατανοητή."
"Πιστεύω πως τα πιο χρήσιμα και κατάλληλα για τις πανελλήνιες εξετάσεις είναι οι σελίδες 7 έως 12 και η κλασική εποχή 14 έως 21. Οι υπόλοιπες σελίδες και κεφάλαια περιέχουν πολλά σχόλια, χρονολογίες και ονόματα, καθιστώντας το μάθημα πιο δύσκολο και επεκτείνοντας την αποστήθιση, η οποία είναι ήδη αρκετή και σε αυτό και στα υπόλοιπα μαθήματα."
"Η εισαγωγή καθ'αυτή αποτελεί κακογραμμένο κεφάλαιο του βιβλίου με λανθασμένο τρόπο εξέτασης, ανορθόδοξες απαιτήσεις και πληροφορίες που δεν συμβαδίζουν ούτε προσφέρουν οφέλη στην εξεταστέα ύλη των πανελλαδικών εξετάσεων. Αντίθετα, κουράζουν και δυσκολεύουν τον μαθητή που τίθεται αντιμέτωπος με παράλογα ποσά διαβάσματος."
"Δεν θεωρώ σημαντική την εξέταση της εισαγωγής στις πανελλήνιες εξετάσεις. Δεν προσφέρει γνώσεις απαραίτητες για τα λατινικά πέρα από ελάχιστα σημεία που βοηθούν στην κατανόηση κειμένων σε βαθύτερο σημείο. Λειτουργούν ως υπόβαθρο για πληροφορίες που μας δίνονται από τη μετάφραση του κειμένου. Θεωρώ ότι θα ήταν καλύτερο η εισαγωγή να διδάσκεται στην τάξη να γνωρίσουμε τον πολιτισμό των Ρωμαίων και τι συνέβη πριν από το σήμερα. Διευρύνοντας έτσι τις γνώσεις μας και ίσως να εξετάζεται στις ενδοσχολικές εξετάσεις."
"Κατά την γνώμη μου η υπάρχουσα ύλη και εισαγωγή των λατινικών που εξετάζεται παρόλο που περιέχει μία ποικιλία ενδιαφερόντων πληροφοριών πιστεύω πως είναι ως επί το πλείστον αχρείαστη, καθώς περιέχει πολλά στοιχεία όσον αφορά τους ποιητές και πεζογράφους αλλά και τα έργα τους, πιστεύω πως τυποποιεί την γνώση ειδικά σε μία κατεύθυνση, όπου η αποστήθιση δεν απουσιάζει. Κλείνοντας, για εμένα, η εισαγωγή θα έπρεπε να είχε ένα πιο συνοπτικό, συνδυαστικό με τα ελληνικά ή παγκόσμια αντίστοιχα δεδομένα των αναφερόμενων ιστορικών και ποιητικών περιόδων χαρακτήρα. Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας."
*Ο Βαγγέλης Δήμας είναι φιλόλογος, απόφοιτος Φ.Π.Ψ
Όλα τα νέα και οι ειδήσεις που αφορούν τις Πανελλήνιες
Πανελλαδικές 2025: Τι φανερώνουν οι πρώτες ενδείξεις για την πορεία των βάσεων
