Μαρία Δούση Μια εκτεταμένη μεταρρύθμιση του κληρονομικού δικαίου βρίσκεται προ των πυλών, με αλλαγές που επηρεάζουν ουσιαστικά τον τρόπο με τον οποίο κατανέμεται η περιουσία ενός πολίτη μετά τον θάνατό του. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο ενισχύει τα δικαιώματα συζύγων και συντρόφων, αναδιαμορφώνει τους κανόνες των διαθηκών και προσφέρει μεγαλύτερη προστασία σε περιπτώσεις κληρονομιάς με χρέη.
Ύστερα από σχεδόν οκτώ δεκαετίες, το ισχύον κληρονομικό σύστημα αλλάζει ριζικά. Η ειδική νομοπαρασκευαστική επιτροπή ολοκλήρωσε ένα νέο, εκτενές πλαίσιο ρυθμίσεων, το οποίο προβλέπεται να τεθεί σε εφαρμογή από το 2026.
Η ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης παρουσίασε τη μεταρρύθμιση χαρακτηρίζοντάς τη ως επιστημονικά αρτιο σχεδιασμό, που αποσκοπεί στην προσαρμογή του δικαίου στις κοινωνικές δομές και οικονομικές ανάγκες της εποχής.
Ο υπουργός Δικαιοσύνης υπογράμμισε ότι το εγχείρημα στοχεύει να αποτελέσει θεμέλιο για τις επόμενες δεκαετίες, ενώ ο υφυπουργός Δικαιοσύνης ανέδειξε τον ρόλο του νέου πλαισίου ως σύγχρονου και λειτουργικού εργαλείου για τη διαχείριση της περιουσίας.
Κατά τη νομοθετική προετοιμασία δόθηκε έμφαση:
Στην προσαρμογή στις νέες μορφές οικογένειας
Στην ανάγκη για ορθολογική κατανομή περιουσίας
Στην αποτροπή υπερβολικού κατακερματισμού επιχειρηματικών μονάδων
Στην ενίσχυση της διαφανούς και ασφαλούς διαχείρισης των διαθηκών
Ο πρόεδρος της επιτροπής, ακαδημαϊκός Απόστολος Γεωργιάδης, τόνισε ότι το κληρονομικό δίκαιο οφείλει να αντανακλά την κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα και να διασφαλίζει τη σταθερότητα της έννομης τάξης.
Το σχέδιο νόμου εισάγει δύο μορφές συμβάσεων:
Σύμβαση διάθεσης περιουσίας εν ζωή, με ισχύ μετά τον θάνατο του διαθέτη.
Σύμβαση παραίτησης από κληρονομικό δικαίωμα, μέσω της οποίας ένας νόμιμος κληρονόμος μπορεί να δηλώσει εκ των προτέρων ότι δεν επιθυμεί να κληρονομήσει.
Οι ρυθμίσεις αυτές στόχο έχουν να ενισχύσουν την ευελιξία στη διαχείριση κληρονομικών υποθέσεων.
Η αναμόρφωση προβλέπει σημαντικές αλλαγές υπέρ του επιζώντος συζύγου:
Στο 33% αυξάνεται το μερίδιο του συζύγου όταν υπάρχει ένα παιδί.
Σε περίπτωση δύο ή περισσότερων παιδιών, ο σύζυγος θα λαμβάνει το 25% της κληρονομιάς.
Ελλείψει τέκνων, ο επιζών σύζυγος προηγείται έναντι γονέων, ξαδέλφων και λοιπών συγγενών.
Οι αλλαγές αποσκοπούν στη μεγαλύτερη προστασία του/της συζύγου σε εύθραυστες οικογενειακές ισορροπίες.
Το νομοσχέδιο επιτρέπει στον σύντροφο που βρίσκεται σε σύμφωνο συμβίωσης να έχει αντίστοιχα δικαιώματα με αυτά του συζύγου.
Επιπλέον:
Σε ζευγάρια χωρίς σύμφωνο αλλά με τουλάχιστον τριετή συμβίωση, ο επιζών σύντροφος μπορεί να κληρονομήσει όταν δεν υπάρχουν άλλοι συγγενείς.
Η αίτηση πρέπει να υποβληθεί εντός τεσσάρων μηνών από τον θάνατο του διαθέτη.
Παρέχεται δικαίωμα χρήσης της κοινής κατοικίας για έναν χρόνο, ενώ σε περίπτωση παιδιών η παραμονή μπορεί να είναι μεγαλύτερη.
Το νέο πλαίσιο διατηρεί τις ιδιόγραφες διαθήκες, αλλά εισάγει αυστηρότερους μηχανισμούς ελέγχου:
Η γνησιότητά τους θα επιβεβαιώνεται με συνδρομή μαρτύρων ή ειδικών πραγματογνωμόνων, ιδίως όταν τις καταθέτουν συγγενείς εκτός στενού οικογενειακού κύκλου.
Επιτρέπεται πλέον η σύνταξη διαθήκης από άτομα 16 ετών και άνω.
Άτομα με αναπηρίες θα μπορούν να χρησιμοποιούν τεχνολογικά μέσα, ώστε να εξασφαλίζεται η ισότιμη συμμετοχή τους.
Απαγορεύεται η σύνταξη διαθήκης υπέρ προσώπων που εργάζονται ή διοικούν δομές όπου νοσηλεύεται ο διαθέτης, για αποφυγή καταχρήσεων.
Θεσπίζεται αυτοδίκαιη ανικανότητα κληρονομίας σε περίπτωση ποινικής καταδίκης για εγκλήματα κατά του διαθέτη.
Μια από τις πιο ουσιαστικές αλλαγές αφορά την αντιμετώπιση των χρεών του κληρονομούμενου.
Το νέο σύστημα προβλέπει ότι ο κληρονόμος δεν θα επιβαρύνεται με προσωπική περιουσία για χρέη της κληρονομιάς.
Αυτό αναμένεται να μειώσει τις μαζικές αποποιήσεις, διευκολύνοντας την αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων και την αποτροπή της εγκατάλειψης επιχειρήσεων.
Όλες οι σημαντικές και έκτακτες ειδήσεις σήμερα
Black Friday σε μοριοδοτούμενα σεμινάρια και Πιστοποιήσεις Ξένων Γλωσσών για έξτρα 20 μόρια
Παν.Πατρών: Tο 1ο στην Ελλάδα Πανεπιστημιακό Πιστοποιητικό ΤΕΧΝΗΤΗΣ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣ για εκπαιδευτικούς
Πανεπιστήμιο Αιγαίου: Το κορυφαίο πρόγραμμα ειδικής αγωγής στην Ελλάδα - Αιτήσεις έως 24/11
Μοριοδοτούμενο σεμινάριο Ειδικής Αγωγής Πανεπιστημίου Πατρών με μόνο 60 ευρώ
