Στην πραγματικότητα ξαναζούμε με μια ιδιαίτερη πύκνωση του χρόνου, μέρες του 1989 με την αποχώρηση των Σοβιετικών και μέρες του 1996, με την αντίστοιχη τότε είσοδο των Ταλιμπάν στην Καμπούλ οι οποίοι και εκτέλεσαν δημόσια τον κομμουνιστή πολιτικό Μοχαμάντ Νατζιμπουλαχ.
Οι εξελίξεις τρέχουν με δραματική ταχύτητα και οι εικόνες εξόδου από το αεροδρόμιο θυμίζουν σκηνές από άλλες εποχές, ειδικά την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Βιετνάμ. Η χώρα έχει υποφέρει δραματικά από τις αποικιακού χαρακτήρα επεμβάσεις Άγγλων, Σοβιετικών και Αμερικανών και η ευθύνη βαραίνει δραματικά τους ισχυρούς και σε αυτή την περιοχή του πλανήτη μας. Η προοπτική εμπλοκής δε της νεοοθωμανικής Τουρκίας του Ερντογάν που αποτελεί βασικό εταίρο του Πακιστάν - γνωστού για τη στάση και το ρόλο του στα πράγματα του Αφγανιστάν - μόνο προβληματισμό προκαλεί.
Ο Στίβεν Πρέσσφιλντ στη «Ματωμένη Εκστρατεία», το ιστορικό του μυθιστόρημα για την εκστρατεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στις περιοχές που αργότερα θα αποτελούσαν το Αφγανιστάν, τοποθετεί τον πρωταγωνιστή της ιστορίας του να λέει λίγο πριν εγκαταλείψει ο στρατός του Αλεξάνδρου την χώρα: «Είμαστε τόσο χαρούμενοι που αφήνουμε αυτό τον τόπο όσο και αυτός επειδή μας βλέπει να φεύγουμε».
Η φράση αυτή περιγράφει απόλυτα το αδιέξοδο που έζησαν Σοβιετικοί και Αμερικανοί - με τρόπο ανελέητο και απόμακρο την ίδια στιγμή - στη γη του Αφγανιστάν αλλά και τη φρίκη του πολέμου που βίωσαν οι κάτοικοι της γης αυτής.
Οι αναλυτές εντοπίζουν πια περισσότερες ομοιότητες παρά διαφορές στα εγχειρήματα της ΕΣΣΔ και των ΗΠΑ, στην εκδοχή της αφγανικής περιπέτειας που έζησε η κάθε υπερδύναμη. Η ομοιότητα της αποτυχίας Σοβιετικών και Αμερικανών αποτυπώνεται κατά τραγική ειρωνεία, σε μια ιστορική φράση του Μοχάμεντ Νταούντ Χαν (πρωθυπουργού της περιόδου 1953-63 που με πραξικόπημα πήρε την εξουσία πάλι το 1973 για να την χάσει όπως άλλωστε και τη ζωή του από την εξέγερση του Σαούρ το 1978 που έφερε τους φιλοσοβιετικούς Αφγανούς κομμουνιστές στην εξουσία):
«Νιώθω ευτυχής όταν μπορώ να ανάψω τα αμερικανικά μου τσιγάρα χρησιμοποιώντας σοβιετικά σπίρτα» (30 Ιουλίου 1973) (Mills, Nick, 2007, Karzai: The Failing American Intervention and the Struggle for Afghanistan).
Δεν θα εστιάσω στα οικονομικά και γεωπολιτικά χαρακτηριστικά των συνεπειών και των στοχεύσεων. Αυτό που έχω να παρατηρήσω είναι το πόσο εντυπωσιακά και οι δύο υπερδυνάμεις απέτυχαν να ανιχνεύσουν τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά που διέπουν το φυλετικό και θρησκευτικό ψηφιδωτό της χώρας και την αλαζονεία με την οποία θεώρησαν πως θα πετύχαιναν ένα μετασχηματισμό νοοτροπιών και συμπεριφορών, όταν ουσιαστικά οι επεμβάσεις τους οδήγησαν στη γιγάντωση του πολιτικού ρεύματος του ακραίου Ισλάμ.
Ένα ρεύμα που τις δεκαετίες του 1950,60 και 70 ήταν σε υποχώρηση και μειοψηφούσε σε σχέση με τις δυνάμεις που υποστήριζαν το κοσμικό κράτος. Πόσο διαφορετικό είναι πια σήμερα το τοπίο στο Αφγανιστάν όπου οι όποιοι μετασχηματισμοί με κοσμικό περιεχόμενο είχαν λάβει χώρα μεταπολεμικά τελικά συνθλίβονται από την κυριαρχία του ακραίου συντηρητικού ρεύματος.
Οι εικόνες από το μακρινό 1996 με τη δημόσια εκτέλεση και διαπόμπευση του Νατζιμπουλάχ και του αδερφού του κυριαρχούν σήμερα στη σκέψη πολλών στα μέρη αυτά που ο Μέγας Αλέξανδρος αφιέρωσε 3 χρόνια για να διαμορφώσει συνθήκες ανεκτής πολιτικής κυριαρχίας. Η Κανταχάρ άλλωστε, προπύργιο των Ταλιμπάν, 2500 χρόνια πριν ιδρυόταν ως Αλεξάνδρεια της Aραχωσίας.
Πως αλλάζουν οι καιροί...
Ή μήπως όχι;
* Ο Γιώργος Γεωργακόπουλος είναι εκπαιδευτικός, μέλος της Γραμματείας του Τομέα Παιδείας του Κινήματος Αλλαγής.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Παν.Πατρών: Μοριοδοτούμενο σεμινάριο ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗΣ με μόνο 65Є εγγραφή - έως 17 Απριλίου
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής (ΕΛΜΕΠΑ) με μόνο 50Є εγγραφή- αιτήσεις ως 17/4
2ος Πανελλήνιος Γραπτός Διαγωνισμός ΑΣΕΠ: Τα 2 μαθήματα εξέτασης και η ύλη
Proficiency και Lower μόνο 95 ευρώ σε 2 μόνο ημέρες στα χέρια σας (ΧΩΡΙΣ προφορικά, ΧΩΡΙΣ έκθεση!)
ΕΥΚΟΛΕΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΙΣΠΑΝΙΚΩΝ και ΙΤΑΛΙΚΩΝ για εκπαιδευτικούς - Πάρτε τις άμεσα
